Рабочая программа

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН БИЛИМ БЕР ҮҮ ЖАНА ИЛИМ МИНИСТРЛИГИ

Ош Мамлекеттик Университети

Медицина факультети

Экстремалдык медицина жана өмүр коопсузудугу кафедрасы

« Бекитилди» “Бекитилди

Кафедранын 20__-ж. “___”_______ Фак-н ОМК-н 20__-ж. “____” _______

жыйынынын № ____ протоколунда. Жыйынынын № ___протоколунда.

Каф.башч.: ____________________ Фак.ОМК-н төрагасы: _________

«Өмүр коопсуздугу» дисциплинасы боюнча

050709 – Башталгыч класстарда окутуу

Башталгыч класстын мугалими квалификацияы багытында окуган күндүзгү

бөлүмдүн студенттери үчүн

ЖУМУШЧУ ПРОГРАММА

Окуу планы боюнча сааттардын торчосу:

Дисцип-линанын аталышы

баары

Ауд.

саб.

Аудит.саб.

Отчеттуулук

Лекция

практика

СӨАИ

1-сем

1-сем

Өмүр коопсуздугу

72 с

(2кр)

36 с

20 с

16 с

36 с

АТ -2

Экз

1-сем

72

36

20

16

36

АТ - 2

Экз.

Жумушчу программа факультеттин Окумуштуулар кеңешинде 20__-ж. “___” ______ № ____ протоколдо бекитилген НББПнын негизинде түзүлгөн.

Түзгөндөр: улук окутуучу: Перханова Ыхвал Араповна

окутуучу: Эрмекбаев Нурбек Жакыпович

Ош – 2017

НББПнын “Башталгыч класстарда окутуу” адистигинин “Башталгыч класс мугалими” квалификациясы багытындагы компетенциялар матрицасына ылайык “Өмүр коопсуздугу” дисциплинасы төмөнкү компетенцияларды калыптандырат:

ЖК 10 - Өзүнүн кесиптик жана жекече инсандык өнүгүүсүн башкаруу, өзгөрүүлөргө адаптациялануу.

КК 1.6 - Окуучулардын өмүрүн жана ден соолугун сактоо, жаракат (травма) алып калууну болтурбоо жана коопсуздук техникасын сактоо

НББП окутуудагы күтүлүүчү натыйжалар:

КН- 2 - Башталгыч билим берүүнүн мамлекеттик билим берүү стандарты боюнча кенже мектеп окуучуларына билим берет.

КН-8 - Педагогикалык рефлексиянын негизинде ишмердигин баалайт, корректировкалайт жана өзүн-өзү өнүктүрүүнү пландайт.

1. Предметтин максаты жана милдеттери

Дисциплинаны окутуунун максаты: адамдын айлана-чөйрө (ишкана, тиричилик, шаар, жаратылыш) менен болгон өз ара аракетинин коопсуздук талаптарын жана өзгөчө кырдаалдардын терс факторлорунун таасиринен коргонуу ыкмаларын, ошондой эле сергек мүнөздө жашоо аркылуу окуучунун ден соолугун сактоо, чыңдоо жана калыптандыруу билимин практикалык машыктыруу жана өз ден соолугуна жоопкерчиликтүү кароого тарбиялоо.

2. Окутуунун натыйжасы:

НББП

Компетенттүүлүк

ОНд

КН- 2 - Башталгыч билим берүүнүн мамлекеттик билим берүү стандарты боюнча кенже мектеп окуучуларына билим берет

ЖК 10 - Өзүнүн кесиптик жана жекече инсандык өнүгүүсүн башкаруу, өзгөрүүлөргө адаптациялануу.

Түрдүү экстремалдык жана өзгөчө кырдаалдардын коркунучтарынан коргонуу жана ага даярдык көрүү багытында жүргүзүлгөн мамлекеттик саясат принциптерин, өмүр коопсуздугунун укуктук, ченемдик-техникалык жана уюштуруучулук негиздеринин билет

КН-8 - Педагогикалык рефлексиянын негизинде ишмердигин баалайт, корректировкалайт жана өзүн-өзү өнүктүрүүнү пландайт

КН-8 - Педагогикалык рефлексиянын негизинде ишмердигин баалайт, корректировкалайт жана өзүн-өзү өнүктүрүүнү пландайт

Билим берүү процесси учурунда жаратылыш байлыктарын рационалдуу пайдалануу аркылуу окуучунун сергек мүнөздө жашоосу, ден-соолугун сактоосу, коргоосу жана калыптандыруусу үчүн шарт түзүүгө, экстремалдык жана табигый, техногендик, социалдык мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар жаралган учурда окуучулардын коопсуздугун камсыздоо боюнча шарттарды түзүүгө, түрдүү экстремалдык кырсыктарда жана ооруда биринчи медициналык жардам көргөзүүгө жөндөмдүү;

түрдүү мүнөздөгү топтук (социалдык) тобокел деңгээлин аныктоо, окуучулар арасында терс таасирлерге (зомбулук, алкоголду жана наркотиктерди колдонуу ж.б.) жол бербөө үчүн профилактикалык иштерди жүргүзүү, биринчи медициналык жардам кърсөтүү көндүмүнө ээ

3. Предметтин НББПдагы орду.

Жашоо-тиричилик коопсуздугу дисциплинасы кесиптик дисциплиналар циклынын базалык бөлүгүнө кирет (Б3), 1-курстун 1-семестринде окулат.

Бул дисциплинаны үйрөнүү гуманитардык, социалдык жана экономикалык циклдагы (Б1) биология, , химия, физика дисциплиналарга негизденет.

Дисциплинанын негизги жоболору мындан ары экология, курактык анатомия, физиология жана гигиена, психология дисциплиналарын үйрөнүүдө пайдаланылат.

«Жашоо-тиричилик коопсуздугу» дисциплинасын окуп үйрөнүүдө адис төмөнкүлөрдү

билет:

· өзгөчө кырдаалдар жана коркунучтардан калкты коргоо жана ага даярдык көрүү багытында жүргүзүлгөн мамлекеттик саясат принциптерин;

· өмүр коопсуздугунун укуктук, ченемдик-техникалык жана уюштуруучулук негиздеринин;

· Кыргыз республикасынын Жарандык коргонуу системасы, анын структуралык түзүлүшүн жана милдеттерин;

· табигый, техногендик жана социалдык мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар жана түрдүү экстремалдык кырдаалдардан коргонуу жана коопсуз жүрүм–турум эрежелерин, принциптерин жана талаптарын;

· окуу процессинде, ишканада, тиричиликте жана түрдүү кырдаалдарда коопсуз жүрүм-турум иш-чараларын;

  • табелдик жана колдо бар каражаттарды колдонуу аркылуу таңуу жана шак-шак койуну;
  • кечиктирилгис жардам талап кылуучу абалдарда (эстен тануу, коллапс шок абалдары, кан агуу, сынык, күйүк, сууга чөгүү ж.б.) биринчи медициналык жардам көрсөтүү эрежелерин

жасай алат :

  • өз билимин толуктоо үчүн өз алдынча теориялык булактарды пайдалана алат;
  • өздүк жана коллективдик коргонуучу каражаттарды колдоно алат;
  • окуу процессинде жана күнүмдүк жашоодо жаралган коркунучтуу кырдаалдарда коопсуздукту камсыздоочу практикалык көндүмдөрдү сабаттуу колдоно алат;
  • түрдүү мүнөздө жаралган өзгөчө кырдаалдар учурунда куткаруу иштерин уюштура алат;
  • өзгөчө кырдаалдардын өсүүсүнүн жеке жана топтук (социалдык) тобокел деңгээлин аныктай алат;
  • түрдүү экстремалдык кырсыктарда жана ооруда биринчи медициналык жардам көргөзө алат

көндүмгө ээ:

· өзүнүн жана айланасындагы адамдардын кызыкчылыгынын коопсуздук маселелерин чечүү принциптери жана жалпы методдору;

· ден-соолукту баалоонун жөнөкөй ыкмалары жана көндүмдөрүнө ээ;

· өзүнө өзү жана жанындагы адамга биринчи медициналык жардам көрсөтүү ыкмалары көндүмүнө ээ.

4. “Өмүр коопсуздугу” дисциплинасынын карта компетенциясы

Компетенциялар

Темалар

ЖК-10

КК-1.6

Комп.саны

1

Предметке киришүү. ЖТКнун теориялык негиздери. Коркунучтар жана алардын түрлөрү

+

1

2

ӨКдар жана анын жалпы классификациясы. Жарандык коргонуунун мамлекеттик системасы

Өндүрүштүк коопсуздук жана эмгекти коргоо.

+

+

2

3

Табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар

+

+

2

4

Калкты жана аймакты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоо ыкмалары

+

+

2

5

Сергек мүнөздө жашоо – ден соолуктун жана ишке жөндөмдүүлүктүн негизи

+

+

2

6

Түрдүү эктремалдык кырдаалдарда биринчи медициналык жардам көргөзүүнүн принциптери.

+

+

2

7

Травматизм. Балдар травматизми жана алардын алдын алуу. Жабык жаракаттар

+

+

2

8

Ачык жаракаттар (кан агуу, сөөктүн сынуусу), алардын алдын алуу

+

+

2

9

Микробиология, эпидемиология жана иммунология негиздери. Жугуштуу оруулар жана алардын алдын алуу

+

+

2

10

Балдар инфекциялары жана алардын алдын алуу.

+

+

2

Баары:

5. Дисциплинанын технологиялы к карта сы

Модул дар

Ауд .

С ӨАИ

Лекци я

Практ. саат

С ӨАИ

А К

(РК)

Ж К

(ИК)

Балл

саат

балл

саат

балл

саат

балл

I

18

18

10

5

8

10

18

5

10б

30

II

18

18

10

5

8

10

18

5

10б

30

ИК

40б

40

Всего:

36 с

36 с

20 с

10б

16 с

20б

36 с

10 б

20б

40б

100б

6 . Дисциплина боюнча балл топтоо картасы

Семи-нар

Модуль 1 (30б)

Модуль 2 (30 б.)

Баары (40б).

ТК1

ТК2

ТК1

ТК2

ТК3

2

-

лек

пр

сөаи

лек

пр

сөаи

л

с

срс

РК 1

лек

пр

сөаи

лек

пр

сөаи

РК

2,5

4

3

2,5

4

4

1,5

2

2,5

10

2,5

4

4

2,5

4

3

10

Баллы

9,5

10,5

6

10б

10,5

9,5

10б

40б

12

Темы 1- 2

Темы 3 -5

Темы 6-7

Темы 6 -8

Темы 9 -10

7. Дисциплинанын календардык-тематикалык планы ( академиялык саат)

Теманын жана бөлүмдүн аталышы

Аудитор.

сабак

СӨАИ

баары

Билим берүү

технол.

баалоо каражат

лек

пр

1

Предметке киришүү. ЖТКнун теориялык негиздери. Коркунучтар жана алардын түрлөрү

2

2

4

През.

Оозеки суроо, тест

2

ӨКдар жана анын жалпы классификациясы. Жарандык коргонуунун мамлекеттик системасы

Өндүрүштүк коопсуздук жана эмгекти коргоо.

2

2

4

8

През.

Тегер.стол,

Оозеки суроо, тест

3

Табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар

2

2

4

8

През, пресс.конф,

Оозеки суроо, тест

4

Калкты жана аймакты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоо ыкмалары

2

2

4

8

МГ, ролд.оюн

Оозеки суроо, тест

5

Сергек мүнөздө жашоо – ден соолуктун жана ишке жөндөмдүүлүктүн негизи

2

2

4

8

През.,

аңгем.

Оозеки суроо, тест

6

Түрдүү эктремалдык кырдаалдарда биринчи медициналык жардам көргөзүүнүн принциптери.

2

2

4

8

Кырд.тап.

Топто иштөө, през

Оозеки суроо, тест, кырд.тап

7

Травматизм. Балдар травматизми жана алардын алдын алуу. Жабык жаракаттар

2

2

4

8

Кырд.тап.

Топто иштөө, през

Оозеки суроо, тест, кырд.тап

8

Ачык жаракаттар (кан агуу, сөөктүн сынуусу), алардын алдын алуу

2

2

2

6

Кырд.тап.

Топто иштөө, през

Оозеки суроо, тест, кырд.тап

9

Микробиология, эпидемиология жана иммунология негиздери. Жугуштуу оруулар жана алардын алдын алуу

2

4

6

През.

Оозеки суроо, тест

10

Балдар инфекциялары жана алардын алдын алуу.

2

2

4

6

Тегер.стол,

През.

Оозеки суроо, тест

Баары:

20

16

36

72

8. Дисциплинанын мазмуну:

Тема 1. ЖТК нун т еориялык негиздери. ЖТК дисциплинасынын максаты жана мазмуну, анын негизги милдеттери, болочок адисти даярдоодогу анын орду жана ролу. Бүгүнкү күндө ЖТК ролунун өсүүсү. Коопсуздукту камсыздоонун принциптери, ыкмалары жана каражаттары. Адамдын жашоо чөйрө менен болгон өз ара аракети. Адамга жана жаратылыш чөйрөсүнө негативдик факторлордун таасири. Коркунучтар, анын түрлөрү жана жаралуу булактары. Коркунучту аныктоо жана баалоо. Топтук жана жеке тобокел.

Тема 2. Жарандык коргонуу системасы ӨКдар жана анын жалпы классификациясы. Кыргыз Республикасынын жарандык коргонуунун мамлекеттик системасы жана аны уюштуруунун жалпы принциптери. Жарандык коргонуунун негизги милдеттери, уюштуруу түзүмдөрү, күч жана каражаттары. КРдагы эмгекти коргоонун мыйзамдык жана нормативдик базалары. КРнын Конституция нормалары, эмгек тууралуу КРнын мыйзам кодекси Өндүрүштүк коопсуздук жана эмгекти коргоо. Эмгекти коргоо багытында мамлекеттик саясаттын негизги принциптери.. Ден соолукка таасир тийгизүүчү өндүрүштүк зыяндуу жана коркунчтуу факторлор.

Өзгөчө кырдаалдар. ӨК классификациясы. ӨК жаралуу себептери.Табийгый, техногендик, экологиялык, социалдык жана конфиликтүү ӨК мүнөздөмө.

Тема 3 . Жаратылыш жана техногендик кырсыктардын кесепетинен жаралган жабыркоо очоктору (ядролук, химиялык, биологиялык жана стихиялык). Заманбап жабыркатуучу каражаттар жана алардын кесепетинин жаралган жабыркоо очоктору жөнүндө түшүнүк. Ядролук курал, химиялык, биологиялык куралдар жана алардын жаракат берүүчү факторлору, кыйроо зоналары тууралуу түшүнүк.

Стихиялык кубулуштар: жер титирөө, сел, өрт, көчкү ж.б. жаратылыш кырсыктары, алардын жаракат берүүчү факторлору, кырсык учурундагы коопсуз жүрүм-турум эрежелери

Тема 4. Калкты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоонун негизги ыкмалары. Калкты өзгөчө кырдаалдардан коргоо ыкмалары. Калкты коргоо тууралуу мыйзам жана нормативдик актылар. Калкты көчүрүү (эвакуация). Калкты көчүрүүнүн максаты жана аны уюштуруу. Көчүрүүнүн түрлөрү жана ыкмалары. Өздүк коргонуу каражаттары, аларды колдонуунун максаты, алардын классификациясы, коргоо принциптери. Коллективдик коргонуу имараттар жана түрлөрү: убежища, радиациядан коргоочу имарат, жөнөкөй коргонуучу жайлар.

Тема 5. Сергек мүнөздө жашоо – адамдын саламаттыгынын жана ишке жөндөмдүүлүгүнүн негизи. Сергек мүнөздө жашоо жана аны түзүүчүлөр. Сергек жашоонун ден соолукту калыптандыруудагы орду. Стресс, конфликт, кризис ж.б. ден соолукка таасири тууралуу түшүнүк. Ден соолук жана ага таасир этүүчү факторлор тууралуу түшүнүк. Ден соолук топтору. Жеке адамдын жана калктын саламаттыгынын көрсөткүчтөрү. Ден соолукту аныктоонун физиологиялык пробалары. Балдар жана өспүрүмдөрдүн ден соолугуна таасир этүүчү терс факторлор. Өспүрүмдөр арасындагы баңгилик, аракечтик, тамеки тартуу, токсикомания жана алардын алдын алуу.

Тема 6. Түрдүү эктремалдык кырдаалдарда биринчи медициналык жардам көргөзүү. Кечиктирилгис биринчи медициналык жардам жөнүндө түшүнүк. Кечиктирилгис жардам көргөзүүнү талап кылуучу абалдар. Жүрөк кан тамыр системасынын курч жетишсиздик абалдары (обморок, коллапс, гипертониялык криз, стенокардия, инфаркт, инсульт), себептери, белгилери жана биринчи медициналык жардам көрсөтүү. Колика. түрлөрү, себептери, белгилери жана биринчи медициналык жардам көргөзүү. «Ичтин курч оорулары» жөнүндө түшүнүк, кечиктирилгис врачка чейинки жардам көргөзүү. Кома, түрлөрү, себептери, белгилери жана биринчи медициналык жардам көргөзүү. Аллергиялык реакциялар жана уулануулар тууралуу түшүнүк. Реанимация. Жүрөк жана өпкө кызматын жандандыруу ыкмалары.

Тема 7. Травматизм. Балдар травматизми . Жаракат алуудагы биринчи медициналык жардам көргөзүү. Травматизм, классификациясы жана балдар травматизми жөнүндө түшүнүк. Жаракат, ага мүнөздөмө. Жаракат алуунун коркунучтары жана кабылдоолору. Травмалык шок. Шокко каршы жүргүзүлүүчү эң жөнөкөй иш-чаралар. Жабык жаракаттар: урунуу, тарамыштын созулуусу, муундун чыгуусу, мээнин чайкалуу, урунуу жана кысылуусу, көкүрөк жана ич көңдөй органдарынын жабык жаракаты.

Тема 8 . Ачык жаракаттар, алардын алдын алуу. Ачык жаракат- жараат жөнүндө түшүнүк. Жарааттын түрлөрү, белгилери жана биринчи медициналык жардам көрсөтүү эрежелери, кабылдоолордун алдын алуу. Асептика, антисептика, десмургия тууралуу түшүнүк. Кан агуу, түрлөрү, себептери, белгилери жана аны убактылуу токтотуунун ыкмалары. Сөөктүн сынуусу себептери, белгилери жана шак-шак коюу эрежелери. Күйүк, күйүктүн түрлөрү. /шүк алуу жөнүндө түшүнүк берүү. Сууга чөгүү, түрлөрү, белгилери жана биринчи медициналык жарадам көрсөтүү эрежелери.

Тема 9. Микробиология, эпидемиология жана иммунология негиздери.

Микроорганизмдер жана алардын классификациясы (аэроб, анаэроб, сапрофит, шарттуу патогендик жана патогендик микробдор. Жугуштуу оорулар, алардын негизги топтору, жугуу механизми тууралуу түшүнүк. Эпидемия, пандемия, эпидемиялык процесс, эпидемиялык очок. Эпидемияга каршы жүргүзүлүүчү негизги иш-чаралар: дезинфекция, дезинсекция, дератизациянын түрлөрү, ыкмалары жана каражаттары. Карантин жана обсервация тууралуу түшүнүк.

Тема 10. Балдар инфекциялары. Балдар инфекциялары: кызамык, кызылча, шал, көк жөтөл, кептөөр, суу чечек, тепме ж.б. жаралуу булактары, белгилери жана алардын алдын алуу үчүн эмдөө жүргүзүүнүн мааниси. Эмдөө календары, вакцина, сыворотка, гамма глобулин тууралуу түшүнүк. Иммунитет, анын түрлөрү. Инфекцияга каршы жүргүзүлүүчү спецификалык алдын алуу иш-чаралар. Паразитардык оорулар (остирца, аскарида, лямблия ж.б.) жана алардын алдын алуу.

9. Дисциплинанын темаларынын максаттары жана окутуу натыйжалары

Тема 1. ЖТК нун т еориялык негиздери.

Компе-тенциялар

ЖК 10 - Өзүнүн кесиптик жана жекече инсандык өнүгүүсүн башкаруу, өзгөрүүлөргө адаптациялануу.

КК 1.6 - Окуучулардын өмүрүн жана ден соолугун сактоо, жаракат (травма) алып калууну болтурбоо жана коопсуздук техникасын сактоо

ДОН (РОд)

- түрдүү экстремалдык жана өзгөчө кырдаалдардын коркунучтарынан коргонуу жана ага даярдык көрүү багытында жүргүзүлгөн мамлекеттик саясат принциптерин, өмүр коопсуздугунун укуктук, ченемдик-техникалык жана уюштуруучулук негиздеринин билет;

- билим берүү процесси учурунда жаратылыш байлыктарын рационалдуу пайдалануу аркылуу окуучунун сергек мүнөздө жашоосу, ден-соолугун сактоосу, коргоосу жана калыптандыруусу үчүн шарт түзүүгө, экстремалдык жана табигый, техногендик, социалдык мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар жаралган учурда окуучулардын коопсуздугун камсыздоо боюнча шарттарды түзүүгө, түрдүү экстремалдык кырсыктарда жана ооруда биринчи медициналык жардам көргөзүүгө жөндөмдүү;

- түрдүү мүнөздөгү топтук (социалдык) тобокел деңгээлин аныктоо, окуучулар арасында терс таасирлерге (зомбулук, алкоголду жана наркотиктерди колдонуу ж.б.) жол бербөө үчүн профилактикалык иштерди жүргүзүү көндүмүнө ээ

Теманын максаты

Өмүр коопсуздугу предметинин теориялык негиздери, максаты жана милдеттери, өзгөчө кырдаалдардын алдын алууда анын ролу жана орду, коопсуздукту камсыздоонун укуктук-нормалык ченемдерин окутуу

Теманын окутуу натыйжалары

(РОт)

Лекц.

предметтин теориялык негиздерин, максаты жана милдеттерин, коркунуч жана тобокел, коопсуздукту камсыздоонун укуктук-нормалык ченемдерин, принциптерин, ыкмаларын жана каражаттарын билет жана түшүнөт

СӨАИ

коопсуздукту камсыздоонун укуктук-нормалык ченемдерин окуучунун жана өзүнүн кызыкчылыгы үчүн колдоно алат, тобокел жана коркунучту аныктоо жана баалоо көндүмүнө ээ

Тема 2. Жарандык коргонуу системасы ӨКдар жана анын жалпы классификациясы.

Теманын максаты

Өзгөчө кырдаалдар жана анын классификациясын, өзгөчө кырдаалдардын алдын алуу жана кесепетин жоюуда Жарандык коргонуу системасынын ордун, аны билим берүү мекемелеринде уюштуруунун негиздерин аныктоо

Теманын окутуу натыйжалары

(РОт)

Лекц.

2 с

Жарандык коргонуу системасынын Улуттук коопсуздукту камсыздоодогу орду, КРнын“Жарандык коргонуу жөнүндө ” мыйзамы, ЖК билим берүү мекемелеринде уюштуруунун принциптери тууралуу билет

Прак.

2 с

табийгый жана техногендик ӨКдар мезгилинде калктын коопсуз жүрүм-турумунун алгоритмин калыптандырууга жөндөмдүү

СӨАИ

4 с

Жарандык коргонууну билим берүү мекемелеринде уюштуруу жана экстремалдык кырдаалдарда окучуунун коопсуздугун камсыздай алуу көндүмүнө ээ

Тема 3 . Жаратылыш жана техногендик кырсыктардын кесепетинен жаралган жабыркоо очоктору

Теманын максаты

Теманын максаты: табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар жана алардын жаракат берүүчү факторлору, анын кесепетинен жаралган жабыркоо очогунда жургүзүлүүчү иш-чараларды белгилөө

Теманын окутуу натыйжалары

(РОт)

Лекц.

2 с

Заманбап жабыркатуучу куралдар, алардын жаракат берүүчу факторлору, стихиялык жабыркоо очогу тууралуу билет

Прак.

2 с

тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардын кесепетинен коргонуу ыкмаларын окуучунун коопсуздугун камсыздоодо колдоно алат

СӨАИ

4 с

өзгөчө кырдаалдардын жана массалык жабыркатуучу куралдардын жаракат берүүчү факторлорунан жабыркоо деңгээлин аныктай алат

Тема 4. Калкты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоонун негизги ыкмалары

Теманын максаты

Тынчтык жана согуш мезгилдеринде жаралган өзгөчө кырдаалдардан калкты коргоонун ыкмалары , өздүк жана коллективдик коргонуу каражаттары тууралуу түшүнүк берүү

Теманын окутуу натыйжалары

(РОт)

Лекц.

2 с

ӨКдар жаралган мезгидерде калкты коргоонун ыкмаларын, жекече, коллективдик жана медициналык коргонуу каражаттары, калкты эвакуациялоонун түрү жана ыкмалары тууралуу билет

Прак.

2 с

Өзгөчө кырдаалдардын, заманбап куралдардын жаракат берүүчү факторлорунан коргонуу максатында өздүк жана коллективдик коргонуучу каражаттарды пайдалана алат

СӨАИ

4 с

Окуучунун жана өзүнүн ден соолугун коргоо максатында өздүк медициналык коргонуу каражаттарынан колдоно алуу көңдүмүнө ээ

Тема 5. Сергек мүнөздө жашоо – адамдын саламаттыгынын жана ишке жөндөмдүүлүгүнүн негизи.

Теманын максаты

Сергек мүнөздө жашоо жана аны түзүүчүлөр, сергек жашоо аркылуу ден-соолукту сактоо, чыңдоону калыптандыруу

Теманын окутуу натыйжалары

(РОт)

Лекц.

2 с

Сергек мүнөздө жашоо жана аны түзүүчүлөр, анын ден-соолукту сактоодогу орду, ден-соолук таасир этүүчү факторлор, саламаттыктын көрсөткүчтөрү тууралуу билет

Прак.

2 с

сергек жашоо мүнөзүнүн принциптерин үйрөнүү аркылуу ден соолугун сактоо жана чыңдоого болгон позитивдик шыктануусун өнүктүрүүгө жөндөмдүү

СӨАИ

4 с

Окуучунун ден-ссолугун сактоо жана калыптандырууда сергек жашоо мүнөзүнүн принциптерин колдоно алат жана алардын позитивдик шыктануусун өнүктүрүү көндүмүнө ээ

Тема 6. Түрдүү эктремалдык кырдаалдарда биринчи медициналык жардам көргөзүү.

Теманын максаты

Түрдүү экстремалдык кырдаалдарда алгачкы медициналык жардам көрсөтүү эрежелерин калыптандыруу

Теманын окутуу натыйжалары

(РОт)

Лекц.

2 с

Алгачкы медициналык жардам, аны көрсөтүүнүн принциптери жана кечиктирилгис жардам талап кылуучу абалдар тууралуу билет

Прак.

2 с

Түрдүү экстремалдык кырдаалдарда алгачкы медициналык жардамды көрсөтө алат

СӨАИ

4 с

Күтүүсүз жаралган кырдаалдарда (кырсык же оору) жабыркаган адамга алгачкы жардам көрсөтүү көндүмүнө ээ

Тема 7. Травматизм. Балдар травматизми . Жаракат алуудагы биринчи медициналык жардам көргөзүү.

Теманын максаты

Жалпы жана балдар травматизми, алардын пайда болуу себептери жана биринчи медициналык жардам көрсөтүү алгоритмин аныктоо

Теманын окутуу натыйжалары

(РОт)

Лекц.

2 с

Жалпы жана балдар травматизми, жаракат алуу жана анын түрлөрү, коркунучтары, алгачкы жардам көрсөтүү эрежелерин билет

Прак.

2 с

Жабык жаракаттар: урунуу, муундун чыгуусу ж.б. алгачкы медициналык жардам көрсөтө алат

СӨАИ

4 с

Балдардын жаракат алуусунда колдо бар каражаттарды пайдалануу аркылуу алгачкы жардам көрсөтүү көндүмүнө ээ

Тема 8 . Ачык жаракаттар, алардын алдын алуу

Теманын максаты

Балдардын ачык жаракат алуусу, анын түрлөрү, себептери . биринчи медициналык жардам көрсөтүү принциптери жана алардын алдын алуу иш-чараларын белгилөө

Теманын окутуу натыйжалары

(РОт)

Лекц.

2 с

Ачык жаракат –жараат, анын түрлөрү, себеби жана белгилери, биринчи жардам көрсөтүүнүн принциптерин билет, антисептика жана асептиканын жарааттын кабылдоонун алдын алуудагы ролун түшүнөт

Прак.

2 с

кан агууну убактылуу токтотуу ыкмаларын колдоно алат, сөөктөрдүн сынуусунда шак-шак жана жараат алууда асептикалык таңуу койо алат

СӨАИ

2 с

Кан агуу, сөөктүн сынуусу, күйүк ж.б. жаракаттарда колдо бар каражаттарды пайдалануу аркылуу алгачкы жардам көрсөтүү көндүмүнө ээ

Тема 9. Микробиология, эпидемиология жана иммунология негиздери

Теманын максаты

Жугуштуу ооруларды жаратуучу микроорганизмдер, оорунун жугуу механизми жана алардын алдын алуу иш-чаралар тууралуу билимин арттыруу

Теманын окутуу натыйжалары

(РОт)

Лекц.

2 с

Жугуштуу оорулардын пайда болуу булагы, жугуу механизми, жугузуучу факторлору жана инфекцияга каршы күрөшүү иш-чаралары тууралуу билет

СӨАИ

4 с

Жугуштуу оорунун жугуу механизмин, жугузуучу факторлорун, оорунун белгилерин, инфекция очогунда ага каршы иш-чараларды жүргүзө алат

Тема 10. Балдар инфекциялары

Теманын максаты

Жаш балдар арасында кеңири тараган балдар инфекцияларынын пайда болуу булагы, жугуу механизми, алардын алдын алуу иш-чараларды аныктоо

Теманын окутуу натыйжалары

(РОт)

Лекц.

2 с

Балдар инфекциялары, белгилери, аларга каршы жүргүзүлүүчү иш-чаралар, иммунитет, эмдөө жана эмдөө календары тууралуу билет

Прак.

2 с

Кеңири таралган балдар инфекцияларын, паразитардык ооруларды белгилер аркылуу аныктайт жана аларга каршы күрөшүү иш-чараларын жүргүзө алат

СӨАИ

4 с

Балдар инфекцияларына каршы ү иш-чараларды жүргүзүү көндүмүнө ээ

10. Календардык-тематикалык план

10.1 Лекция

теманын номери жана аталышы

Лекц.№, комп.

/йрөтүлүүчү маселелердин аталышы

Саат саны

балл

Адаб-тар

Колд

техн.

Апта

1

2

3

4

5

6

7

8

Модуль 1

Тема 1

ЖТКнун теориялык негиздери.

Лекциянын планы:

1. Жашоо-тиричилик коопсуздугу предмети. Анын максаты, милдеттери.

2. Адамдын жашоо чөйрө менен болгон өз ара аракети

3. Коркунучтар жөнүндө түшүнүк. Кооптуу жана зыяндуу фактолор

4. Коопсуздукту камсыздоонун укуктук-нормалык ченемдери

Текшерүү үчүн суроолор:

1.ЖТК дисциплинасынын изилдөө обөекти кайсы?

2. Предметтин кайсы милдеттерин билесиңер?

3. Коркунуч, тобокел, зыяндуу факторлор тууралуу түшүндүрмө бергиле

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛВ

1-апта

Тема 2

Жарандык коргонуу системасы ӨКдар жана анын жалпы классифика-циясы.

Лекциянын планы:

1. КРнын жарандык коргонуу системасы.

2. Жарандык коргонуунун уюштуруу жана жүргүзүү принциптери, структурасы, күчү жана кызматтары

3. Жарандык коргонууну билим берүү мекемелеринде уюштуруу

4. Өзгөчө кырдаалдар жана анын жалпы классификациясы

Текшерүү үчүн суроолор:

1. КРнын “Жарандык коргонуу жөнүндө” мыйзамында аныкталган маселелерди атагыла

2. КРнын жарандык коргонуу системасы тууралуу эмне билесиңер?

3. ЖК кандай принципте уюштурулат жана жүргүзүлөт ?

4. Билим берүү мекемелеринде жарандык коргонуунун уюштуруу тууралуу эмне билесиң?

5. Өзгөчө кырдаал деген эмне? Ага кыскача мүнөздөмө бергиле

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

2-апта

Тема 3

Жаратылыш жана техногендик кырсыктардын кесепетинен жаралган жабыркоо очоктору

Лекциянын планы:

1. Заманбап жабыркатуучу куралдар (ядролук, химиялык, биологиялык) жөнүндө түшүнүк

2. Массалык жабыркатуучу куралдардын жаракат берүүчү факторлору

3. Массалык жабыркатуучу куралдардын жаракатынын жаралган жабыркоо очоктору

Текшерүү үчүн суроолор:

1. Заманбап жабыркатуучу куралдар (ядролук, химиялык, биологиялык) тууралуу эмне билесиңер?

2. Массалык жабыркатуучу куралдардын жаракат берүүчү факторлорун атагыла?

3. Ядролук жарылуудан жаралган кыйроо жана булгануу зоналары деген эмне?

4. Жабыркоо очогунда кандай иш-чаралар жургүзүлөт?

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛВ

3-апта

Тема 4

Калкты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоонун ыкмалары

Лекциянын планы:

1. Өзгөчө кырдаалдардын кесепетинен калкты коргоонун ыкмалары

2. Жекече жана коллективдик коргонуу каражаттары

3. Өздук коргонуунун медициналык каражаттары

4. Калкты эвакуациялоо

Текшерүү үчүн суроолор:

1. ӨКдан калкты коргоонун кайсы ыкмаларын билесиңер?

2. Өздүк коргонуу каражаттары кандай топторго бөлүнөт?

3. Өздүк коргонуунун медициналык каражаттары деген эмне жана кайсы түрлөрүң билесиң?

4. Эвакуациялык органдарга кандай милдеттер жүктөлөт?

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

4-апта

Тема 5

Сергек мүнөздө жашоо – ден соолуктун жана ишке жөндөмдүүлүктүн негизи

Лекциянын планы:

1. Сергек мүнөздө жашоо жана аны түзүүчүлөр

2. Ден-соолук жана ага таасир этүүчү факторлор тууралуу түшүнүк

3. Жеке жана коомдук саламатчылыктын көрсөткүчтөрү

Текшерүү үчүн суроолор:

1. Сергек мүнөздө жашоо деген эмне жана аны кайсы факторлор түзөт?

2. Ден соолук тууралуу эмне билесиң?

3. Адамдын саламаттыгы кайсы факторлордон көз каранды болот?

4. Жеке жана коомдун саламатчылыгын аныктоонун кайсы көрсөткүчтөрүн билесиңер?

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

5-апта

1-модулдун жыйынтыгы

5 жума

10

5,0

Модуль 2

Тема 6

Түрдүү экстремалдык кырдаалдарда алгачкы медициналык жардам көрсөтүүнүн принциптери

Лекциянын планы:

1. Биринчи медициналык жардам тууралуу түшүнүк

2. Кечиктирилгис жардам көрсөтүүнү талап кылган абалдар

3. Жүрөк кан-тамыр системасынын кызматынын курч жетишсидиги, колика абалдарындагы биринчи мед.жардам

Текшерүү үчүн суроолор:

1. Биринчи медициналык жардам деген эмне?

2. Кайсы абалдар кечиктирилгис жардам көрсөтүүнү талап кылат?

3. Кайсы абалдары жүрөк кан тамыр системасынын кызматынын курч жетишсиздигине алып келет?

4. Колика абалдары деген эмне?

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

6-апта

Тема 7

Балдар травматизми жана алардын алдын алуу

Лекциянын планы:

1. Травматизм тууралуу түшүнүк. Табийгый кырсык жана катастрофаларда кездешүүчү жаракаттардын негизги түрлөрү. Травмалык шок

2. Жабык жаракаттар пайда болуу себептери, белгилери жана биринчи медициналык жардам

3. Урунуу, тарамыштын созулуусу, муундун чыгуусу, мээнин чайкалуусу ж.б. себептери, белгилери

Текшерүү үчүн суроолор:

1. Травматизм деген эмне?

2. Жаракаттын кайсы түрлөрүн билесиңер?

3. Кайсы иш-чаралар жаракат шогунун алдын алат?

4. Жабык жаракаттын түрлөрүн атагыла?

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛВ

7-апта

Тема 8

Ачык жаракаттар, алардын алдын алуу

Лекциянын планы:

1. Ачык жаракат- жараат, түрлөрү, себеби, белгилери жана биринчи медициналык жардам көрсөтүү эрежелери

2. Кан агуу, түрлөрү, белгилери, анны убактылуу токтотуунун ыкмалары

3. Сөөктүн сынуусу, түрлөрү жана белгилери. Шак-шак коюу эрежелери

4. Жараатка таңуу коюу эрежелери –десмургия

Текшерүү үчүн суроолор:

1.Жараат деген эмне жана анын кайсы түрлөрүн билесиңер?

2. Кан агууну убактылуу токтотуу ыкмалары тууралуу эмне билесиң?

3. Сөөктүн ачык сынуусунун өзгөчөлүгү эмнеде?

4. Ачык жаракатта биринчи медициналык жардам көрсөтүүнүн өзгөчөлүгүн атагыла?

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

9-апта

Тема 9 Микробиоло-гия, эпидемиология жана иммунология нагиздери

Лекциянын планы:

1. Микроорганизмдер жана анын классификациясы тууралуу түшүнүк

2. Эпидемиялык процесс, эпидемиялык очок, эпид.процесстин негизги формалары

3. Дезинфекция, анын түрлөрү жана ыкмалары

4. Иммунитет, анын түрлөрү. Вакцина, сыворотка, гамма-глобулин. Эмдөө календары

Текшерүү үчүн суроолор:

1. Микроорганизмдер жана алардын топтору тууралуу эмне билесиңер?

2. Эпидемиялык процесс, эпидемиялык очок кайсы учурда пайда болот?

3. Дезинфекция деген эмне?

4. Иммунитет тууралуу эмне билесиңер?

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

10- апта

Тема 10

Балдар инфекциялары.

Лекциянын планы:

1. Балдар инфекциялары: кызамык, кызылча, шал, суу чечек, тепме ж.б.

2. Эмдөө календары, вакцина, сыворотка, гамма глобулин тууралуу түшүнүк.

3. Иммунитет, анын түрлөрү. Инфекцияга каршы жүргүзүлүүчү спецификалык алдын алуу иш-чаралар.

4. Паразитардык оорулар (остирца, аскарида, лямблия ж.б.) жана алардын алдын алуу

Текшерүү үчүн суроолор:

1. Балдар инфекцияларына кайсы жугуштуу дарттар кирет?

2. балдар инфекциясынын алдын алуудагы негизи иш-чара кайсы деп ойлойсуң?

3. Эмдөө, эмдөө календары, вакцина тууралуу эмне билесиң?

4. Иммунитет деген эмне жана анын кандай түрлөрү бар?

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

11- апта

2-модулдун жыйынтыгы

5 лек.

10 с

5,0

5 апта

Жалпы

10 лекц.

20 с

10б

10 апта

10.2. Практикалык (семинардык) сабактар

Теманын номери жана аталышы

Пр. саб № комп.

Үйрөнүлүүчү маселелер жана тапшырмалар

Саат-тард. саны

балл

Адаб-р

Колд

техн.

Апта

1

2

3

4

5

6

7

8

Модуль 1

Тема 1

ӨКдар жана анын жалпы классификациясы.Жарандык коргонуу системасы

Сабактын планы:

1. Мектепте, тиричиликте кездешүүчү коркунунчтарга мүнөздөмө бергиле

2. Окуу процессинде ӨКдын жаралуусунун булактары болгон коркунучтарды атагыла

1. Билим берүү мекемелеринде Жарандык коргонууну уюштурууну аныктагыла

2. Эмгекти коргоо жана коопсуздук эрежелерин сактоо багытындагы иш-чараларга мүнөздөмө бергиле

Текшерүү формасы: През,Д,МЧ

2

2,0

Н: 1-5,

К: 1-5

Топто иштөө

3-апта

Тема 2

Табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар

Сабактын планы:

1. Табийгый кырсыктар: жер титирөө, сел, өрт ж.б. мүнөздөмө бергиле жана бул учурлардагы жүрүм-турум алгоритмин түзгүлө

2. Иондоштуруучу нурлардын организмге тийгизген терс таасирин мүнөздөп, андан коргонуу иш-чараларын атагыла

3. Радиоактивдүү жана ууландыруучу заттар менен булганган аймакта калктын жүрүм-турум эрежелерин атагыла

Текшерүү формасы: През,Д,МЧ

2

3,0

Н: 1-5,

К: 1-5

през

4-апта

Тема 3

Калкты жана аймакты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоо

Сабактын планы:

1. Өзгөчө кырдаалдар жаралган очокто калкты коргоонун негизги ыкмаларына мүнөздөмө бергиле

2. ӨКдан коргонуу багытында колдонулуучу (табелдик жана колдо бар) өздүк каражаттарды атагыла

3. Өздүк аптечка АИ-2, ИПП-8, ППИ каражаттарын колдонуу максатын мүнөздөп бергиле

4. ӨКдар жаралган зонадан калкты эвакуациялоо тартибин аныктагыла

Текшерүү формасы: През,Д,МЧ

2

3,0

Н: 1-5,

К: 1-5

Ролдук

оюн

5-апта

Тема 4

Сергек мүнөздө жашоо – ден соолуктун жана ишке жөндөмдүүлүктүн негизи

Сабактын планы:

1. Ден-соолуктун группаларына мүнөздөмө бергиле

2. Организмдин физиологиялык пробалары: дене табы, пульс, артериялык кан басым, дем алууну практика жүзүндө аныктап жана алардын өзгөрүлүүлөрүнө мүнөздөмө бергиле

3. Мектеп окучуулары арасында кээ бир ооруулардын өсүүсүнүн негизги «кооптуу факторлорун» аныктагыла

Текшерүү формасы: През,Д,МЧ

2

2,0

Н: 1-5,

К: 1-5

През.

жасоо

6-апта

1-модулдун жыйынтыгы

4

прак.

саб

8 с

10б

4 апта

Модуль 2

Тема 5

Түрдүү экстремалдык кырдаалдарда алгачкы медициналык жардам көрсөтүүнүн принциптери

Сабактын планы:

1. Жүрөк кан-тамыр системасынын курч жетишсиздик абалдары: обморок, коллапс, гипертониялык криз, стенокардия, жүрөк инфаркты, инсультка кабылууда биринчи медициналык жардам көрсөтүүнүн алгоритмин түз

2. Гипер жана гипогликемиялык кома абалдарында көрсөтүлүүчү биринчи медициналык жардамдын алгоритмин түз

3. Боор жана бөйрөк коликаларында биринчи жардам көрсөтүүнүн алгоритмин түз

Текшерүү формасы: През,Д, Кырд.тап

2

2,5

Н: 1-5,

К: 1-5

Топто иштөө

9-апта

Тема 6

Балдар травматизми. Жабык жаракаттар

Сабактын планы:

1. Урунуу, тарамыштын созулуусу, муундун чыгуусунда алгачкы медициналык жардам көрсөтүүнүн эрежелерин аныктагыла

2. Мээнин чайкалуу, урунуу, кысылуусунда жардам көрсөтүүнүн өзгөчөлүгүн ачып бер

3. Көкүрөк жана ич көңдөй органдарынын жабык жарактында алгачкы жарадм көрсөтүүнүн айырмачылыган атагыла

Текшерүү формасы: През,Д,Кырд.тап

2

2,5

Н: 1-5,

К: 1-5

Ролд.

оюн

10-апта

Тема 7

Балдар травматизми. Ачык жаракаттар

Сабактын планы:

1. Кан агуу жана анын түрлөрү, жаралуу себептерине мүнөздөмө берип, токтотуу ыкмаларын практика жүзүндө көрсөтүп бергиле

2. Сөөктүн сынуусу, түрлөрүн мүнөздө жана шак-шак коюууну практика жүзүндө көрсөт

3. Күйүк жана үшүк алуу жаракаттары тууралуу түшүнүк берип, таңуу эрежелерин практика жүзүндө көрсөтүп бер

Текшерүү формасы: През,Д,МЧ

2

2,5

Тема 8

Балдар инфекциялары

Сабактын планы:

1. Кызамык, кызылча, суу чечек инфекцияларынын балдар арасында таркалуусуна баа бер

2. Балдар инфекцияларын алдын алууда эмдөөнүн ролун ачып бер.

3. Иммунитетти пайда кылуу жана чыңдоо үчүн жүргүзүлүүчү иш-чара сунушта

4. остирца, аскарида, лямблия ж.б. паразитардык оорулардын алдын алууда өздүк гигиенанын ордун аныкта

Текшерүү формасы: През,Д,МЧ

2,5

2-модулдун жыйынтыгы

4 пр.

саб

8 с

10б

4 апта

Жалпы

8 пр.

саб

16 с

20 б

8 апта

10.3. Студенттердин өз алдынча иштөөлөрү

Тапшырманын номери жана темалары

Ком-пет.

СӨАИ тапшырмалар

Саат-тард. саны

Текш-рүү форма-сы

балл

Тап-руу мөөнөтү

1-модуль

Тем а 1

ЖТКнун теориялык негиздери

1. ЖТКнын укуктук, нормативдик-техникалык жана уюштуруучулук иш кагаздарынын маанисин ачып бергиле

2. «Адам- жашоо чөйрө» системасы. Шаар, жогорку деңгээлдеги коркунучтуу зона дегенге мүнөздөмө бергиле

2

Конс-пект, эссе

1,0

1-апта

Тема 2

Өзгөчө кырдаалдар жана анын жалпы классификациясы. Жарандык коргонуу системасы

1. Өзгөчө кырдаалдардын классификациясы боюнча таблица түзгүлө

2. Жарандык коргонууну мектептерде уюштуруу боюнча таблица түзгүлө

3. Өрт коопсуздугу. Конкреттүү көчүрүү планы түз.

4

таблица

план-проект

1,5

3-апта

Тема 3

Табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар

1. Радиациялык жана химиялык коркунуч жаралган учурда окуучуларды коргоонун алгоритмин түзгүлө

2. Мектептерде кездешүүчү социалдык жана конфликтүү көйгөйлөр тууралуу билдирүү жасагыла

4

Алго-ритм,

Доклад

1,0

5-апта

Тема 4

Калкты жана аймакты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоо

1. ӨКдар учурунда өз классыңарды эвакуациялоонун схемасын чийгиле

2. Өздүк аптечкада жайгашкан каражаттарды колдонуунун максатын атагыла

3. Коллективдик коргонуу имараттарына жашыруунун тартибин аныктагыла

4

Схема

конс-пект, план

1,5

7-апта

Тема 5

Сергек мүнөздө жашоо – ден соолуктун жана ишке жөндөмдүүлүктүн негизи

1. Балдардын ден –соолугун сактоодо мектеп жана үй-бүлөнүн ролу тууралуу таблица түзгүлө

2. Окуучулардын сергек жашоо мүнөзүнүн планын түзгүлө

3. Өспүрүмдөр арасындагы тамеки тартуу, баңгилик, аракечтик жана токсикоманиянын алдын алуунун план-проектин даярдагыла

4

Табли-ца,

План-проект

1,5

9-апта

1-модулдун жыйынтыгы

18 с

7 апта

2-модуль

Тема 6

Түрдүү экстремалдык кырдаалдарда алгачкы медициналык жардам көрсөтүүнүн принциптери

1.Мектеп окуучуларынын кант диабет дарты менен жабыркоосунун алдын алуу, Диабет, гипогликемия комаларында 1-мед.жардам көрсөтүүнүн алгоритмин түзгүлө

2. Аллергиялык реакция учурунда 1-мед.жардам көрсөтүүнүн

алгоритмин түзгүлө

4

Алго-ритм

1,0

11-апта

Тема 7

Балдар травматизми.

1. Курч ууланууларда биринчи жардам көрсөтүүнүн алгоритми

2. Сууга чөгүүдө 1-мед.жардам көрсөтүүнүн алгоритмин камтыган кырдаалдын тапшырма түзгүлө

4

Алго-ритм, кырд.

Тап.

1,0

13-апта

Тема 8

Балдар травматизми.

2

реферат

таблица презен

1,5

15-апта

Тема 9

Жугуштуу оруулар жана алардын алдын алуу

1. Аба аркылуу жугуучу инфекциялар туберкулез, грипп ооруларынын алдын алуу иш-чараларды атагыла

2. Ичеги-карын жугуштуу ооруларын (ич келте, вирустук гепатит, ич өткөк) окуучулар арасында таркалуусунун алдын алуу иш-чараларды таблица түрүндө келтиргиле

3. Жыныстык жол аркылуу жугуучу ооруларды атагыла

4

реферат

таблица презен

Тема 10

Балдар инфекциялары

1. Балдар инфекциялары: кызамык, кызылча, суу чечек, кептөөр, тепме ж.б. мүнөздөмө берип, эмдөө календарынын схемасын түзгүлө

2.Балдар арасында кеири таралган паразитардык жугуштуу оорулар тууралуу презентация даярдагыла

4

реферат

таблица презен

2-модулдун жыйынтыгы

18 с

8-апта

Жалпы

36 с

15 апта

11. Билим берүү технологиялары

Окуу иштеринин ар кандай түрлөрүн ишке ашырууда төмөнкү билим берүү технологиялары жана методдору колдонулат:

  • лекциялык-семинардык система
  • проект түзүү
  • информационно-коммуникациялык
  • проблемалык окутуу
  • “портфолиону” инновациялык баалоо

· өз ара мамиле түзүү (топтуп, командалык) технологиялары жана

  • ролдук оюн методу колдонулат

12. Дисциплинанын окуу-методикалык жана маалыматтык камсыздалышы

Негизги адабияттар

1. Жашоо-тиричилик коопсуздугунун негиздери: Окуу куралы/ Ы.А.Перханова, К.М.Мусаахунов / ОшГУ, г.Ош, 2014.- 392

2. Безопасность жизнедеятельности: Учебник для вузов / Л.А. Михайлов [и др.]; Под ред. Л.А. Михайлова. - 2-е изд. - СПб.: Питер, 2008. - 461 с. (Допущено УМО.

3. Белов С.В. Безопасность жизнедеятельности и защита окружающей среды (техносферная безопасность): учебник для вузов / С.В. Белов. - М.: Юрайт: ИД Юрайт, 2010. - 671 с. (Допущено НМС)

4. Основы медицинских знаний [Текст]: Учебно-методическое пособие / С.А. Михайлова [и др.]. – Горно - Алтайск, 2006. – 126 с.

5. Практикум по основам медицинских знаний [Текст]: Учеб. пособие для вузов / И.Г. Кретова, С.Е. Чигарина, О.В. Беляева; Самарский гос. ун-т. - 2-е изд., перераб. и доп. - Самара: Самарский университет, 2009. - 200 с.

Кошумча адабияттар

1. Безопасность жизнедеятельности: учеб. пособие / под ред. А.И. Сидорова. - М.: КноРус, 2007. - 496 с.

2. Федюкович Н.И. Основы медицинских знаний [Текст]: Учебное пособие / Н.И.Федюкович. - Ростов-на-Дону: Феникс, 2001. – 317 с.

3. Мусаахунов К.М. Безопасности жизнедеятельности [Текст] : метод. пособие/ Мусаахунов К.М., Перханова Ы.А., Джумабекова К.С., Ягодина М.А.; Ошский государственный университет. – Ош: РИО «Билим», 2009. – 96с.

4. Перханова Ы.А. Медициналык билимдердин негиздери [Текст] : метод. пособие/ Перханова Ы.А.; Мусаахунов К.М.; Сабирова Г.Т.; - Ош: полиграф. центр «Воок-Вlаnк» 2007. – 60с.

5. Перханова Ы.А. Өмүр коопсуздугу [Текст] : метод. пособие/ Перханова Ы.А.; Мусаахунов К.М.; - Ош: полиграф. центр «Воок-Вlаnк» 2008. – 64с.

13. Упайларды коюу саясаты

Студент сабактын ар түрүндө (лекция, практикалык сабак, учурдук жана аралык текшерүү, СӨАИ) упай топтой алат.

Модуль 1 : 1 практикалык сабакта активдүүлүгү – 0,3 упай

Модуль 2 : 1 практикалык сабакта активдүүлүгү – 0,3 упай

Учурдук текшерүү 1,2 – 2,0 упайдан

Аралык текшерүү – максималдуу 10 упайга чейин алат: материалды конспектилөө – 2 упай; оозеки суроо – 2 упай; практикалык көндүмдү текшерүү – 2 упай; кырдаалдык тапшырманы чечүү – 2 упай

СӨАИ аткаруу – СӨАИ планына ылайык 5 упай

Лекция – бардык лекциянын толук конспектиси бар болсо – 5 упай

Өтүлгөн сабактарга толугу менен катышкан студенттерге 5 балл сыйлык балл кошулат, ал эми тапшырмаларды аткарбай, калтырылган сабактарды окутуучуга тапшырбаса анда жыйынттык баллдан кемитилет

14. Студенттердин сынактагы жана зачеттогу билимин баалоонун критерийлери

Экзамендерде жана аралык текшерүүлөрдө баа коюу акыйкаттуулук, обьективдүүлүк принциптеринин негизинде жана студенттердин билим сапатын ар тараптуу талдап чыккандан кийин коюлат.

КРнын Билим берүү жана илим министрлигинин көрсөтмөлөрү жана нормативдик актыларынын негизинде гуманитардык, табигый, техникалык жана башка дисциплиналар боюнча экзамендерде баалоонун төмөнкүдөй критерийлери иштелип чыккан:

“эң жакшы” деген баа эгерде студент сынакта окуу – программалык материалды толук түрдө өздөштүрө алса, программадагы тапшырмаларды ийгиликтүү аткарса, программада көрсөтүлгөн негизги жана кошумча адабияттар менен толук түрдө тааныштыгы болсо коюлат. Эреже боюнча беш алган студент дисциплинанын негизги түшүнүктөрү тууралуу билиши жана окуп жаткан адистигиндеги маани – маңызын терең өздөштүрүшү, окуу – программалык материалды колдонууда жана түшүндүрүүдө чыгармачылык жөндөмдүүлүктөрүн көрсөтө алышы зарыл;

“жакшы” деген баа эгерде студент сынакта окуу – прграммалык материалды толук түрдө өздөштүргөн болсо, берилген программадагы тапшырмаларды ийгиликтүү аткарса, негизги адабияттарды өздөштүрсө коюлат. Ошондой эле дисциплина боюнча систематикалык мүнздөгү билим деңгээлин көрсөтүп, аларды кийинки окуу иштери менен адистик ишмердүүлүгүндө өз алдынча аткара алганда коюлат;

“орто” деген баа эгерде студент негизги окуу материалынын кийинки окуусуна жана ала турган адистиги боюнча керектүү көлөмдө гана билсе, программада көрсөтүлгөндөй негизги адабияттар менен тааныштыгы болсо коюлат. Ошону менен бирге эле “орто” деген баа сынакта тапшырмаларды аткарууда катачылыктарга жол берсе, бирок аны окутуучунун жардамы менен оңдосо коюлушу керек;

“жаман” деген баа эгерде студент негизги окуу – прграммалык материалды толук өздөштүрбөсө, тапшырмаларды аткарууда орчундуу катачылыктарды кетирсе, базалык билимдерге ээ болбосо коюлат.

17. Курстун саясаты

1. Аудиториялык убакыт, окутуучунун теориялык материалды түшүндүрүү жана практикалык (семинардык) сабактын тапшырмасын аткарууну камтыйт.

2. Ар бир сабакка студент дисциплинанын планы, тапшырманы аткаруу жана тапшыруу графигина ылайык даярдануусу зарыл.

3. Окуу материалынын ½ бөлүгү студенттин өз алдынча иши үчүн бөлүнгөндүктөн, студенттен жумуш аткарууда жогорку деңгээлде уюштуруучулук маданиятты, дисциплинаны, системалуулукту жана үзгүлтүксүз эмгектенүүнү талап кылат.

4. Сабакка катышуу студенттин негизги милдети болуп саналат. Эгерде кайсы бир себептен сабакты калтырган болсо, анда сабактын материалын тайпадагы башка студенттен алып, даярдануусу керек. Сабактан башка учурда окутуучу практикалык же СӨАИнин материалын берүүгө милдеттүү эмес. Демек, сабакты калтырган студент автоматтык түрдө 0 балл алат.

5. Ар бир сабакта окуу материалдарын үйрөнүүдө, оозеки, жазуу, практикалык тапшырмаларды аткарууда студент активдүү катышуусу керек. Студенттин активдүүлүгү ага берилген тапшырманын аткаруу сапатынын негизинде бааланат. Тапшырма жеке, топтуп жана тайпалык формаларда берилет. Активдүүлүктү максималдуу баалоо сабак учурунда жарыяланат.

6. Эгерде студент өтүлгөн материалды түшүнбөсө же суроо жаралса, анда ал түшүндүрүп берүү үчүн окутуучуга кайрылса болот.

7. Бир кредитти өткөрүү аралыгында 3 жолудан кем эмес текшерүү (аралык, рубеждик) жүргүзүлөт. Текшерүүгө катышпаган же кечиккен студенттер автоматтык түрдө 0 балл алышат. Контролдук текшерүүгө катышпаган себеби тастыкталган документи (оруганы тууралуу справка ж.б.) болгон студент гана кайрадан текшерүүгө катыша алат.

8. Дисциплинанын курсу боюнча экзамен оозеки жүргүзүлөт. Экзамен суроолору силлабуста берилди. Максималдык баалоо 87-100 балл – (окуу материалынын 95-100% өздөштүрүү), минималдык – 61-73 балл (материалды 50-54% өздөштүрүү). Эгерде студент F баалоо (50% төмөн) алса, анда ал кредитти аткарбады деп эсептелет.


КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН БИЛИМ БЕР ҮҮ ЖАНА ИЛИМ МИНИСТРЛИГИ

Ош Мамлекеттик Университети

Медицина факультети

Экстремалдык медицина жана өмүр коопсузудугу кафедрасы

« Бекитилди» “Бекитилди

Кафедранын 20__-ж. “___”_____ Фак.ОМК-н төрагасы: _________

жыйынынын № ___протоколунда.

Каф.башч.: ____________________

.

ЖУМУШЧУ ПРОГРАММА

Дисциплина: «Жашоо-тиричилик коопсуздугу» Адистиги: 070602 «Дизайн»

Окуу планы боюунча сааттардын сеткасы:

Дисциплинанын аталышы.

Баары

Аудиториялык саат

СРС

Отчетность

Ауд. саат .

Лекция

Практ.зан

« Жашоо- тиричилик коопсуздугу »

72

36

20

16

36

Экзамен

Медицина факультетинин «Экстремалдык медицина жана өмүр коопсудугу» кафедрасынын отурумунда каралды

Протокол № ____ «____» _____________ 2017 ___ ж.

Кафедра башчы м.и.к, доцент Ч. Мамажакып уулу

Түзүүчүлөр: окутуучу Эрмекбаев Н.Ж.

Ош-2018

Дисциплиннын аталышы жана коду : “Жашоо-тиричилик коопсуздугу”

Окутуучу тууралуу маалымат:

«Экстремалдык медицина жана өмүр коопсуздугу » кафедрасы.

Эрмекбаев Нурбек Жакыпович – октуучу, эмгек стажы-9 жыл, педагогикалык стаж-9 жыл

Байланыш маалыматы : проспект Масалиева-35, педагогика жана дене тарбия факультетинин корпусу, «Экстремалдык медицина жана өмүр коопсуздугу » кафедрасы, Эрмекбаев Н.Ж. каана-107 тел: (0773)30 28 29 (0559) 21 21 62 кафедрада болуу убактысы- сабактын расписаниеси боюнча

Кредиттин саны - 2

Семестр – 6 2017-18-окуу жылы

Окуу планы боюнча сааттардын торчосу:

Дисциплинанын аталышы

Сааттардын саны

СӨАИ

Отчеттуулук

Баары

Аудиториялык сааттар

Ауд.

сабак

Лекция

Практ.

(сем.)

Лабор.

4 - семестр

Жашоо-тиричилик коопсуздугу (БЖД)

72

36

20

16

-

36

Экзамен

1. Предметтин максаты жана милдеттери

Дисциплинаны окутуунун максаты: адамдын айлана-чөйрө (ишкана, тиричилик, шаар, жаратылыш) менен болгон өз ара аракетинин коопсуздук талаптарын жана өзгөчө кырдаалдардын терс факторлорунун таасиринен коргонуу ыкмаларын, ошондой эле окуучунун ден соолугун сактоо, чыңдоо жана калыптандыруу билимин практикалык машыктыруу жана өз ден соолугуна жоопкерчиликтүү кароого тарбиялоо.

Дисциплинанын негизги милдеттери:

студенттерди табигый, техногендик, биологиялык жана социалдык мүнөздө жаралган өзгөчө кырдаалдар учурунда өмүр коопсуздугун камсыздоочу заманбап теориялык билим жана практикалык машыгуулар менен куралдандыруу;

- табигый, техногендик жана социалдык мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдарды жаратуучу тобокел жана факторлордун теорияларын окутуу;

- өзгөчө кырдаалдардан жекече жана коллективдик коргонуунун негизги каражаттары, ыкмалары менен тааныштыруу;

- өмүр коопсуздугунун укуктук, ченемдик-техникалык жана уюштуруучулук негиздеринин маанисин ачуу;

- өзгөчө кырдаалдар учурунда адамдын жүрүм-турумунун алгоритмин түзүү жана ага анализ жүргүзүү;

- сергек жашоонун принциптерин үйрөнүү аркылуу ден соолугун сактоо жана чыңдоого болгон позитивдик шыктануусун өнүктүрүү;

- эң көп кездешүүчү кечиктирилгис жардам талап кылуучу абалдар менен тааныштыруу жана биринчи медициналык жардам көргөзүү тууралуу билимге жана практикалык машыгууга ээ болуусун калыптандыруу.

2. Окутуунун натыйжасы

НББП

Компетенттүүлүк

ОНд

1-КН- гуманитардык коомдук жана табигый- илимий сабактардан алган билимин жөндөмдүүлүгүн кесиптик иштерине колдоно алат.

ОК-2 . Өз комплектүү дүйнө жөнүндө илимий билим системасы, турмуш жана маданият, баалуулуктар жаатында да багыт алат.

окуу процессинде, тиричиликте жана түрдүү экстремалды кырдаалдарда, табигый, техногендик жана социалдык мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдардан окуучулардын коопсуздугун коргоо боюнча шарттарды түзүүгө жөндөмдүү

СЛК-4. Үйрөнүүчүлөр сергек жашоого, айлана чөйрөнү коргоо жана суу ресурстарын сарамжалдуу пайдалануу үчүн зарыл болгон билимдерди пайдалана алат

Билим берүү процесси учурунда жаратылыш байлыктарын рационалдуу пайдалануу аркылуу окуучунун ден-соолугун сактоо, коргоо жана калыптандыруу үчүн шартты түзө алат

7-КН. Коллектив менен иштөөдө өздөрүнүн багыты боюнча кызматташып кичүүлөргө иш уюштура алат.

СЛК-3 – Жарандык, демократиялык коомдун баалуулуктарын негизинде диалог жүргүзүүгө даяр жана жигердүү жаран экендигин көрсөтө алат,

түрдүү мүнөздө жаралган өзгөчө кырдаалдар учурунда куткаруу иштерин уюштура алат, өзгөчө кырдаалдардын өсүүсүнүн жеке жана топтук (социалдык) тобокел деңгээлин аныктай алат, түрдүү экстремалдык кырсыктарда жана ооруда биринчи медициналык жардам көргөзө алат

«Жашоо-тиричилик коопсуздугу» дисциплинасын окуп үйрөнүүдө адис төмөнкүлөрдү

билет:

· өзгөчө кырдаалдар жана коркунучтардан калкты коргоо жана ага даярдык көрүү багытында жүргүзүлгөн мамлекеттик саясат принциптерин;

· өмүр коопсуздугунун укуктук, ченемдик-техникалык жана уюштуруучулук негиздеринин;

· Кыргыз республикасынын Жарандык коргонуу системасы, анын структуралык түзүлүшүн жана милдеттерин;

· табигый, техногендик жана социалдык мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар жана түрдүү экстремалдык кырдаалдардан коргонуу жана коопсуз жүрүм–турум эрежелерин, принциптерин жана талаптарын;

· окуу процессинде, тиричиликте жана түрдүү кырдаалдарда коопсуз жүрүм-турум иш-чараларын;

  • табелдик жана колдо бар каражаттарды колдонуу аркылуу таңуу жана шак-шак койуну;
  • кечиктирилгис жардам талап кылуучу абалдарда (эстен тануу, коллапс шок абалдары, кан агуу, сынык, күйүк, сууга чөгүү ж.б.) биринчи медициналык жардам көргөзө алуу

жасайт :

  • өз билимин толуктоо үчүн өз алдынча теориялык булактарды пайдалана алат;
  • өздүк жана коллективдик коргонуучу каражаттарды колдоно алат;
  • окуу процессинде жана күнүмдүк жашоодо жаралган коркунучтуу кырдаалдарда коопсуздукту камсыздоочу практикалык көндүмдөрдү сабаттуу колдоно алат;
  • түрдүү мүнөздө жаралган өзгөчө кырдаалдар учурунда куткаруу иштерин уюштура алат;
  • өзгөчө кырдаалдардын өсүүсүнүн жеке жана топтук (социалдык) тобокел деңгээлин аныктай алат;
  • түрдүү экстремалдык кырсыктарда жана ооруда биринчи медициналык жардам көргөзө алат

көндүмгө ээ:

· өзүнүн жана айланасындагы адамдардын кызыкчылыгынын коопсуздук маселелерин чечүү принциптери жана жалпы методдору;

· өз ден-соолугун баалоонун жөнөкөй ыкмалары жана көндүмдөрүнө ээ;

· өзүнө өзү жана жанындагы адамга биринчи медициналык жардам көрсөтүү ыкмалары көндүмүнө ээ.

9. Пререквизит: биология, экология, химия, физика, адамдын анатомиясы жана физиологиясынын негиздери

10. Постреквизит: балдар психологиясы, социалдык педагогика, практикалык педагогика, үй-бүлө психологиясы, курактык анатомия, физиология жана гигиена ж.б.

Дисциплинанын календардык-тематикалык планы ( академиялык саат)

Модул-н атал-шы.

Лекц.

Каралуучу темалардын аталышы

Лек

Сем.

СӨАИ

Баары

1

2

3

4

5

6

7

Модуль

№1

Жарандык коргонуу

1

Предметке киришүү. ЖТКнун теориялык негиздери. Коркунучтар жана алардын түрлөрү

2

2

2

6

2

Жарандык коргонуунун мамлекеттик системасы. КР. нын өзгөчө кырдаалдарынын классификациясы.

2

2

4

8

3

Эмгек коопсуздугу. Эмгекти коргоо багытындагы укуктук нормативдик ченемдер.

2

2

4

8

4.

Жаратылыш жана техногендик кырсыктарынын негизинде пайда болгон жабыркоо очогу.

2

2

4

7

5

Калкты жана аймакты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоо ыкмалары.

2

2

4

8

Модуль №1

10

8

18

36

Модуль

№2

Сергек мүнөздө жашоо

6

Сергек мүнөздө жашоо – ден соолуктун жана ишке жөндөмдүүлүктүн негизи

2

2

3

8

7

Түрдүү эктремалдык кырдаалдарда биринчи медициналык жардам көргөзүүнүн принциптери.

2

2

4

8

8

Травматизм. Ачык жана жабык жаракаттар.

2

2

4

8

9

Травматизм. Кан агуу, сөөктөрдүн сынуусу, күйүк,үшүк алууда көрсөтүлүүчү биринчи медициналык жардам.

2

2

4

6

10

Микробиология, эпидемиология жана иммунология негиздери. Жугуштуу оруулар жана алардын алдын алуу

2

3

6

Модуль №2

10

8

18

36

Баары

20

1 6

36

72

11. Дисциплинанын технологиялы к карта сы

Модул дар

Аудит

С ӨАИ

Лекци я

Семинар -дык саат

С ӨАИ

А К

(РК)

Ж К

(ИК)

Балл

саат

балл

саат

балл

саат

балл

I

16

18

10

5

6

10

18

5

10б

30

II

20

18

10

5

10

10

18

5

10б

30

ИК

40б

40

Всего:

3

3

20 ч

10б

1 6 ч

20б

3

10 б

20б

40б

100б

12 . Дисциплина боюнча балл топтоо картасы

Семи-нар

Модуль 1 (30б)

Модуль 2 (30 б.)

Баары (40б).

ТК1

ТК2

ТК1

ТК2

ТК3

2

-

лек

сем

сөаи

л

с

сөаи

л

с

срс

РК 1

лек

сем

сөаи

лек

сем

сөаи

РК

2,5

4

3

2,5

4

4

1,5

2

2,5

10

2,5

4

4

2,5

4

3

10

Баллы

9,5

10,5

6

10б

10,5

9,5

10б

40б

12

Темы1- 3

Темы 4 - 5

Темы 6-7

Темы 6 - 8

Темы 9 -10

13. Дисциплинанын мазмуну:

Өмүр коопсузугунун теориялык негиздери. Тынчтык жана согуш мезгилиндеги өзгөчө кырдаалдар. Жарандык коргонуу системасы жана аны билим берүү мекемелеринде уюштуруу. Өндүрүштүк коопсуздук жана эмгекти коргоо. Жабыркоо очогу: ядролук, химиялык, биологиялык жана стихиялык жабыркоо очогу. Жер титирөө, өрт, сел, көчкү ж.б. кырсыктардан калкты коргоо. Тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан калкты коргоонун негизги ыкмалары. Өздүк жана коллективдик коргонуу каражаттары. Сергек мүнөздө жашоо – адамдын саламаттыгынын жана ишке жөндөмдүүлүгүнүн негизи. Ден соолукту аныктоонун негизги пробалары. Балдардын ден соолугунун бузулуусунун негизги белгилери. Травматизм. Балдар травматизми: кан агуу, күйүк, сөөктү сынуусу ж.б. түрдүү эктремалдык кырдаалдарда биринчи медициналык жардам көрсөтүү. Балдар жана өспүрүмдөр арасында аракечтик, баңгилик жана токсикоманиянын алдын алуу. Микробиология, эпидемиология жана иммунология негиздери. Кеңири таралган жугуштуу оорулар (СПИД, венерикалык оорулар) жана балдар инфекциялары тууралуу түшүнүк берүү жана алардын алдын алуу.


14.
Календардык-тематикалык план

14.1 Лекция

№ , теманын аталышы

комп.

Өтүлүүчү суроолордун аталышы

Саат саны

балл

Адаб-р

Колд

технол

Апта

Модуль 1

Тема 1-2

ЖТКнун теориялык негиздери. Коркунучтар жана алардын түрлөрү

Теманын м аксаты: Өмүр коопсуздугу предметинин теориялык негиздери, максаты жана милдеттери, өзгөчө кырдаалдардын алдын алууда анын ролу жана орду, коопсуздукту камсыздоонун укуктук-нормалык ченемдерин окутуу

Лекциянын планы:

1. Жашоо-тиричилик коопсуздугу предмети. Анын максаты, милдеттери.

2. Адамдын жашоо чөйрө менен болгон өз ара аракети

3. Коркунучтар жөнүндө түшүнүк. Кооптуу жана зыяндуу фактолор

4. Коопсуздукту камсыздоонун укуктук-нормалык ченемдери

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1.ЖТК дисциплинасынын изилдөө объекти кайсы?

2. Предметтин кайсы милдеттерин билесиңер?

3. Коркунуч, тобокел, зыяндуу факторлор тууралуу түшүндүрмө бергиле

Теманы окутуунун натыйжасы :

Өмүр коопсуздугунун теориялык негиздерин, предметтин максаты жана милдеттерин, коркунуч жана тобокел, өзгөчө кырдаалдар тууралуу билет

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛВ

1-апта

Тема 2

Жарандык коргонуу системасы ӨКдар жана анын жалпы классифика-циясы.

Теманын максаты: Жарандык коргонуу системасы, анын күчү жана кызматтары, аны билим берүү мекемелеринде уюштуруунун негиздерин окутуу

Лекциянын планы:

1. КРнын жарандык коргонуу системасы.

2. Жарандык коргонуунун уюштуруу жана жүргүзүү принциптери, структурасы, күчү жана кызматтары.

3. Өзгөчө кырдаалдар жана анын жалпы классификациясы

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. КРнын “Жарандык коргонуу жөнүндө” мыйзамында аныкталган маселелерди атагыла

2. КРнын жарандык коргонуу системасы тууралуу эмне билесиңер?

3. ЖК кандай принципте уюштурулат жана жүргүзүлөт ?

4. Өзгөчө кырдаал деген эмне? ага кыскача мүнөздөмө бергиле

Теманы окутуунун натыйжасы :

Жарандык коргонуу системасынын Улуттук коопсуздукту камсыздоодогу орду, КРнын“Жарандык коргонуу жөнүндө ” мыйзамы, ӨК учурунда КР нын жарандык укугун жана милдеттерин билет.

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

2-апта

Тема 3 Эмгек коопсуздугу. Эмгекти коргоо багытындагы укуктук нормативдик ченемдер.

Теманын максаты: студенттерге эмгек коопсуздугун жана эмгекти коргоо багытындагы укуктук , нормативдик иш кагаздары боюнча түшүнүк берүү.

Лекциянын планы:

1. КР эмгекти коргоо багытында мамлекеттик саясаттын негизги принциптери.

2. Аялдардын жана жаштардын эмгегин коргоонун өзгөчөлүктөрү.

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. КР эмгекти коргоо боюнча мыйзам качан кабыл алынган ?

2. Аялдар жана жаштардын эмгегин коргоодо кандай өзгөчөлүктөр каралган ?

Теманы окутуунун натыйжасы :

Эмгекти коргоо боюнча КР мыйзамын жана ал жерде каралган маселелерди билет, өз укугун коргой алат.

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛВ

3-апта

Тема 4

Табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар

Теманын максаты: студенттерге табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар жана алардын кесепетинен жаралган жабыркоо очогу туралуу түшүнүк берүү

Лекциянын планы:

1. Заманбап жабыркатуучу куралдар (ядролук, химиялык, биологиялык) жөнүндө түшүнүк

2. Массалык жабыркатуучу куралдардын жаракатынын жаралган жабыркоо очогу

3. Стихиялык кырсыктардын кесепетинен жаралган жабыркоо очогу

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. Заманбап жабыркатуучу куралдар (ядролук, химиялык, биологиялык) тууралуу эмне билесиңер?

2. Массалык жабыркатуучу куралдардын жаракат берүүчү факторлорун атагыла?

3. Ядролук жарылуудан жаралган кыйроо жана булгануу зоналары деген эмне?

4. Жабыркоо очогунда кандай иш-чаралар жургүзүлөт?

Теманы окутуунун натыйжасы :

Заманбап жабыркатуучу куралдар, алардын жаракат берүүчу факторлору, стихиялык жабыркоо очогу тууралуу билет

2

1,5

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛВ

3-апта

Тема 5

Калкты жана аймакты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоо

Теманын максаты: Тынчтык жана согуш мезгилдеринде жаралган өзгөчө кырдаалдардан калкты коргоонун ыкмалары тууралуу окутуу

Лекциянын планы:

1. Өзгөчө кырдаалдардын кесепетинен калкты коргоонун ыкмалары

2. Жекече жана коллективдик коргонуу каражаттары

3. Өздук коргонуунун медициналык каражаттары

4. Калкты эвакуациялоо

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. ӨКдан калкты коргоонун кайсы ыкмаларын билесиңер?

2. Өздүк коргонуу каражаттары кандай топторго бөлүнөт?

3. Өздүк коргонуунун медициналык каражаттары деген эмне жана кайсы түрлөрүң билесиң?

4. Эвакуациялык органдарга кандай милдеттер жүктөлөт?

Теманы окутуунун натыйжасы :

ӨКдар жаралган мезгидерде калкты коргоонун ыкмаларын, жекече, коллективдик жана медициналык коргонуу каражаттары, калкты эвакуациялоонун түрү жана ыкмалары тууралуу билет

2

1,5

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

4-апта

Модуль 1

10с

5,0

5-апта

Модуль 2

Тема 6

Сергек мүнөздө жашоо – ден соолуктун жана ишке жөндөмдүүлүктүн негизи

Теманын максаты: студенттерге сергек жашоо жана аны түзүүчүлөр, ден-соолук, ага таасир этүүчү факторлор тууралуу түшүнүк берүү

Лекциянын планы:

1. Сергек мүнөздө жашоо жана аны түзүүчүлөр

2. Ден-соолук жана ага таасир этүүчү факторлор тууралуу түшүнүк

3. Жеке жана коомдук саламатчылыктын көрсөткүчтөрү

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. Сергек мүнөздө жашоо деген эмне жана аны кайсы факторлор түзөт?

2. Ден соолук тууралуу эмне билесиң?

3. Адамдын саламаттыгы кайсы факторлордон көз каранды болот?

4. Жеке жана коомдун саламатчылыгын аныктоонун кайсы көрсөткүчтөрүн билесиңер?

Теманы окутуунун натыйжасы :

Сергек мүнөздө жашоо жана аны түзүүчүлөр, ден-соолук таасир этүүчү факторлор, саламаттыктын көрсөткүчтөрү тууралуу билет

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

5-апта

Тема 7

Түрдүү экстремалдык кырдаалдарда алгачкы медициналык жардам көрсөтүүнүн принциптери

Теманын максаты: түрдүү экстремалдык кырдаалдарда алгачкы медициналык жардам көрсөтүү эрежелерин окутуп-үйрөтүү

Лекциянын планы:

1. Биринчи медициналык жардам тууралуу түшүнүк

2. Кечиктирилгис жардам көрсөтүүнү талап кылган абалдар

3. Жүрөк кан-тамыр системасынын кызматынын курч жетишсидиги, колика абалдарындагы биринчи мед.жардам

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. Биринчи медициналык жардам деген эмне?

2. Кайсы абалдар кечиктирилгис жардам көрсөтүүнү талап кылат?

3. Кайсы абалдары жүрөк кан тамыр системасынын кызматынын курч жетишсиздигине алып келет?

4. Колика абалдары деген эмне?

Теманы окутуунун натыйжасы :

Алгачкы медициналык жардам, аны көрсөтүүнүн принциптери жана кечиктирилгис жардам талап кылуучу абалдар тууралуу билет

2

1,5

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

6-апта

Тема 8

Балдар травматизми жана алардын алдын алуу

Теманын максаты: балдар травматизми, алардын пайда болуу себептери жана биринчи медициналык жардам көрсөтүү алгоритми тууралуу түшүнүк берүү

Лекциянын планы:

1. Травматизм тууралуу түшүнүк. Табийгый кырсык жана катастрофаларда кездешүүчү жаракаттардын негизги түрлөрү. Травмалык шок

2. Жабык жаракаттар, пайда болуу себептери, белгилери жана биринчи медициналык жардам

3. Ачык жаракаттар (жараат, кан агуу), себеби, белгилери жана биринчи медициналык жардам

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. Травматизм деген эмне?

2. Жаракаттын кайсы түрлөрүн билесиңер?

3. Кайсы иш-чаралар жаракат шогунун алдын алат?

4. Жабык жаракаттын түрлөрүн атагыла?

5. Ачык жаракатта биринчи медициналык жардам көрсөтүүнүн өзгөчөлүгү эмнеде?

Теманы окутуунун натыйжасы :

Балдар травматизми, жаракат жана жаракаттын түрлөрү, түрдүү жаракаттарда алгачкы жарадам көрсөтүү эрежелерин билет

2

1,5

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛВ

7-апта

Тема 9 Турмуш тиричиликте алынган жаракаттар жана алардын алдын алуу.

Теманын максаты: турмуш тиричиликте пайда болгон түрдүү жаракаттарда биринчи медициналык жардам көрсөтүү жана алардын алдын алуу.

Лекциянын планы:

1. Жаракаттын түрлөрүн жана белгилерин аныктоо.

2. Сөөктөрдүн ачык жана жабык сынуусунун түрлөрү.

3. Күйүк жана үшүк алуунун түрлөрү.

4.Күйүк жана үшүк алууда көрсүтүлүүчү биринчи медициналык жардам.

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. Жаракаттын түрлөрү жөнүндө тшүнүк бер?

2. Сөөктөрдүн ачык жана жабык сыныктарынын айырмасы ?

3. Күйүк жана үшүктүн даражасын аныктагыла ?

4. Биринчи медициналык жардам көсөтүүнүн ыкмалары?

Теманы окутуунун натыйжасы :

Түрдүү экстремалдык кырдаалда алынган жаракаттардын түрлөрүн жана анын кесепеттерин билет.

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

9-апта

Тема 10

Микробиоло-гия, эпидемиология жана иммунология нагиздери

Теманын максаты: жугуштуу ооруларды жаратуучу микроорганизмдер, жугуштуу оорунун пайда болуусу жана алардын алдын алуу иш-чаралар тууралуу билимин арттыруу

Лекциянын планы:

1. Микроорганизмдер жана анын классификациясы тууралуу түшүнүк

2. Эпидемиялык процесс, эпидемиялык очок, эпид.процесстин негизги формалары

3. Дезинфекция, анын түрлөрү жана ыкмалары

4. Иммунитет, анын түрлөрү. Вакцина, сыворотка, гамма-глобулин. Эмдөө календары

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. Микроорганизмдер жана алардын топтору тууралуу эмне билесиңер?

2. Эпидемиялык процесс, эпидемиялык очок кайсы учурда пайда болот?

3. Дезинфекция деген эмне?

4. Иммунитет тууралуу эмне билесиңер?

Теманы окутуунун натыйжасы :

Жугуштуу оорулардын пайда болуу булагы, жугуу механизми жана иммунитет тууралуу билет

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

10-апта

Модуль 2

10 с

5,0

5 апта

Баары:

20 с

10б

10 апта

14. Практикалык (семинардык) сабактар

№ , теманын аталышы

комп.

Өтүлүүчү суроолордун аталышы

Саат-тард. саны

балл

Адаб-р

Колд

технол

Апта

Модуль 1

Тема 1

ӨКдар жана анын жалпы классификациясы.Жарандык коргонуу системасы

Максаты: өмүр коопсуздугу боюнча материалдарды өз алдынча издөөгө жана аларды анализдөөгө үйрөтүү

Сабактын планы:

1. Мектепте, тиричиликте кездешүүчү коркунунчтарга мүнөздөмө бергиле

2. Окуу процессинде ӨКдын жаралуусунун булактары болгон коркунучтарды атагыла1. Билим берүү мекемелеринде Жарандык коргонууну уюштурууну аныктагыла

2. Эмгекти коргоо жана коопсуздук эрежелерин сактоо багытындагы иш-чараларга мүнөздөмө бергиле

2

4,0

Н: 1-5,

К: 1-5

Топто иштөө

2-апта

Тема 2

Табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар

Максаты: табийгый жана техногендик ӨКдар мезгилинде калктын коопсуз жүрүм-турумунун алгоритмин калыптандыруу

Сабактын планы:

1. Табийгый кырсыктар: жер титирөө, сел, өрт ж.б. мүнөздөмө бергиле жана бул учурлардагы жүрүм-турум алгоритмин түзгүлө

2. Иондоштуруучу нурлардын организмге тийгизген терс таасирин мүнөздөп, андан коргонуу иш-чараларын атагыла

3. Радиоактивдүү жана ууландыруучу заттар менен булганган аймакта калктын жүрүм-турум эрежелерин атагыла

2

3,0

Н: 1-5,

К: 1-5

през

6-апта

Тема 3

Калкты жана аймакты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоо

Максаты : калкты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардын кесепетинен коргонуу ыкмаларына окутуп-үйрөтүү

Сабактын планы:

1. Өзгөчө кырдаалдар жаралган очокто калкты коргоонун негизги ыкмаларына мүнөздөмө бергиле

2. ӨКдан коргонуу багытында колдонулуучу (табелдик жана колдо бар) өздүк каражаттарды атагыла

3. Өздүк аптечка АИ-2, ИПП-8, ППИ каражаттарын колдонуу максатын мүнөздөп бергиле

4. ӨКдар жаралган зонадан калкты эвакуациялоо тартибин аныктагыла

2

3,0

Н: 1-5,

К: 1-5

Ролдук

оюн

7-апта

Модуль 1

6

10б

3 апта

Модуль 2

Тема 4

Сергек мүнөздө жашоо – ден соолуктун жана ишке жөндөмдүүлүктүн негизи

Максаты: сергек жашоо мүнөзүнүн принциптерин үйрөнүү аркылуу ден соолугун сактоо жана чыңдоого болгон позитивдик шыктануусун өнүктүрүү

Сабактын планы:

1. Ден-соолуктун группаларына мүнөздөмө бергиле

2. Организмдин физиологиялык пробалары: дене табы, пульс, артериялык кан басым, дем алууну практика жүзүндө аныктап жана алардын өзгөрүлүүлөрүнө мүнөздөмө бергиле

3. Мектеп окучуулары арасында кээ бир ооруулардын өсүүсүнүн негизги «кооптуу факторлорун» аныктагыла

2

2,0

Н: 1-5,

К: 1-5

През.

жасоо

10-апта

Тема 5

Түрдүү экстремалдык кырдаалдарда алгачкы медициналык жардам көрсөтүүнүн принциптери

Максаты: түрдүү экстремалдык кырдаалдарда биринчи медициналык жардам көрсөтүү

Сабактын планы:

1. Жүрөк кан-тамыр системасынын курч жетишсиздик абалдары: обморок, коллапс, гипертониялык криз, стенокардия, жүрөк инфаркты, инсультка кабылууда биринчи медициналык жардам көрсөтүүнүн алгоритмин түз

2. Гипер жана гипогликемиялык кома абалдарында көрсөтүлүүчү биринчи медициналык жардамдын алгоритмин түз

3. Боор жана бөйрөк коликаларында биринчи жардам көрсөтүүнүн алгоритмин түз

2

2,0

Н: 1-5,

К: 1-5

Топто иштөө

12-апта

Тема 6

Травматизми жана алардын алдын алуу

Максаты: кан агууну убактылуу токтотуу ыкмаларын, жараат алууда асептикалык таңуу коюунун эрежелерин окуп-үйрөнүү

Сабактын планы:

1. Кан агуу жана анын түрлөрү, жаралуу себептерине мүнөздөмө берип, токтотуу ыкмаларын практика жүзүндө көрсөтүп бергиле

2. Өздүк таңуу пакетин (ППИ) колдонуу максаты.

3. Өпкө жана аш казандан кан агууда биринчи медициналык жардамды практика жүзүндө көрсөтүп бергиле.

4

6,0

Н: 1-5,

К: 1-5

Ролд.

оюн

14-апта

Тема 7

Сөөктүн сынуусу,күйүк,үшүк алууда биринчи мед.жардам көргөзүү

Максаты: сөөктүн сынуусунда,күйүк, үшүк алууда, реанимациялык абалда биринчи медициналык жардам эрежелерин окуп үйрөнүү.

Сабактын планы:

1. Сөөктүн ачык жана жабык сыныгы боюнча класификациясын түзгүлө.

2. Иммоблизация түшүнүгүнө мүнөздөмө бергиле.

3. Күйүктүн даражасын жана аянтын аныктагыла жана көрсөтүлүүчү биринчи жардамдын алгоритмин түз.

4. Үшүк алууда жана реанимациялык абалда көрсөтүлүүчү биринчи медициналык жардамдын ыкмаларын аткаруу.

Тема 8 Микробиоло-гия, эпидемиология жана иммунология нагиздери

Максаты: жугуштуу ооруларды жаратуучу микроорганизмдер, жугуштуу оорунун пайда болуусу жана алардын алдын алуу иш-чаралар тууралуу билимин арттыруу

Сабактын планы:

1. Микроорганизмдер жана анын классификациясы тууралуу түшүнүк

2. Эпидемиялык процесс, эпидемиялык очок, эпид.процесстин негизги формалары

3. Дезинфекция, анын түрлөрү жана ыкмалары

4. Иммунитет, анын түрлөрү. Вакцина, сыворотка, гамма-глобулин. Эмдөө календары

Модуль 2

8 с

10б

4 апта

Баары:

14 с

20б

7 апта

15. Студенттин өз алдынча ишинин графиги

Тапшырманын темасы

Өз алдынча иштөөгө тапшырма

Саат-тард. саны

Текш-рүү форма-сы

балл

Род комп-лүк

Тап-руу мөөнөтү

1

Те ма 1

ЖТКнун теориялык негиздери

1. ЖТКнын укуктук, нормативдик-техникалык жана уюштуруучулук иш кагаздарынын маанисин ачып бергиле

2. «Адам- жашоо чөйрө» системасы. Шаар, жогорку деңгээлдеги коркунучтуу зона дегенге мүнөздөмө бергиле

4

Конс-пект, эссе

1,0

СЛК-3

1-апта

2

Тема 2

Өзгөчө кырдаалдар жана анын жалпы классификациясы. Жарандык коргонуу системасы

1. Өзгөчө кырдаалдардын классификациясы боюнча таблица түзгүлө

2. Жарандык коргонууну мектептерде уюштуруу боюнча таблица түзгүлө

3. Өрт коопсуздугу. Конкреттүү көчүрүү планы түз.

4

таблица

план

1,5

СЛК-3

ОК-1

3-апта

3

Тема 3

Табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар

1. Радиациялык жана химиялык коркунуч жаралган учурда окуучуларды коргоонун алгоритмин түзгүлө

2. Мектептерде кездешүүчү социалдык жана конфликтүү көйгөйлөр тууралуу билдирүү жасагыла

5

Алго-ритм,

Доклад

1,0

СЛК-4

5-апта

4

Тема 4

Калкты жана аймакты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоо

1. ӨКдар учурунда өз классыңарды эвакуациялоонун схемасын чийгиле

2. Өздүк аптечкада жайгашкан каражаттарды колдонуунун максатын атагыла

3. Коллективдик коргонуу имараттарына жашыруунун тартибин аныктагыла

5

Схема ,

Конс-пект

1,5

СЛК-3

7-апта

Модуль 1

18

5 б

5

Тема 5

Сергек мүнөздө жашоо – ден соолуктун жана ишке жөндөмдүүлүктүн негизи

1. Балдардын ден –соолугун сактоодо мектеп жана үй-бүлөнүн ролу тууралуу таблица түзгүлө

2. Окуучулардын сергек жашоо мүнөзүнүн планын түзгүлө

3. Өспүрүмдөр арасындагы тамеки тартуу, баңгилик, аракечтик жана токсикоманиянын алдын алуунун планын түзгүлө

5

Табли-ца,

план

1,5

ОК-1,

СЛК-3

9-апта

6

Тема 6

Түрдүү экстремалдык кырдаалдарда алгачкы медициналык жардам көрсөтүүнүн принциптери

1.Мектеп окуучуларынын кант диабет дарты менен жабыркоосунун алдын алуу, Диабет, гипогликемия комаларында 1-мед.жардам көрсөтүүнүн алгоритмин түзгүлө

2. Аллергиялык реакция учурунда 1-мед.жардам көрсөтүүнүн

эрежелерин аныктагыла

4

доклад

1,0

СЛК-4,

СЛК-3

11-апта

7

Тема 7

Балдар травматизми жана алардын алдын алуу

1. Курч ууланууларда биринчи жардам көрсөтүү

2. Сууга чөгүүдө 1-мед.жардам көрсөтүү

5

1,0

СЛК-4

13-апта

8

Тема 8

Жугуштуу оруулар жана алардын алдын алуу

1. Аба аркылуу жугуучу инфекциялар туберкулез, грипп ооруларынын алдын алуу иш-чараларды атагыла

2. Ичеги-карын жугуштуу ооруларын (ич келте, вирустук гепатит, ич өткөк) окуучулар арасында таркалуусунун алдын алуу иш-чараларды таблица түрүндө келтиргиле

3. Балдар инфекциялары: кызамык, кызылча, суу чечек, кептөөр, тепме ж.б. мүнөздөмө берип, эмдөө календарынын схемасын түзгүлө

4. Жыныстык жол аркылуу жугуучу ооруларды атагыла

4

реферат

таблица

1,5

ОК-1,

СЛК-4

15-апта

Модуль 2

18 с

Баары:

36 с

10б

16. Адабияттар (дисциплинанын окуу-усулдук камсыздалышы)

Негизги адабияттар

1. Жашоо-тиричилик коопсуздугунун негиздери: Окуу куралы/ Ы.А.Перханова, К.М.Мусаахунов / ОшГУ, г.Ош, 2014.- 392

2. Безопасность жизнедеятельности: Учебник для вузов / Л.А. Михайлов [и др.]; Под ред. Л.А. Михайлова. - 2-е изд. - СПб.: Питер, 2008. - 461 с. (Допущено УМО.

3. Белов С.В. Безопасность жизнедеятельности и защита окружающей среды (техносферная безопасность): учебник для вузов / С.В. Белов. - М.: Юрайт: ИД Юрайт, 2010. - 671 с. (Допущено НМС)

4. Основы медицинских знаний [Текст]: Учебно-методическое пособие / С.А. Михайлова [и др.]. – Горно - Алтайск, 2006. – 126 с.

5. Практикум по основам медицинских знаний [Текст]: Учеб. пособие для вузов / И.Г. Кретова, С.Е. Чигарина, О.В. Беляева; Самарский гос. ун-т. - 2-е изд., перераб. и доп. - Самара: Самарский университет, 2009. - 200 с.

Кошумча адабияттар

1. Безопасность жизнедеятельности: учеб. пособие / под ред. А.И. Сидорова. - М.: КноРус, 2007. - 496 с.

2. Федюкович Н.И. Основы медицинских знаний [Текст]: Учебное пособие / Н.И.Федюкович. - Ростов-на-Дону: Феникс, 2001. – 317 с.

3. Мусаахунов К.М. Безопасности жизнедеятельности [Текст] : метод. пособие/ Мусаахунов К.М., Перханова Ы.А., Джумабекова К.С., Ягодина М.А.; Ошский государственный университет. – Ош: РИО «Билим», 2009. – 96с.

4. Перханова Ы.А. Медициналык билимдердин негиздери [Текст] : метод. пособие/ Перханова Ы.А.; Мусаахунов К.М.; Сабирова Г.Т.; - Ош: полиграф. центр «Воок-Вlаnк» 2007. – 60с.

5. Перханова Ы.А. Өмүр коопсуздугу [Текст] : метод. пособие/ Перханова Ы.А.; Мусаахунов К.М.; - Ош: полиграф. центр «Воок-Вlаnк» 2008. – 64с.

17. Студенттердин билимин баалоо.

Баалоо системасы: жыйынтык бааны чыгарууда аралык текшерүү жана жыйынтык текшерүүнүн баллы эске алынат. Өтүлгөн сабактарга толугу менен катышкан студенттерге 5 балл сыйлык балл кошулат, ал эми тапшырмаларды аткарбай, калтырылган сабактарды окутуучуга тапшырбаса анда жыйынттык баллдан кемитилет

Баа коюу саясаты

Студенттердин сынактагы жана зачеттогу билимин баалоонун критерийлери

Экзамендерде жана аралык текшерүүлөрдө баа коюу акыйкаттуулук, обьективдүүлүк принциптеринин негизинде жана студенттердин билим сапатын ар тараптуу талдап чыккандан кийин коюлат.

КРнын Билим берүү жана илим министрлигинин көрсөтмөлөрү жана нормативдик актыларынын негизинде гуманитардык, табигый, техникалык жана башка дисциплиналар боюнча экзамендерде баалоонун төмөнкүдөй критерийлери иштелип чыккан:

“эң жакшы” деген баа эгерде студент сынакта окуу – программалык материалды толук түрдө өздөштүрө алса, программадагы тапшырмаларды ийгиликтүү аткарса, программада көрсөтүлгөн негизги жана кошумча адабияттар менен толук түрдө тааныштыгы болсо коюлат. Эреже боюнча беш алган студент дисциплинанын негизги түшүнүктөрү тууралуу билиши жана окуп жаткан адистигиндеги маани – маңызын терең өздөштүрүшү, окуу – программалык материалды колдонууда жана түшүндүрүүдө чыгармачылык жөндөмдүүлүктөрүн көрсөтө алышы зарыл;

“жакшы” деген баа эгерде студент сынакта окуу – прграммалык материалды толук түрдө өздөштүргөн болсо, берилген программадагы тапшырмаларды ийгиликтүү аткарса, негизги адабияттарды өздөштүрсө коюлат. Ошондой эле дисциплина боюнча систематикалык мүнздөгү билим деңгээлин көрсөтүп, аларды кийинки окуу иштери менен адистик ишмердүүлүгүндө өз алдынча аткара алганда коюлат;

“орто” деген баа эгерде студент негизги окуу материалынын кийинки окуусуна жана ала турган адистиги боюнча керектүү көлөмдө гана билсе, программада көрсөтүлгөндөй негизги адабияттар менен тааныштыгы болсо коюлат. Ошону менен бирге эле “орто” деген баа сынакта тапшырмаларды аткарууда катачылыктарга жол берсе, бирок аны окутуучунун жардамы менен оңдосо коюлушу керек;

“жаман” деген баа эгерде студент негизги окуу – прграммалык материалды толук өздөштүрбөсө, тапшырмаларды аткарууда орчундуу катачылыктарды кетирсе, базалык билимдерге ээ болбосо коюлат.

18. Курстун саясаты

1. Аудиториялык убакыт, окутуучунун теориялык материалды түшүндүрүү жана практикалык (семинардык) сабактын тапшырмасын аткарууну камтыйт.

2. Ар бир сабакка студент дисциплинанын планы, тапшырманы аткаруу жана тапшыруу графигина ылайык даярдануусу зарыл.

3. Окуу материалынын ½ бөлүгү студенттин өз алдынча иши үчүн бөлүнгөндүктөн, студенттен жумуш аткарууда жогорку деңгээлде уюштуруучулук маданиятты, дисциплинаны, системалуулукту жана үзгүлтүксүз эмгектенүүнү талап кылат.

4. Сабакка катышуу студенттин негизги милдети болуп саналат. Эгерде кайсы бир себептен сабакты калтырган болсо, анда сабактын материалын тайпадагы башка студенттен алып, даярдануусу керек. Сабактан башка учурда окутуучу практикалык же СӨАИнин материалын берүүгө милдеттүү эмес. Демек, сабакты калтырган студент автоматтык түрдө 0 балл алат.

5. Ар бир сабакта окуу материалдарын үйрөнүүдө, оозеки, жазуу, практикалык тапшырмаларды аткарууда студент активдүү катышуусу керек. Студенттин активдүүлүгү ага берилген тапшырманын аткаруу сапатынын негизинде бааланат. Тапшырма жеке, топтуп жана тайпалык формаларда берилет. Активдүүлүктү максималдуу баалоо сабак учурунда жарыяланат.

6. Эгерде студент өтүлгөн материалды түшүнбөсө же суроо жаралса, анда ал түшүндүрүп берүү үчүн окутуучуга кайрылса болот.

7. Бир кредитти өткөрүү аралыгында 3 жолудан кем эмес текшерүү (аралык, рубеждик) жүргүзүлөт. Текшерүүгө катышпаган же кечиккен студенттер автоматтык түрдө 0 балл алышат. Контролдук текшерүүгө катышпаган себеби тастыкталган документи (оруганы тууралуу справка ж.б.) болгон студент гана кайрадан текшерүүгө катыша алат.

8. Дисциплинанын курсу боюнча экзамен оозеки жүргүзүлөт. Экзамен суроолору силлабуста берилди. Максималдык баалоо 87-100 балл – (окуу материалынын 95-100% өздөштүрүү), минималдык – 61-73 балл (материалды 50-54% өздөштүрүү). Эгерде студент F баалоо (50% төмөн) алса, анда ал кредитти аткарбады деп эсептелет.


КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН БИЛИМ БЕР ҮҮ ЖАНА ИЛИМ МИНИСТРЛИГИ

Ош Мамлекеттик Университети

Медицина факультети

Экстремалдык медицина жана өмүр коопсузудугу кафедрасы

« Бекитилди» “Бекитилди

Кафедранын 20__-ж. “___”_____ Фак.ОМК-н төрагасы: _________

жыйынынын № ___протоколунда.

Каф.башч.: ____________________

.

ЖУМУШЧУ ПРОГРАММА

Дисциплина: «Жашоо-тиричилик коопсуздугу »

Адистиги: 550300 « Чет тили»

Окуу планы боюунча сааттардын сеткасы:

Дисциплинанын аталышы.

Баары

Аудиториялык саат

СРС

Отчетность

Ауд. саат .

Лекция

Практ.зан

« Жашоо- тиричилик коопсуздугу »

60

30

16

14

30

Экзамен

Медицина факультетинин «Экстремалдык медицина жана өмүр коопсудугу» кафедрасынын отурумунда каралды

Протокол № ____ «____» _____________ 2017 ___ ж.

Кафедра башчы м.и.к, доцент Ч. Мамажакып уулу

Түзүүчүлөр: улук окутуучу Перханова Ы.А.

окутуучу Эрмекбаев Н.Ж.

Ош-2017

Дисциплиннын аталышы жана коду : “Жашоо-тиричилик коопсуздугу”

Окутуучу тууралуу маалымат:

«Экстремалдык медицина жана өмүр коопсуздугу » кафедрасы.

Перханова Ыхвал Араповна – улук окутуучу, эмгек стажы – 37 жыл, педагогикалык стажы – 20 жыл

Эрмекбаев Нурбек Жакыпович – октуучу, эмгек стажы-9 жыл, педагогикалык стаж-9 жыл

Байланыш маалыматы : проспект Масалиева-35, педагогика жана дене тарбия факультетинин корпусу, «Экстремалдык медицина жана өмүр коопсуздугу » кафедрасы, Перханова Ы.А. 106-каана, тел: (0550) 47 95 57; (0778) 95 31 18, Эрмекбаев Н.Ж. каана-107 тел: (0773)30 28 29 (0559) 21 21 62 кафедрада болуу убактысы- сабактын расписаниеси боюнча

Кредиттин саны - 2

Семестр – 4 2017-18-окуу жылы

Окуу планы боюнча сааттардын торчосу:

Дисциплинанын аталышы

Сааттардын саны

СӨАИ

Отчеттуулук

Баары

Аудиториялык сааттар

Ауд.

сабак

Лекция

Практ.

(сем.)

Лабор.

4 - семестр

Жашоо-тиричилик коопсуздугу (БЖД)

60

30

16

14

-

30

Экзамен

1. Предметтин максаты жана милдеттери

Дисциплинаны окутуунун максаты: адамдын айлана-чөйрө (ишкана, тиричилик, шаар, жаратылыш) менен болгон өз ара аракетинин коопсуздук талаптарын жана өзгөчө кырдаалдардын терс факторлорунун таасиринен коргонуу ыкмаларын, ошондой эле окуучунун ден соолугун сактоо, чыңдоо жана калыптандыруу билимин практикалык машыктыруу жана өз ден соолугуна жоопкерчиликтүү кароого тарбиялоо.

Дисциплинанын негизги милдеттери:

студенттерди табигый, техногендик, биологиялык жана социалдык мүнөздө жаралган өзгөчө кырдаалдар учурунда өмүр коопсуздугун камсыздоочу заманбап теориялык билим жана практикалык машыгуулар менен куралдандыруу;

- табигый, техногендик жана социалдык мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдарды жаратуучу тобокел жана факторлордун теорияларын окутуу;

- өзгөчө кырдаалдардан жекече жана коллективдик коргонуунун негизги каражаттары, ыкмалары менен тааныштыруу;

- өмүр коопсуздугунун укуктук, ченемдик-техникалык жана уюштуруучулук негиздеринин маанисин ачуу;

- өзгөчө кырдаалдар учурунда адамдын жүрүм-турумунун алгоритмин түзүү жана ага анализ жүргүзүү;

- сергек жашоонун принциптерин үйрөнүү аркылуу ден соолугун сактоо жана чыңдоого болгон позитивдик шыктануусун өнүктүрүү;

- эң көп кездешүүчү кечиктирилгис жардам талап кылуучу абалдар менен тааныштыруу жана биринчи медициналык жардам көргөзүү тууралуу билимге жана практикалык машыгууга ээ болуусун калыптандыруу.

2. Окутуунун натыйжасы

НББП

Компетенттүүлүк

ОНд

1-КН- гуманитардык жана табигый илимдердин негизги жоболорун пайдаланып учурдагы жашоого багыт алат.

ИК- 5 жаратылыштагы кырдаалга жана анын натыйжаларына баа берет, ага адаптацияланат.

Окуучуну окуу процессинде кездешүүчү коркунучтар, өзгөчө кырдаалдардан коргоо жана ага даярдык көрүү багытында жүргүзүлгөн мамлекеттик саясат принциптерин, өмүр коопсуздугунун укуктук, ченемдик-техникалык жана уюштуруучулук негиздеринин билет

4-КН- психологиялык жана педагогикалык билимдердин кесиптик, турмуштук маселелерди чечүүдө пайдалана алат.

ИК-6 – билим берүү процессинде үйрөнүүчүлөрдүн ден соолугун жана өмүр коопсуздугун коргоо боюнча шарттарды түзүүгө жөндөмдүү;

окуу процессинде, тиричиликте жана түрдүү экстремалды кырдаалдарда, табигый, техногендик жана социалдык мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдардан окуучулардын коопсуздугун коргоо боюнча шарттарды түзүүгө жөндөмдүү

СЛК-3 – үйрөнүүчүлөрдү окутуу жана өнүктүрүү үчүн, ар түрдүү курактагы үйрөнүүлөрдө сергек жашоо образын, жаратылышты коргоонун, энергиялык сактоонун, жаратылышты үнөмдүү пайдалануунун жана климаттын өзгөрүшүнө адаптациялануу көндүмдөрүн калыптандыруу үчүн ( пстхологиялык, социялдык жана физикалык) билим берүү чөйрөсүн түзүүгө жөндөмдүү;

түрдүү мүнөздө жаралган өзгөчө кырдаалдар учурунда куткаруу иштерин уюштура алат, өзгөчө кырдаалдардын өсүүсүнүн жеке жана топтук (социалдык) тобокел деңгээлин аныктай алат, түрдүү экстремалдык кырсыктарда жана ооруда биринчи медициналык жардам көргөзө алат

ПК –3- билим берүү процесси үчүн инсанга багыттап окутуунун принциптерине жана туруктуу өнүгүү үчүн (серегек жашоо образы, жаратылышты коргоо жана үнөмдүү пайдалануу, энергоэфективдүүлүк , маданий көп түрдүүлүк, гендер, инклюзив ж.б.) окутуунун принциптерине ылыйык оптималдуу шарттарды түзүүгө жөндөмдүү;

Билим берүү процесси учурунда жаратылыш байлыктарын рационалдуу пайдалануу аркылуу окуучунун ден-соолугун сактоо, коргоо жана калыптандыруу үчүн шартты түзө алат

ПК-9- окуучулардын түрдүү тармактардагы өнүгүү деңгээлин ( акыл-эс жактан, социалдык, моралдык ж.б.жактан) диагностикалай алат жана буга жараша ар кандай терс таасирлерге (зомбулук, алкоголду жана наркотиктерди колдонуу ж.б.) жол бербөө үчүн профилактикалык иштерди жүргүзө алат.

түрдүү мүнөздөгү топтук (социалдык) тобокел деңгээлин аныктай алат, окуучулар арасында терс таасирлерге (зомбулук, алкоголду жана наркотиктерди колдонуу ж.б.) жол бербөө үчүн профилактикалык иштерди жүргүзө алат.

«Жашоо-тиричилик коопсуздугу» дисциплинасын окуп үйрөнүүдө адис төмөнкүлөрдү

билет:

· өзгөчө кырдаалдар жана коркунучтардан калкты коргоо жана ага даярдык көрүү багытында жүргүзүлгөн мамлекеттик саясат принциптерин;

· өмүр коопсуздугунун укуктук, ченемдик-техникалык жана уюштуруучулук негиздеринин;

· Кыргыз республикасынын Жарандык коргонуу системасы, анын структуралык түзүлүшүн жана милдеттерин;

· табигый, техногендик жана социалдык мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар жана түрдүү экстремалдык кырдаалдардан коргонуу жана коопсуз жүрүм–турум эрежелерин, принциптерин жана талаптарын;

· окуу процессинде, тиричиликте жана түрдүү кырдаалдарда коопсуз жүрүм-турум иш-чараларын;

  • табелдик жана колдо бар каражаттарды колдонуу аркылуу таңуу жана шак-шак койуну;
  • кечиктирилгис жардам талап кылуучу абалдарда (эстен тануу, коллапс шок абалдары, кан агуу, сынык, күйүк, сууга чөгүү ж.б.) биринчи медициналык жардам көргөзө алуу

жасайт :

  • өз билимин толуктоо үчүн өз алдынча теориялык булактарды пайдалана алат;
  • өздүк жана коллективдик коргонуучу каражаттарды колдоно алат;
  • окуу процессинде жана күнүмдүк жашоодо жаралган коркунучтуу кырдаалдарда коопсуздукту камсыздоочу практикалык көндүмдөрдү сабаттуу колдоно алат;
  • түрдүү мүнөздө жаралган өзгөчө кырдаалдар учурунда куткаруу иштерин уюштура алат;
  • өзгөчө кырдаалдардын өсүүсүнүн жеке жана топтук (социалдык) тобокел деңгээлин аныктай алат;
  • түрдүү экстремалдык кырсыктарда жана ооруда биринчи медициналык жардам көргөзө алат

көндүмгө ээ:

· өзүнүн жана айланасындагы адамдардын кызыкчылыгынын коопсуздук маселелерин чечүү принциптери жана жалпы методдору;

· өз ден-соолугун баалоонун жөнөкөй ыкмалары жана көндүмдөрүнө ээ;

· өзүнө өзү жана жанындагы адамга биринчи медициналык жардам көрсөтүү ыкмалары көндүмүнө ээ.

9. Пререквизит: биология, экология, химия, физика, адамдын анатомиясы жана физиологиясынын негиздери

10. Постреквизит: балдар психологиясы, социалдык педагогика, практикалык педагогика, үй-бүлө психологиясы, курактык анатомия, физиология жана гигиена ж.б.

Дисциплинанын календардык-тематикалык планы ( академиялык саат)

Модул-н атал-шы.

Лекц.

Каралуучу темалардын аталышы

Лек

Сем.

СӨАИ

Баары

1

2

3

4

5

6

7

Модуль

№1

Жарандык коргонуу

1

Предметке киришүү. ЖТКнун теориялык негиздери. Коркунучтар жана алардын түрлөрү

2

2

2

6

2

ӨКдар жана анын жалпы классификациясы. Жарандык коргонуунун мамлекеттик системасы

Өндүрүштүк коопсуздук жана эмгекти коргоо.

2

2

4

8

3

Табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар

2

2

4

8

4

Калкты жана аймакты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоо ыкмалары

2

2

4

8

Модуль №1

8

8

14

30

Модуль

№2

Сергек мүнөздө жашоо

5

Сергек мүнөздө жашоо – ден соолуктун жана ишке жөндөмдүүлүктүн негизи

2

2

4

8

6

Түрдүү эктремалдык кырдаалдарда биринчи медициналык жардам көргөзүүнүн принциптери.

2

2

4

8

7

Травматизм. Балдар травматизми жана алардын алдын алуу

2

2

4

8

8

Микробиология, эпидемиология жана иммунология негиздери. Жугуштуу оруулар жана алардын алдын алуу

2

4

6

Модуль №2

8

6

16

30

Баары

16

14

30

60

11. Дисциплинанын технологиялы к карта сы

Модул дар

Аудит

С ӨАИ

Лекци я

Семинар -дык саат

С ӨАИ

А К

(РК)

Ж К

(ИК)

Балл

саат

балл

саат

балл

саат

балл

I

14

14

8

5

6

10

14

5

10б

30

II

16

16

8

5

8

10

16

5

10б

30

ИК

40б

40

Всего:

3

3

16 ч

10б

1 4 ч

20б

3

10 б

20б

40б

100б

12 . Дисциплина боюнча балл топтоо картасы

Семи-нар

Модуль 1 (30б)

Модуль 2 (30 б.)

Баары (40б).

ТК1

ТК2

ТК1

ТК2

ТК3

2

-

лек

сем

сөаи

л

с

сөаи

л

с

срс

РК 1

лек

сем

сөаи

лек

сем

сөаи

РК

2,5

4

3

2,5

4

4

1,5

2

2,5

10

2,5

4

4

2,5

4

3

10

Баллы

9,5

10,5

6

10б

10,5

9,5

10б

40б

12

Темы1- 2

Темы 3 - 4

Темы 6-7

Темы 5 - 6

Темы 7 -8

13. Дисциплинанын мазмуну:

Өмүр коопсузугунун теориялык негиздери. Тынчтык жана согуш мезгилиндеги өзгөчө кырдаалдар. Жарандык коргонуу системасы жана аны билим берүү мекемелеринде уюштуруу. Өндүрүштүк коопсуздук жана эмгекти коргоо. Жабыркоо очогу: ядролук, химиялык, биологиялык жана стихиялык жабыркоо очогу. Жер титирөө, өрт, сел, көчкү ж.б. кырсыктардан калкты коргоо. Тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан калкты коргоонун негизги ыкмалары. Өздүк жана коллективдик коргонуу каражаттары. Сергек мүнөздө жашоо – адамдын саламаттыгынын жана ишке жөндөмдүүлүгүнүн негизи. Ден соолукту аныктоонун негизги пробалары. Балдардын ден соолугунун бузулуусунун негизги белгилери. Травматизм. Балдар травматизми: кан агуу, күйүк, сөөктү сынуусу ж.б. түрдүү эктремалдык кырдаалдарда биринчи медициналык жардам көрсөтүү. Балдар жана өспүрүмдөр арасында аракечтик, баңгилик жана токсикоманиянын алдын алуу. Микробиология, эпидемиология жана иммунология негиздери. Кеңири таралган жугуштуу оорулар (СПИД, венерикалык оорулар) жана балдар инфекциялары тууралуу түшүнүк берүү жана алардын алдын алуу.

14. Календардык-тематикалык план

14.1 Лекция

№ , теманын аталышы

комп.

Өтүлүүчү суроолордун аталышы

Саат саны

балл

Адаб-р

Колд

технол

Апта

Модуль 1

Тема 1-2

ЖТКнун теориялык негиздери.

Теманын м аксаты: Өмүр коопсуздугу предметинин теориялык негиздери, максаты жана милдеттери, өзгөчө кырдаалдардын алдын алууда анын ролу жана орду, коопсуздукту камсыздоонун укуктук-нормалык ченемдерин окутуу

Лекциянын планы:

1. Жашоо-тиричилик коопсуздугу предмети. Анын максаты, милдеттери.

2. Адамдын жашоо чөйрө менен болгон өз ара аракети

3. Коркунучтар жөнүндө түшүнүк. Кооптуу жана зыяндуу фактолор

4. Коопсуздукту камсыздоонун укуктук-нормалык ченемдери

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1.ЖТК дисциплинасынын изилдөө объекти кайсы?

2. Предметтин кайсы милдеттерин билесиңер?

3. Коркунуч, тобокел, зыяндуу факторлор тууралуу түшүндүрмө бергиле

Теманы окутуунун натыйжасы :

Өмүр коопсуздугунун теориялык негиздерин, предметтин максаты жана милдеттерин, коркунуч жана тобокел, өзгөчө кырдаалдар тууралуу билет

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛВ

1-апта

Тема 2

Жарандык коргонуу системасы ӨКдар жана анын жалпы классифика-циясы.

Теманын максаты: Жарандык коргонуу системасы, анын күчү жана кызматтары, аны билим берүү мекемелеринде уюштуруунун негиздерин окутуу

Лекциянын планы:

1. КРнын жарандык коргонуу системасы.

2. Жарандык коргонуунун уюштуруу жана жүргүзүү принциптери, структурасы, күчү жана кызматтары

3. Жарандык коргонууну билим берүү мекемелеринде уюштуруу

4. Өзгөчө кырдаалдар жана анын жалпы классификациясы

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. КРнын “Жарандык коргонуу жөнүндө” мыйзамында аныкталган маселелерди атагыла

2. КРнын жарандык коргонуу системасы тууралуу эмне билесиңер?

3. ЖК кандай принципте уюштурулат жана жүргүзүлөт ?

4. Билим берүү мекемелеринде жарандык коргонуунун уюштуруу тууралуу эмне билесиң?

5. Өзгөчө кырдаал деген эмне? Ага кыскача мүнөздөмө бергиле

Теманы окутуунун натыйжасы :

Жарандык коргонуу системасынын Улуттук коопсуздукту камсыздоодогу орду, КРнын“Жарандык коргонуу жөнүндө ” мыйзамы, ЖК билим берүү мекемелеринде уюштуруунун принциптери тууралуу билет

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

2-апта

Тема 3

Табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар

Теманын максаты: студенттерге табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар жана алардын кесепетинен жаралган жабыркоо очогу туралуу түшүнүк берүү

Лекциянын планы:

1. Заманбап жабыркатуучу куралдар (ядролук, химиялык, биологиялык) жөнүндө түшүнүк

2. Массалык жабыркатуучу куралдардын жаракатынын жаралган жабыркоо очогу

3. Стихиялык кырсыктардын кесепетинен жаралган жабыркоо очогу

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. Заманбап жабыркатуучу куралдар (ядролук, химиялык, биологиялык) тууралуу эмне билесиңер?

2. Массалык жабыркатуучу куралдардын жаракат берүүчү факторлорун атагыла?

3. Ядролук жарылуудан жаралган кыйроо жана булгануу зоналары деген эмне?

4. Жабыркоо очогунда кандай иш-чаралар жургүзүлөт?

Теманы окутуунун натыйжасы :

Заманбап жабыркатуучу куралдар, алардын жаракат берүүчу факторлору, стихиялык жабыркоо очогу тууралуу билет

2

1,5

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛВ

3-апта

Тема 4

Калкты жана аймакты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоо

Теманын максаты: Тынчтык жана согуш мезгилдеринде жаралган өзгөчө кырдаалдардан калкты коргоонун ыкмалары тууралуу окутуу

Лекциянын планы:

1. Өзгөчө кырдаалдардын кесепетинен калкты коргоонун ыкмалары

2. Жекече жана коллективдик коргонуу каражаттары

3. Өздук коргонуунун медициналык каражаттары

4. Калкты эвакуациялоо

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. ӨКдан калкты коргоонун кайсы ыкмаларын билесиңер?

2. Өздүк коргонуу каражаттары кандай топторго бөлүнөт?

3. Өздүк коргонуунун медициналык каражаттары деген эмне жана кайсы түрлөрүң билесиң?

4. Эвакуациялык органдарга кандай милдеттер жүктөлөт?

Теманы окутуунун натыйжасы :

ӨКдар жаралган мезгидерде калкты коргоонун ыкмаларын, жекече, коллективдик жана медициналык коргонуу каражаттары, калкты эвакуациялоонун түрү жана ыкмалары тууралуу билет

2

1,5

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

4-апта

Модуль 1

8

5,0

Модуль 2

Тема 5

Сергек мүнөздө жашоо – ден соолуктун жана ишке жөндөмдүүлүктүн негизи

Теманын максаты: студенттерге сергек жашоо жана аны түзүүчүлөр, ден-соолук, ага таасир этүүчү факторлор тууралуу түшүнүк берүү

Лекциянын планы:

1. Сергек мүнөздө жашоо жана аны түзүүчүлөр

2. Ден-соолук жана ага таасир этүүчү факторлор тууралуу түшүнүк

3. Жеке жана коомдук саламатчылыктын көрсөткүчтөрү

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. Сергек мүнөздө жашоо деген эмне жана аны кайсы факторлор түзөт?

2. Ден соолук тууралуу эмне билесиң?

3. Адамдын саламаттыгы кайсы факторлордон көз каранды болот?

4. Жеке жана коомдун саламатчылыгын аныктоонун кайсы көрсөткүчтөрүн билесиңер?

Теманы окутуунун натыйжасы :

Сергек мүнөздө жашоо жана аны түзүүчүлөр, ден-соолук таасир этүүчү факторлор, саламаттыктын көрсөткүчтөрү тууралуу билет

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

5-апта

Тема 6

Түрдүү экстремалдык кырдаалдарда алгачкы медициналык жардам көрсөтүүнүн принциптери

Теманын максаты: түрдүү экстремалдык кырдаалдарда алгачкы медициналык жардам көрсөтүү эрежелерин окутуп-үйрөтүү

Лекциянын планы:

1. Биринчи медициналык жардам тууралуу түшүнүк

2. Кечиктирилгис жардам көрсөтүүнү талап кылган абалдар

3. Жүрөк кан-тамыр системасынын кызматынын курч жетишсидиги, колика абалдарындагы биринчи мед.жардам

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. Биринчи медициналык жардам деген эмне?

2. Кайсы абалдар кечиктирилгис жардам көрсөтүүнү талап кылат?

3. Кайсы абалдары жүрөк кан тамыр системасынын кызматынын курч жетишсиздигине алып келет?

4. Колика абалдары деген эмне?

Теманы окутуунун натыйжасы :

Алгачкы медициналык жардам, аны көрсөтүүнүн принциптери жана кечиктирилгис жардам талап кылуучу абалдар тууралуу билет

2

1,5

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

6-апта

Тема 7

Балдар травматизми жана алардын алдын алуу

Теманын максаты: балдар травматизми, алардын пайда болуу себептери жана биринчи медициналык жардам көрсөтүү алгоритми тууралуу түшүнүк берүү

Лекциянын планы:

1. Травматизм тууралуу түшүнүк. Табийгый кырсык жана катастрофаларда кездешүүчү жаракаттардын негизги түрлөрү. Травмалык шок

2. Жабык жаракаттар, пайда болуу себептери, белгилери жана биринчи медициналык жардам

3. Ачык жаракаттар (жараат, кан агуу), себеби, белгилери жана биринчи медициналык жардам

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. Травматизм деген эмне?

2. Жаракаттын кайсы түрлөрүн билесиңер?

3. Кайсы иш-чаралар жаракат шогунун алдын алат?

4. Жабык жаракаттын түрлөрүн атагыла?

5. Ачык жаракатта биринчи медициналык жардам көрсөтүүнүн өзгөчөлүгү эмнеде?

Теманы окутуунун натыйжасы :

Балдар травматизми, жаракат жана жаракаттын түрлөрү, түрдүү жаракаттарда алгачкы жарадам көрсөтүү эрежелерин билет

2

1,5

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛВ

7-апта

Тема 8 Микробиоло-гия, эпидемиология жана иммунология нагиздери

Теманын максаты: жугуштуу ооруларды жаратуучу микроорганизмдер, жугуштуу оорунун пайда болуусу жана алардын алдын алуу иш-чаралар тууралуу билимин арттыруу

Лекциянын планы:

1. Микроорганизмдер жана анын классификациясы тууралуу түшүнүк

2. Эпидемиялык процесс, эпидемиялык очок, эпид.процесстин негизги формалары

3. Дезинфекция, анын түрлөрү жана ыкмалары

4. Иммунитет, анын түрлөрү. Вакцина, сыворотка, гамма-глобулин. Эмдөө календары

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. Микроорганизмдер жана алардын топтору тууралуу эмне билесиңер?

2. Эпидемиялык процесс, эпидемиялык очок кайсы учурда пайда болот?

3. Дезинфекция деген эмне?

4. Иммунитет тууралуу эмне билесиңер?

Теманы окутуунун натыйжасы :

Жугуштуу оорулардын пайда болуу булагы, жугуу механизми жана иммунитет тууралуу билет

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

9-апта

Модуль 2

8 с

5,0

4 апта

Баары:

1 6 с

10б

8 апта

14. Практикалык (семинардык) сабактар

№ , теманын аталышы

комп.

Өтүлүүчү суроолордун аталышы

Саат-тард. саны

балл

Адаб-р

Колд

технол

Апта

Модуль 1

Тема 1

ӨКдар жана анын жалпы классификациясы.Жарандык коргонуу системасы

Максаты: өмүр коопсуздугу боюнча материалдарды өз алдынча издөөгө жана аларды анализдөөгө үйрөтүү

Сабактын планы:

1. Мектепте, тиричиликте кездешүүчү коркунунчтарга мүнөздөмө бергиле

2. Окуу процессинде ӨКдын жаралуусунун булактары болгон коркунучтарды атагыла1. Билим берүү мекемелеринде Жарандык коргонууну уюштурууну аныктагыла

2. Эмгекти коргоо жана коопсуздук эрежелерин сактоо багытындагы иш-чараларга мүнөздөмө бергиле

2

4,0

Н: 1-5,

К: 1-5

Топто иштөө

2-апта

Тема 2

Табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар

Максаты: табийгый жана техногендик ӨКдар мезгилинде калктын коопсуз жүрүм-турумунун алгоритмин калыптандыруу

Сабактын планы:

1. Табийгый кырсыктар: жер титирөө, сел, өрт ж.б. мүнөздөмө бергиле жана бул учурлардагы жүрүм-турум алгоритмин түзгүлө

2. Иондоштуруучу нурлардын организмге тийгизген терс таасирин мүнөздөп, андан коргонуу иш-чараларын атагыла

3. Радиоактивдүү жана ууландыруучу заттар менен булганган аймакта калктын жүрүм-турум эрежелерин атагыла

2

3,0

Н: 1-5,

К: 1-5

през

6-апта

Тема 3

Калкты жана аймакты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоо

Максаты : калкты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардын кесепетинен коргонуу ыкмаларына окутуп-үйрөтүү

Сабактын планы:

1. Өзгөчө кырдаалдар жаралган очокто калкты коргоонун негизги ыкмаларына мүнөздөмө бергиле

2. ӨКдан коргонуу багытында колдонулуучу (табелдик жана колдо бар) өздүк каражаттарды атагыла

3. Өздүк аптечка АИ-2, ИПП-8, ППИ каражаттарын колдонуу максатын мүнөздөп бергиле

4. ӨКдар жаралган зонадан калкты эвакуациялоо тартибин аныктагыла

2

3,0

Н: 1-5,

К: 1-5

Ролдук

оюн

7-апта

Модуль 1

6

10б

3 апта

Модуль 2

Тема 4

Сергек мүнөздө жашоо – ден соолуктун жана ишке жөндөмдүүлүктүн негизи

Максаты: сергек жашоо мүнөзүнүн принциптерин үйрөнүү аркылуу ден соолугун сактоо жана чыңдоого болгон позитивдик шыктануусун өнүктүрүү

Сабактын планы:

1. Ден-соолуктун группаларына мүнөздөмө бергиле

2. Организмдин физиологиялык пробалары: дене табы, пульс, артериялык кан басым, дем алууну практика жүзүндө аныктап жана алардын өзгөрүлүүлөрүнө мүнөздөмө бергиле

3. Мектеп окучуулары арасында кээ бир ооруулардын өсүүсүнүн негизги «кооптуу факторлорун» аныктагыла

2

2,0

Н: 1-5,

К: 1-5

През.

жасоо

10-апта

Тема 5

Түрдүү экстремалдык кырдаалдарда алгачкы медициналык жардам көрсөтүүнүн принциптери

Максаты: түрдүү экстремалдык кырдаалдарда биринчи медициналык жардам көрсөтүү

Сабактын планы:

1. Жүрөк кан-тамыр системасынын курч жетишсиздик абалдары: обморок, коллапс, гипертониялык криз, стенокардия, жүрөк инфаркты, инсультка кабылууда биринчи медициналык жардам көрсөтүүнүн алгоритмин түз

2. Гипер жана гипогликемиялык кома абалдарында көрсөтүлүүчү биринчи медициналык жардамдын алгоритмин түз

3. Боор жана бөйрөк коликаларында биринчи жардам көрсөтүүнүн алгоритмин түз

2

2,0

Н: 1-5,

К: 1-5

Топто иштөө

12-апта

Тема 6-7

Балдар травматизми жана алардын алдын алуу

Максаты: кан агууну убактылуу токтотуу ыкмаларын, сөөктөрдүн сынуусунда шак-шак коюунун жана жараат алууда асептикалык таңуу коюунун эрежелерин окуп-үйрөнүү

Сабактын планы:

1. Кан агуу жана анын түрлөрү, жаралуу себептерине мүнөздөмө берип, токтотуу ыкмаларын практика жүзүндө көрсөтүп бергиле

2. Сөөктүн сынуусу, түрлөрүн мүнөздө жана биринчи медициналык жардам көрсөтүүнү практика жүзүндө көрсөт

3. Күйүк жана үшүк алуу жаракаттары тууралуу түшүнүк берип, таңуу эрежелерин практика жүзүндө көрсөтүп бер

4

6,0

Н: 1-5,

К: 1-5

Ролд.

оюн

14-апта

Модуль 2

8 с

10б

4 апта

Баары:

14 с

20б

7 апта

15. Студенттин өз алдынча ишинин графиги

Тапшырманын темасы

Өз алдынча иштөөгө тапшырма

Саат-тард. саны

Текш-рүү форма-сы

балл

Род комп-лүк

Тап-руу мөөнөтү

1

Те ма 1

ЖТКнун теориялык негиздери

1. ЖТКнын укуктук, нормативдик-техникалык жана уюштуруучулук иш кагаздарынын маанисин ачып бергиле

2. «Адам- жашоо чөйрө» системасы. Шаар, жогорку деңгээлдеги коркунучтуу зона дегенге мүнөздөмө бергиле

2

Конс-пект, эссе

1,0

ИК-5

1-апта

2

Тема 2

Өзгөчө кырдаалдар жана анын жалпы классификациясы. Жарандык коргонуу системасы

1. Өзгөчө кырдаалдардын классификациясы боюнча таблица түзгүлө

2. Жарандык коргонууну мектептерде уюштуруу боюнча таблица түзгүлө

3. Өрт коопсуздугу. Конкреттүү көчүрүү планы түз.

4

таблица

план

1,5

ИК-6

3-апта

3

Тема 3

Табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар

1. Радиациялык жана химиялык коркунуч жаралган учурда окуучуларды коргоонун алгоритмин түзгүлө

2. Мектептерде кездешүүчү социалдык жана конфликтүү көйгөйлөр тууралуу билдирүү жасагыла

4

Алго-ритм,

Доклад

1,0

ПК-3

5-апта

4

Тема 4

Калкты жана аймакты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоо

1. ӨКдар учурунда өз классыңарды эвакуациялоонун схемасын чийгиле

2. Өздүк аптечкада жайгашкан каражаттарды колдонуунун максатын атагыла

3. Коллективдик коргонуу имараттарына жашыруунун тартибин аныктагыла

4

Схема ,

Конс-пект

1,5

СЛК-3

7-апта

Модуль 1

14

5 б

5

Тема 5

Сергек мүнөздө жашоо – ден соолуктун жана ишке жөндөмдүүлүктүн негизи

1. Балдардын ден –соолугун сактоодо мектеп жана үй-бүлөнүн ролу тууралуу таблица түзгүлө

2. Окуучулардын сергек жашоо мүнөзүнүн планын түзгүлө

3. Өспүрүмдөр арасындагы тамеки тартуу, баңгилик, аракечтик жана токсикоманиянын алдын алуунун планын түзгүлө

4

Табли-ца,

план

1,5

ИК-6,

СЛК-3

9-апта

6

Тема 6

Түрдүү экстремалдык кырдаалдарда алгачкы медициналык жардам көрсөтүүнүн принциптери

1.Мектеп окуучуларынын кант диабет дарты менен жабыркоосунун алдын алуу, Диабет, гипогликемия комаларында 1-мед.жардам көрсөтүүнүн алгоритмин түзгүлө

2. Аллергиялык реакция учурунда 1-мед.жардам көрсөтүүнүн

эрежелерин аныктагыла

4

доклад

1,0

ИК-6,

СЛК-3

11-апта

7

Тема 7

Балдар травматизми жана алардын алдын алуу

1. Курч ууланууларда биринчи жардам көрсөтүү

2. Сууга чөгүүдө 1-мед.жардам көрсөтүү

4

1,0

ИК-6

13-апта

8

Тема 8

Жугуштуу оруулар жана алардын алдын алуу

1. Аба аркылуу жугуучу инфекциялар туберкулез, грипп ооруларынын алдын алуу иш-чараларды атагыла

2. Ичеги-карын жугуштуу ооруларын (ич келте, вирустук гепатит, ич өткөк) окуучулар арасында таркалуусунун алдын алуу иш-чараларды таблица түрүндө келтиргиле

3. Балдар инфекциялары: кызамык, кызылча, суу чечек, кептөөр, тепме ж.б. мүнөздөмө берип, эмдөө календарынын схемасын түзгүлө

4. Жыныстык жол аркылуу жугуучу ооруларды атагыла

4

реферат

таблица

1,5

ПК-9,

ИК-6

15-апта

Модуль 2

16 с

Баары:

30 с

10б

16. Адабияттар (дисциплинанын окуу-усулдук камсыздалышы )

Негизги адабияттар

1. Жашоо-тиричилик коопсуздугунун негиздери: Окуу куралы/ Ы.А.Перханова, К.М.Мусаахунов / ОшГУ, г.Ош, 2014.- 392

2. Безопасность жизнедеятельности: Учебник для вузов / Л.А. Михайлов [и др.]; Под ред. Л.А. Михайлова. - 2-е изд. - СПб.: Питер, 2008. - 461 с. (Допущено УМО.

3. Белов С.В. Безопасность жизнедеятельности и защита окружающей среды (техносферная безопасность): учебник для вузов / С.В. Белов. - М.: Юрайт: ИД Юрайт, 2010. - 671 с. (Допущено НМС)

4. Основы медицинских знаний [Текст]: Учебно-методическое пособие / С.А. Михайлова [и др.]. – Горно - Алтайск, 2006. – 126 с.

5. Практикум по основам медицинских знаний [Текст]: Учеб. пособие для вузов / И.Г. Кретова, С.Е. Чигарина, О.В. Беляева; Самарский гос. ун-т. - 2-е изд., перераб. и доп. - Самара: Самарский университет, 2009. - 200 с.

Кошумча адабияттар

1. Безопасность жизнедеятельности: учеб. пособие / под ред. А.И. Сидорова. - М.: КноРус, 2007. - 496 с.

2. Федюкович Н.И. Основы медицинских знаний [Текст]: Учебное пособие / Н.И.Федюкович. - Ростов-на-Дону: Феникс, 2001. – 317 с.

3. Мусаахунов К.М. Безопасности жизнедеятельности [Текст] : метод. пособие/ Мусаахунов К.М., Перханова Ы.А., Джумабекова К.С., Ягодина М.А.; Ошский государственный университет. – Ош: РИО «Билим», 2009. – 96с.

4. Перханова Ы.А. Медициналык билимдердин негиздери [Текст] : метод. пособие/ Перханова Ы.А.; Мусаахунов К.М.; Сабирова Г.Т.; - Ош: полиграф. центр «Воок-Вlаnк» 2007. – 60с.

5. Перханова Ы.А. Өмүр коопсуздугу [Текст] : метод. пособие/ Перханова Ы.А.; Мусаахунов К.М.; - Ош: полиграф. центр «Воок-Вlаnк» 2008. – 64с.

17. Студенттердин билимин баалоо.

Баалоо системасы: жыйынтык бааны чыгарууда аралык текшерүү жана жыйынтык текшерүүнүн баллы эске алынат. Өтүлгөн сабактарга толугу менен катышкан студенттерге 5 балл сыйлык балл кошулат, ал эми тапшырмаларды аткарбай, калтырылган сабактарды окутуучуга тапшырбаса анда жыйынттык баллдан кемитилет

Баа коюу саясаты

Студенттердин сынактагы жана зачеттогу билимин баалоонун критерийлери

Экзамендерде жана аралык текшерүүлөрдө баа коюу акыйкаттуулук, обьективдүүлүк принциптеринин негизинде жана студенттердин билим сапатын ар тараптуу талдап чыккандан кийин коюлат.

КРнын Билим берүү жана илим министрлигинин көрсөтмөлөрү жана нормативдик актыларынын негизинде гуманитардык, табигый, техникалык жана башка дисциплиналар боюнча экзамендерде баалоонун төмөнкүдөй критерийлери иштелип чыккан:

“эң жакшы” деген баа эгерде студент сынакта окуу – программалык материалды толук түрдө өздөштүрө алса, программадагы тапшырмаларды ийгиликтүү аткарса, программада көрсөтүлгөн негизги жана кошумча адабияттар менен толук түрдө тааныштыгы болсо коюлат. Эреже боюнча беш алган студент дисциплинанын негизги түшүнүктөрү тууралуу билиши жана окуп жаткан адистигиндеги маани – маңызын терең өздөштүрүшү, окуу – программалык материалды колдонууда жана түшүндүрүүдө чыгармачылык жөндөмдүүлүктөрүн көрсөтө алышы зарыл;

“жакшы” деген баа эгерде студент сынакта окуу – прграммалык материалды толук түрдө өздөштүргөн болсо, берилген программадагы тапшырмаларды ийгиликтүү аткарса, негизги адабияттарды өздөштүрсө коюлат. Ошондой эле дисциплина боюнча систематикалык мүнздөгү билим деңгээлин көрсөтүп, аларды кийинки окуу иштери менен адистик ишмердүүлүгүндө өз алдынча аткара алганда коюлат;

“орто” деген баа эгерде студент негизги окуу материалынын кийинки окуусуна жана ала турган адистиги боюнча керектүү көлөмдө гана билсе, программада көрсөтүлгөндөй негизги адабияттар менен тааныштыгы болсо коюлат. Ошону менен бирге эле “орто” деген баа сынакта тапшырмаларды аткарууда катачылыктарга жол берсе, бирок аны окутуучунун жардамы менен оңдосо коюлушу керек;

“жаман” деген баа эгерде студент негизги окуу – прграммалык материалды толук өздөштүрбөсө, тапшырмаларды аткарууда орчундуу катачылыктарды кетирсе, базалык билимдерге ээ болбосо коюлат.

18. Курстун саясаты

1. Аудиториялык убакыт, окутуучунун теориялык материалды түшүндүрүү жана практикалык (семинардык) сабактын тапшырмасын аткарууну камтыйт.

2. Ар бир сабакка студент дисциплинанын планы, тапшырманы аткаруу жана тапшыруу графигина ылайык даярдануусу зарыл.

3. Окуу материалынын ½ бөлүгү студенттин өз алдынча иши үчүн бөлүнгөндүктөн, студенттен жумуш аткарууда жогорку деңгээлде уюштуруучулук маданиятты, дисциплинаны, системалуулукту жана үзгүлтүксүз эмгектенүүнү талап кылат.

4. Сабакка катышуу студенттин негизги милдети болуп саналат. Эгерде кайсы бир себептен сабакты калтырган болсо, анда сабактын материалын тайпадагы башка студенттен алып, даярдануусу керек. Сабактан башка учурда окутуучу практикалык же СӨАИнин материалын берүүгө милдеттүү эмес. Демек, сабакты калтырган студент автоматтык түрдө 0 балл алат.

5. Ар бир сабакта окуу материалдарын үйрөнүүдө, оозеки, жазуу, практикалык тапшырмаларды аткарууда студент активдүү катышуусу керек. Студенттин активдүүлүгү ага берилген тапшырманын аткаруу сапатынын негизинде бааланат. Тапшырма жеке, топтуп жана тайпалык формаларда берилет. Активдүүлүктү максималдуу баалоо сабак учурунда жарыяланат.

6. Эгерде студент өтүлгөн материалды түшүнбөсө же суроо жаралса, анда ал түшүндүрүп берүү үчүн окутуучуга кайрылса болот.

7. Бир кредитти өткөрүү аралыгында 3 жолудан кем эмес текшерүү (аралык, рубеждик) жүргүзүлөт. Текшерүүгө катышпаган же кечиккен студенттер автоматтык түрдө 0 балл алышат. Контролдук текшерүүгө катышпаган себеби тастыкталган документи (оруганы тууралуу справка ж.б.) болгон студент гана кайрадан текшерүүгө катыша алат.

8. Дисциплинанын курсу боюнча экзамен оозеки жүргүзүлөт. Экзамен суроолору силлабуста берилди. Максималдык баалоо 87-100 балл – (окуу материалынын 95-100% өздөштүрүү), минималдык – 61-73 балл (материалды 50-54% өздөштүрүү). Эгерде студент F баалоо (50% төмөн) алса, анда ал кредитти аткарбады деп эсептелет.


КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН БИЛИМ БЕР ҮҮ ЖАНА ИЛИМ МИНИСТРЛИГИ

Ош Мамлекеттик Университети

Медицина факультети

Экстремалдык медицина жана өмүр коопсузудугу кафедрасы

« Бекитилди» “Бекитилди

Кафедранын 20__-ж. “___”_____ Фак.ОМК-н төрагасы: _________

жыйынынын № ___протоколунда.

Каф.башч.: ____________________

.

ЖУМУШЧУ ПРОГРАММА

Дисциплина: «Жашоо-тиричилик коопсуздугу »

Адистиги: 570700 « Изобрительное искуство»

Окуу планы боюунча сааттардын сеткасы:

Дисциплинанын аталышы.

Баары

Аудиториялык саат

СРС

Отчетность

Ауд. саат .

Лекция

Практ.зан

« Жашоо- тиричилик коопсуздугу »

60

30

16

14

30

Экзамен

Медицина факультетинин «Экстремалдык медицина жана өмүр коопсудугу» кафедрасынын отурумунда каралды

Протокол № ____ «____» _____________ 2017 ___ ж.

Кафедра башчы м.и.к, доцент Ч. Мамажакып уулу

Түзүүчүлөр: окутуучу Эрмекбаев Н.Ж.

Ош-2017

Дисциплиннын аталышы жана коду : “Жашоо-тиричилик коопсуздугу”

Окутуучу тууралуу маалымат:

«Экстремалдык медицина жана өмүр коопсуздугу » кафедрасы.

Эрмекбаев Нурбек Жакыпович – октуучу, эмгек стажы-9 жыл, педагогикалык стаж-9 жыл

Байланыш маалыматы : проспект Масалиева-35, педагогика жана дене тарбия факультетинин корпусу, «Экстремалдык медицина жана өмүр коопсуздугу » кафедрасы, Эрмекбаев Н.Ж. каана-107 тел: (0773)30 28 29 (0559) 21 21 62 кафедрада болуу убактысы- сабактын расписаниеси боюнча

Кредиттин саны - 2

Семестр – 8 2017-18-окуу жылы

Окуу планы боюнча сааттардын торчосу:

Дисциплинанын аталышы

Сааттардын саны

СӨАИ

Отчеттуулук

Баары

Аудиториялык сааттар

Ауд.

сабак

Лекция

Практ.

(сем.)

Лабор.

4 - семестр

Жашоо-тиричилик коопсуздугу (БЖД)

60

30

16

14

-

30

Экзамен

1. Предметтин максаты жана милдеттери

Дисциплинаны окутуунун максаты: адамдын айлана-чөйрө (ишкана, тиричилик, шаар, жаратылыш) менен болгон өз ара аракетинин коопсуздук талаптарын жана өзгөчө кырдаалдардын терс факторлорунун таасиринен коргонуу ыкмаларын, ошондой эле окуучунун ден соолугун сактоо, чыңдоо жана калыптандыруу билимин практикалык машыктыруу жана өз ден соолугуна жоопкерчиликтүү кароого тарбиялоо.

Дисциплинанын негизги милдеттери:

студенттерди табигый, техногендик, биологиялык жана социалдык мүнөздө жаралган өзгөчө кырдаалдар учурунда өмүр коопсуздугун камсыздоочу заманбап теориялык билим жана практикалык машыгуулар менен куралдандыруу;

- табигый, техногендик жана социалдык мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдарды жаратуучу тобокел жана факторлордун теорияларын окутуу;

- өзгөчө кырдаалдардан жекече жана коллективдик коргонуунун негизги каражаттары, ыкмалары менен тааныштыруу;

- өмүр коопсуздугунун укуктук, ченемдик-техникалык жана уюштуруучулук негиздеринин маанисин ачуу;

- өзгөчө кырдаалдар учурунда адамдын жүрүм-турумунун алгоритмин түзүү жана ага анализ жүргүзүү;

- сергек жашоонун принциптерин үйрөнүү аркылуу ден соолугун сактоо жана чыңдоого болгон позитивдик шыктануусун өнүктүрүү;

- эң көп кездешүүчү кечиктирилгис жардам талап кылуучу абалдар менен тааныштыруу жана биринчи медициналык жардам көргөзүү тууралуу билимге жана практикалык машыгууга ээ болуусун калыптандыруу.

2. Окутуунун натыйжасы

НББП

Компетенттүүлүк

ОНд

1-КН- гуманитардык жана табигый илимдердин негизги жоболорун пайдаланып учурдагы жашоого багыт алат.

ИК- 5 жаратылыштагы кырдаалга жана анын натыйжаларына баа берет, ага адаптацияланат.

Окуучуну окуу процессинде кездешүүчү коркунучтар, өзгөчө кырдаалдардан коргоо жана ага даярдык көрүү багытында жүргүзүлгөн мамлекеттик саясат принциптерин, өмүр коопсуздугунун укуктук, ченемдик-техникалык жана уюштуруучулук негиздеринин билет

4-КН- психологиялык жана педагогикалык билимдердин кесиптик, турмуштук маселелерди чечүүдө пайдалана алат.

ИК-6 – билим берүү процессинде үйрөнүүчүлөрдүн ден соолугун жана өмүр коопсуздугун коргоо боюнча шарттарды түзүүгө жөндөмдүү;

окуу процессинде, тиричиликте жана түрдүү экстремалды кырдаалдарда, табигый, техногендик жана социалдык мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдардан окуучулардын коопсуздугун коргоо боюнча шарттарды түзүүгө жөндөмдүү

СЛК-3 – үйрөнүүчүлөрдү окутуу жана өнүктүрүү үчүн, ар түрдүү курактагы үйрөнүүлөрдө сергек жашоо образын, жаратылышты коргоонун, энергиялык сактоонун, жаратылышты үнөмдүү пайдалануунун жана климаттын өзгөрүшүнө адаптациялануу көндүмдөрүн калыптандыруу үчүн ( пстхологиялык, социялдык жана физикалык) билим берүү чөйрөсүн түзүүгө жөндөмдүү;

түрдүү мүнөздө жаралган өзгөчө кырдаалдар учурунда куткаруу иштерин уюштура алат, өзгөчө кырдаалдардын өсүүсүнүн жеке жана топтук (социалдык) тобокел деңгээлин аныктай алат, түрдүү экстремалдык кырсыктарда жана ооруда биринчи медициналык жардам көргөзө алат

ПК –3- билим берүү процесси үчүн инсанга багыттап окутуунун принциптерине жана туруктуу өнүгүү үчүн (серегек жашоо образы, жаратылышты коргоо жана үнөмдүү пайдалануу, энергоэфективдүүлүк , маданий көп түрдүүлүк, гендер, инклюзив ж.б.) окутуунун принциптерине ылыйык оптималдуу шарттарды түзүүгө жөндөмдүү;

Билим берүү процесси учурунда жаратылыш байлыктарын рационалдуу пайдалануу аркылуу окуучунун ден-соолугун сактоо, коргоо жана калыптандыруу үчүн шартты түзө алат

ПК-9- окуучулардын түрдүү тармактардагы өнүгүү деңгээлин ( акыл-эс жактан, социалдык, моралдык ж.б.жактан) диагностикалай алат жана буга жараша ар кандай терс таасирлерге (зомбулук, алкоголду жана наркотиктерди колдонуу ж.б.) жол бербөө үчүн профилактикалык иштерди жүргүзө алат.

түрдүү мүнөздөгү топтук (социалдык) тобокел деңгээлин аныктай алат, окуучулар арасында терс таасирлерге (зомбулук, алкоголду жана наркотиктерди колдонуу ж.б.) жол бербөө үчүн профилактикалык иштерди жүргүзө алат.

«Жашоо-тиричилик коопсуздугу» дисциплинасын окуп үйрөнүүдө адис төмөнкүлөрдү

билет:

· өзгөчө кырдаалдар жана коркунучтардан калкты коргоо жана ага даярдык көрүү багытында жүргүзүлгөн мамлекеттик саясат принциптерин;

· өмүр коопсуздугунун укуктук, ченемдик-техникалык жана уюштуруучулук негиздеринин;

· Кыргыз республикасынын Жарандык коргонуу системасы, анын структуралык түзүлүшүн жана милдеттерин;

· табигый, техногендик жана социалдык мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар жана түрдүү экстремалдык кырдаалдардан коргонуу жана коопсуз жүрүм–турум эрежелерин, принциптерин жана талаптарын;

· окуу процессинде, тиричиликте жана түрдүү кырдаалдарда коопсуз жүрүм-турум иш-чараларын;

  • табелдик жана колдо бар каражаттарды колдонуу аркылуу таңуу жана шак-шак койуну;
  • кечиктирилгис жардам талап кылуучу абалдарда (эстен тануу, коллапс шок абалдары, кан агуу, сынык, күйүк, сууга чөгүү ж.б.) биринчи медициналык жардам көргөзө алуу

жасайт :

  • өз билимин толуктоо үчүн өз алдынча теориялык булактарды пайдалана алат;
  • өздүк жана коллективдик коргонуучу каражаттарды колдоно алат;
  • окуу процессинде жана күнүмдүк жашоодо жаралган коркунучтуу кырдаалдарда коопсуздукту камсыздоочу практикалык көндүмдөрдү сабаттуу колдоно алат;
  • түрдүү мүнөздө жаралган өзгөчө кырдаалдар учурунда куткаруу иштерин уюштура алат;
  • өзгөчө кырдаалдардын өсүүсүнүн жеке жана топтук (социалдык) тобокел деңгээлин аныктай алат;
  • түрдүү экстремалдык кырсыктарда жана ооруда биринчи медициналык жардам көргөзө алат

көндүмгө ээ:

· өзүнүн жана айланасындагы адамдардын кызыкчылыгынын коопсуздук маселелерин чечүү принциптери жана жалпы методдору;

· өз ден-соолугун баалоонун жөнөкөй ыкмалары жана көндүмдөрүнө ээ;

· өзүнө өзү жана жанындагы адамга биринчи медициналык жардам көрсөтүү ыкмалары көндүмүнө ээ.

9. Пререквизит: биология, экология, химия, физика, адамдын анатомиясы жана физиологиясынын негиздери

10. Постреквизит: балдар психологиясы, социалдык педагогика, практикалык педагогика, үй-бүлө психологиясы, курактык анатомия, физиология жана гигиена ж.б.

Дисциплинанын календардык-тематикалык планы ( академиялык саат)

Модул-н атал-шы.

Лекц.

Каралуучу темалардын аталышы

Лек

Сем.

СӨАИ

Баары

1

2

3

4

5

6

7

Модуль

№1

Жарандык коргонуу

1

Предметке киришүү. ЖТКнун теориялык негиздери. Коркунучтар жана алардын түрлөрү

2

2

2

6

2

ӨКдар жана анын жалпы классификациясы. Жарандык коргонуунун мамлекеттик системасы

Өндүрүштүк коопсуздук жана эмгекти коргоо.

2

2

4

8

3

Табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар

2

2

4

8

4

Калкты жана аймакты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоо ыкмалары

2

2

4

8

Модуль №1

8

8

14

30

Модуль

№2

Сергек мүнөздө жашоо

5

Сергек мүнөздө жашоо – ден соолуктун жана ишке жөндөмдүүлүктүн негизи

2

2

4

8

6

Түрдүү эктремалдык кырдаалдарда биринчи медициналык жардам көргөзүүнүн принциптери.

2

2

4

8

7

Травматизм. Балдар травматизми жана алардын алдын алуу

2

2

4

8

8

Микробиология, эпидемиология жана иммунология негиздери. Жугуштуу оруулар жана алардын алдын алуу

2

4

6

Модуль №2

8

6

16

30

Баары

16

14

30

60

11. Дисциплинанын технологиялы к карта сы

Модул дар

Аудит

С ӨАИ

Лекци я

Семинар -дык саат

С ӨАИ

А К

(РК)

Ж К

(ИК)

Балл

саат

балл

саат

балл

саат

балл

I

14

14

8

5

6

10

14

5

10б

30

II

16

16

8

5

8

10

16

5

10б

30

ИК

40б

40

Всего:

3

3

16 ч

10б

1 4 ч

20б

3

10 б

20б

40б

100б

12 . Дисциплина боюнча балл топтоо картасы

Семи-нар

Модуль 1 (30б)

Модуль 2 (30 б.)

Баары (40б).

ТК1

ТК2

ТК1

ТК2

ТК3

2

-

лек

сем

сөаи

л

с

сөаи

л

с

срс

РК 1

лек

сем

сөаи

лек

сем

сөаи

РК

2,5

4

3

2,5

4

4

1,5

2

2,5

10

2,5

4

4

2,5

4

3

10

Баллы

9,5

10,5

6

10б

10,5

9,5

10б

40б

12

Темы1- 2

Темы 3 - 4

Темы 6-7

Темы 5 - 6

Темы 7 -8

13. Дисциплинанын мазмуну:

Өмүр коопсузугунун теориялык негиздери. Тынчтык жана согуш мезгилиндеги өзгөчө кырдаалдар. Жарандык коргонуу системасы жана аны билим берүү мекемелеринде уюштуруу. Өндүрүштүк коопсуздук жана эмгекти коргоо. Жабыркоо очогу: ядролук, химиялык, биологиялык жана стихиялык жабыркоо очогу. Жер титирөө, өрт, сел, көчкү ж.б. кырсыктардан калкты коргоо. Тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан калкты коргоонун негизги ыкмалары. Өздүк жана коллективдик коргонуу каражаттары. Сергек мүнөздө жашоо – адамдын саламаттыгынын жана ишке жөндөмдүүлүгүнүн негизи. Ден соолукту аныктоонун негизги пробалары. Балдардын ден соолугунун бузулуусунун негизги белгилери. Травматизм. Балдар травматизми: кан агуу, күйүк, сөөктү сынуусу ж.б. түрдүү эктремалдык кырдаалдарда биринчи медициналык жардам көрсөтүү. Балдар жана өспүрүмдөр арасында аракечтик, баңгилик жана токсикоманиянын алдын алуу. Микробиология, эпидемиология жана иммунология негиздери. Кеңири таралган жугуштуу оорулар (СПИД, венерикалык оорулар) жана балдар инфекциялары тууралуу түшүнүк берүү жана алардын алдын алуу.

14. Календардык-тематикалык план

14.1 Лекция

№ , теманын аталышы

комп.

Өтүлүүчү суроолордун аталышы

Саат саны

балл

Адаб-р

Колд

технол

Апта

Модуль 1

Тема 1-2

ЖТКнун теориялык негиздери.

Теманын м аксаты: Өмүр коопсуздугу предметинин теориялык негиздери, максаты жана милдеттери, өзгөчө кырдаалдардын алдын алууда анын ролу жана орду, коопсуздукту камсыздоонун укуктук-нормалык ченемдерин окутуу

Лекциянын планы:

1. Жашоо-тиричилик коопсуздугу предмети. Анын максаты, милдеттери.

2. Адамдын жашоо чөйрө менен болгон өз ара аракети

3. Коркунучтар жөнүндө түшүнүк. Кооптуу жана зыяндуу фактолор

4. Коопсуздукту камсыздоонун укуктук-нормалык ченемдери

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1.ЖТК дисциплинасынын изилдөө объекти кайсы?

2. Предметтин кайсы милдеттерин билесиңер?

3. Коркунуч, тобокел, зыяндуу факторлор тууралуу түшүндүрмө бергиле

Теманы окутуунун натыйжасы :

Өмүр коопсуздугунун теориялык негиздерин, предметтин максаты жана милдеттерин, коркунуч жана тобокел, өзгөчө кырдаалдар тууралуу билет

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛВ

1-апта

Тема 2

Жарандык коргонуу системасы ӨКдар жана анын жалпы классифика-циясы.

Теманын максаты: Жарандык коргонуу системасы, анын күчү жана кызматтары, аны билим берүү мекемелеринде уюштуруунун негиздерин окутуу

Лекциянын планы:

1. КРнын жарандык коргонуу системасы.

2. Жарандык коргонуунун уюштуруу жана жүргүзүү принциптери, структурасы, күчү жана кызматтары

3. Жарандык коргонууну билим берүү мекемелеринде уюштуруу

4. Өзгөчө кырдаалдар жана анын жалпы классификациясы

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. КРнын “Жарандык коргонуу жөнүндө” мыйзамында аныкталган маселелерди атагыла

2. КРнын жарандык коргонуу системасы тууралуу эмне билесиңер?

3. ЖК кандай принципте уюштурулат жана жүргүзүлөт ?

4. Билим берүү мекемелеринде жарандык коргонуунун уюштуруу тууралуу эмне билесиң?

5. Өзгөчө кырдаал деген эмне? Ага кыскача мүнөздөмө бергиле

Теманы окутуунун натыйжасы :

Жарандык коргонуу системасынын Улуттук коопсуздукту камсыздоодогу орду, КРнын“Жарандык коргонуу жөнүндө ” мыйзамы, ЖК билим берүү мекемелеринде уюштуруунун принциптери тууралуу билет

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

2-апта

Тема 3

Табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар

Теманын максаты: студенттерге табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар жана алардын кесепетинен жаралган жабыркоо очогу туралуу түшүнүк берүү

Лекциянын планы:

1. Заманбап жабыркатуучу куралдар (ядролук, химиялык, биологиялык) жөнүндө түшүнүк

2. Массалык жабыркатуучу куралдардын жаракатынын жаралган жабыркоо очогу

3. Стихиялык кырсыктардын кесепетинен жаралган жабыркоо очогу

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. Заманбап жабыркатуучу куралдар (ядролук, химиялык, биологиялык) тууралуу эмне билесиңер?

2. Массалык жабыркатуучу куралдардын жаракат берүүчү факторлорун атагыла?

3. Ядролук жарылуудан жаралган кыйроо жана булгануу зоналары деген эмне?

4. Жабыркоо очогунда кандай иш-чаралар жургүзүлөт?

Теманы окутуунун натыйжасы :

Заманбап жабыркатуучу куралдар, алардын жаракат берүүчу факторлору, стихиялык жабыркоо очогу тууралуу билет

2

1,5

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛВ

3-апта

Тема 4

Калкты жана аймакты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоо

Теманын максаты: Тынчтык жана согуш мезгилдеринде жаралган өзгөчө кырдаалдардан калкты коргоонун ыкмалары тууралуу окутуу

Лекциянын планы:

1. Өзгөчө кырдаалдардын кесепетинен калкты коргоонун ыкмалары

2. Жекече жана коллективдик коргонуу каражаттары

3. Өздук коргонуунун медициналык каражаттары

4. Калкты эвакуациялоо

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. ӨКдан калкты коргоонун кайсы ыкмаларын билесиңер?

2. Өздүк коргонуу каражаттары кандай топторго бөлүнөт?

3. Өздүк коргонуунун медициналык каражаттары деген эмне жана кайсы түрлөрүң билесиң?

4. Эвакуациялык органдарга кандай милдеттер жүктөлөт?

Теманы окутуунун натыйжасы :

ӨКдар жаралган мезгидерде калкты коргоонун ыкмаларын, жекече, коллективдик жана медициналык коргонуу каражаттары, калкты эвакуациялоонун түрү жана ыкмалары тууралуу билет

2

1,5

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

4-апта

Модуль 1

8

5,0

Модуль 2

Тема 5

Сергек мүнөздө жашоо – ден соолуктун жана ишке жөндөмдүүлүктүн негизи

Теманын максаты: студенттерге сергек жашоо жана аны түзүүчүлөр, ден-соолук, ага таасир этүүчү факторлор тууралуу түшүнүк берүү

Лекциянын планы:

1. Сергек мүнөздө жашоо жана аны түзүүчүлөр

2. Ден-соолук жана ага таасир этүүчү факторлор тууралуу түшүнүк

3. Жеке жана коомдук саламатчылыктын көрсөткүчтөрү

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. Сергек мүнөздө жашоо деген эмне жана аны кайсы факторлор түзөт?

2. Ден соолук тууралуу эмне билесиң?

3. Адамдын саламаттыгы кайсы факторлордон көз каранды болот?

4. Жеке жана коомдун саламатчылыгын аныктоонун кайсы көрсөткүчтөрүн билесиңер?

Теманы окутуунун натыйжасы :

Сергек мүнөздө жашоо жана аны түзүүчүлөр, ден-соолук таасир этүүчү факторлор, саламаттыктын көрсөткүчтөрү тууралуу билет

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

5-апта

Тема 6

Түрдүү экстремалдык кырдаалдарда алгачкы медициналык жардам көрсөтүүнүн принциптери

Теманын максаты: түрдүү экстремалдык кырдаалдарда алгачкы медициналык жардам көрсөтүү эрежелерин окутуп-үйрөтүү

Лекциянын планы:

1. Биринчи медициналык жардам тууралуу түшүнүк

2. Кечиктирилгис жардам көрсөтүүнү талап кылган абалдар

3. Жүрөк кан-тамыр системасынын кызматынын курч жетишсидиги, колика абалдарындагы биринчи мед.жардам

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. Биринчи медициналык жардам деген эмне?

2. Кайсы абалдар кечиктирилгис жардам көрсөтүүнү талап кылат?

3. Кайсы абалдары жүрөк кан тамыр системасынын кызматынын курч жетишсиздигине алып келет?

4. Колика абалдары деген эмне?

Теманы окутуунун натыйжасы :

Алгачкы медициналык жардам, аны көрсөтүүнүн принциптери жана кечиктирилгис жардам талап кылуучу абалдар тууралуу билет

2

1,5

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

6-апта

Тема 7

Балдар травматизми жана алардын алдын алуу

Теманын максаты: балдар травматизми, алардын пайда болуу себептери жана биринчи медициналык жардам көрсөтүү алгоритми тууралуу түшүнүк берүү

Лекциянын планы:

1. Травматизм тууралуу түшүнүк. Табийгый кырсык жана катастрофаларда кездешүүчү жаракаттардын негизги түрлөрү. Травмалык шок

2. Жабык жаракаттар, пайда болуу себептери, белгилери жана биринчи медициналык жардам

3. Ачык жаракаттар (жараат, кан агуу), себеби, белгилери жана биринчи медициналык жардам

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. Травматизм деген эмне?

2. Жаракаттын кайсы түрлөрүн билесиңер?

3. Кайсы иш-чаралар жаракат шогунун алдын алат?

4. Жабык жаракаттын түрлөрүн атагыла?

5. Ачык жаракатта биринчи медициналык жардам көрсөтүүнүн өзгөчөлүгү эмнеде?

Теманы окутуунун натыйжасы :

Балдар травматизми, жаракат жана жаракаттын түрлөрү, түрдүү жаракаттарда алгачкы жарадам көрсөтүү эрежелерин билет

2

1,5

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛВ

7-апта

Тема 8 Микробиоло-гия, эпидемиология жана иммунология нагиздери

Теманын максаты: жугуштуу ооруларды жаратуучу микроорганизмдер, жугуштуу оорунун пайда болуусу жана алардын алдын алуу иш-чаралар тууралуу билимин арттыруу

Лекциянын планы:

1. Микроорганизмдер жана анын классификациясы тууралуу түшүнүк

2. Эпидемиялык процесс, эпидемиялык очок, эпид.процесстин негизги формалары

3. Дезинфекция, анын түрлөрү жана ыкмалары

4. Иммунитет, анын түрлөрү. Вакцина, сыворотка, гамма-глобулин. Эмдөө календары

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. Микроорганизмдер жана алардын топтору тууралуу эмне билесиңер?

2. Эпидемиялык процесс, эпидемиялык очок кайсы учурда пайда болот?

3. Дезинфекция деген эмне?

4. Иммунитет тууралуу эмне билесиңер?

Теманы окутуунун натыйжасы :

Жугуштуу оорулардын пайда болуу булагы, жугуу механизми жана иммунитет тууралуу билет

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

9-апта

Модуль 2

8 с

5,0

4 апта

Баары:

1 6 с

10б

8 апта

14. Практикалык (семинардык) сабактар

№ , теманын аталышы

комп.

Өтүлүүчү суроолордун аталышы

Саат-тард. саны

балл

Адаб-р

Колд

технол

Апта

Модуль 1

Тема 1

ӨКдар жана анын жалпы классификациясы.Жарандык коргонуу системасы

Максаты: өмүр коопсуздугу боюнча материалдарды өз алдынча издөөгө жана аларды анализдөөгө үйрөтүү

Сабактын планы:

1. Мектепте, тиричиликте кездешүүчү коркунунчтарга мүнөздөмө бергиле

2. Окуу процессинде ӨКдын жаралуусунун булактары болгон коркунучтарды атагыла1. Билим берүү мекемелеринде Жарандык коргонууну уюштурууну аныктагыла

2. Эмгекти коргоо жана коопсуздук эрежелерин сактоо багытындагы иш-чараларга мүнөздөмө бергиле

2

4,0

Н: 1-5,

К: 1-5

Топто иштөө

2-апта

Тема 2

Табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар

Максаты: табийгый жана техногендик ӨКдар мезгилинде калктын коопсуз жүрүм-турумунун алгоритмин калыптандыруу

Сабактын планы:

1. Табийгый кырсыктар: жер титирөө, сел, өрт ж.б. мүнөздөмө бергиле жана бул учурлардагы жүрүм-турум алгоритмин түзгүлө

2. Иондоштуруучу нурлардын организмге тийгизген терс таасирин мүнөздөп, андан коргонуу иш-чараларын атагыла

3. Радиоактивдүү жана ууландыруучу заттар менен булганган аймакта калктын жүрүм-турум эрежелерин атагыла

2

3,0

Н: 1-5,

К: 1-5

през

6-апта

Тема 3

Калкты жана аймакты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоо

Максаты : калкты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардын кесепетинен коргонуу ыкмаларына окутуп-үйрөтүү

Сабактын планы:

1. Өзгөчө кырдаалдар жаралган очокто калкты коргоонун негизги ыкмаларына мүнөздөмө бергиле

2. ӨКдан коргонуу багытында колдонулуучу (табелдик жана колдо бар) өздүк каражаттарды атагыла

3. Өздүк аптечка АИ-2, ИПП-8, ППИ каражаттарын колдонуу максатын мүнөздөп бергиле

4. ӨКдар жаралган зонадан калкты эвакуациялоо тартибин аныктагыла

2

3,0

Н: 1-5,

К: 1-5

Ролдук

оюн

7-апта

Модуль 1

6

10б

3 апта

Модуль 2

Тема 4

Сергек мүнөздө жашоо – ден соолуктун жана ишке жөндөмдүүлүктүн негизи

Максаты: сергек жашоо мүнөзүнүн принциптерин үйрөнүү аркылуу ден соолугун сактоо жана чыңдоого болгон позитивдик шыктануусун өнүктүрүү

Сабактын планы:

1. Ден-соолуктун группаларына мүнөздөмө бергиле

2. Организмдин физиологиялык пробалары: дене табы, пульс, артериялык кан басым, дем алууну практика жүзүндө аныктап жана алардын өзгөрүлүүлөрүнө мүнөздөмө бергиле

3. Мектеп окучуулары арасында кээ бир ооруулардын өсүүсүнүн негизги «кооптуу факторлорун» аныктагыла

2

2,0

Н: 1-5,

К: 1-5

През.

жасоо

10-апта

Тема 5

Түрдүү экстремалдык кырдаалдарда алгачкы медициналык жардам көрсөтүүнүн принциптери

Максаты: түрдүү экстремалдык кырдаалдарда биринчи медициналык жардам көрсөтүү

Сабактын планы:

1. Жүрөк кан-тамыр системасынын курч жетишсиздик абалдары: обморок, коллапс, гипертониялык криз, стенокардия, жүрөк инфаркты, инсультка кабылууда биринчи медициналык жардам көрсөтүүнүн алгоритмин түз

2. Гипер жана гипогликемиялык кома абалдарында көрсөтүлүүчү биринчи медициналык жардамдын алгоритмин түз

3. Боор жана бөйрөк коликаларында биринчи жардам көрсөтүүнүн алгоритмин түз

2

2,0

Н: 1-5,

К: 1-5

Топто иштөө

12-апта

Тема 6-7

Балдар травматизми жана алардын алдын алуу

Максаты: кан агууну убактылуу токтотуу ыкмаларын, сөөктөрдүн сынуусунда шак-шак коюунун жана жараат алууда асептикалык таңуу коюунун эрежелерин окуп-үйрөнүү

Сабактын планы:

1. Кан агуу жана анын түрлөрү, жаралуу себептерине мүнөздөмө берип, токтотуу ыкмаларын практика жүзүндө көрсөтүп бергиле

2. Сөөктүн сынуусу, түрлөрүн мүнөздө жана биринчи медициналык жардам көрсөтүүнү практика жүзүндө көрсөт

3. Күйүк жана үшүк алуу жаракаттары тууралуу түшүнүк берип, таңуу эрежелерин практика жүзүндө көрсөтүп бер

4

6,0

Н: 1-5,

К: 1-5

Ролд.

оюн

14-апта

Модуль 2

8 с

10б

4 апта

Баары:

14 с

20б

7 апта

15. Студенттин өз алдынча ишинин графиги

Тапшырманын темасы

Өз алдынча иштөөгө тапшырма

Саат-тард. саны

Текш-рүү форма-сы

балл

Род комп-лүк

Тап-руу мөөнөтү

1

Те ма 1

ЖТКнун теориялык негиздери

1. ЖТКнын укуктук, нормативдик-техникалык жана уюштуруучулук иш кагаздарынын маанисин ачып бергиле

2. «Адам- жашоо чөйрө» системасы. Шаар, жогорку деңгээлдеги коркунучтуу зона дегенге мүнөздөмө бергиле

2

Конс-пект, эссе

1,0

ИК-5

1-апта

2

Тема 2

Өзгөчө кырдаалдар жана анын жалпы классификациясы. Жарандык коргонуу системасы

1. Өзгөчө кырдаалдардын классификациясы боюнча таблица түзгүлө

2. Жарандык коргонууну мектептерде уюштуруу боюнча таблица түзгүлө

3. Өрт коопсуздугу. Конкреттүү көчүрүү планы түз.

4

таблица

план

1,5

ИК-6

3-апта

3

Тема 3

Табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар

1. Радиациялык жана химиялык коркунуч жаралган учурда окуучуларды коргоонун алгоритмин түзгүлө

2. Мектептерде кездешүүчү социалдык жана конфликтүү көйгөйлөр тууралуу билдирүү жасагыла

4

Алго-ритм,

Доклад

1,0

ПК-3

5-апта

4

Тема 4

Калкты жана аймакты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоо

1. ӨКдар учурунда өз классыңарды эвакуациялоонун схемасын чийгиле

2. Өздүк аптечкада жайгашкан каражаттарды колдонуунун максатын атагыла

3. Коллективдик коргонуу имараттарына жашыруунун тартибин аныктагыла

4

Схема ,

Конс-пект

1,5

СЛК-3

7-апта

Модуль 1

14

5 б

5

Тема 5

Сергек мүнөздө жашоо – ден соолуктун жана ишке жөндөмдүүлүктүн негизи

1. Балдардын ден –соолугун сактоодо мектеп жана үй-бүлөнүн ролу тууралуу таблица түзгүлө

2. Окуучулардын сергек жашоо мүнөзүнүн планын түзгүлө

3. Өспүрүмдөр арасындагы тамеки тартуу, баңгилик, аракечтик жана токсикоманиянын алдын алуунун планын түзгүлө

4

Табли-ца,

план

1,5

ИК-6,

СЛК-3

9-апта

6

Тема 6

Түрдүү экстремалдык кырдаалдарда алгачкы медициналык жардам көрсөтүүнүн принциптери

1.Мектеп окуучуларынын кант диабет дарты менен жабыркоосунун алдын алуу, Диабет, гипогликемия комаларында 1-мед.жардам көрсөтүүнүн алгоритмин түзгүлө

2. Аллергиялык реакция учурунда 1-мед.жардам көрсөтүүнүн

эрежелерин аныктагыла

4

доклад

1,0

ИК-6,

СЛК-3

11-апта

7

Тема 7

Балдар травматизми жана алардын алдын алуу

1. Курч ууланууларда биринчи жардам көрсөтүү

2. Сууга чөгүүдө 1-мед.жардам көрсөтүү

4

1,0

ИК-6

13-апта

8

Тема 8

Жугуштуу оруулар жана алардын алдын алуу

1. Аба аркылуу жугуучу инфекциялар туберкулез, грипп ооруларынын алдын алуу иш-чараларды атагыла

2. Ичеги-карын жугуштуу ооруларын (ич келте, вирустук гепатит, ич өткөк) окуучулар арасында таркалуусунун алдын алуу иш-чараларды таблица түрүндө келтиргиле

3. Балдар инфекциялары: кызамык, кызылча, суу чечек, кептөөр, тепме ж.б. мүнөздөмө берип, эмдөө календарынын схемасын түзгүлө

4. Жыныстык жол аркылуу жугуучу ооруларды атагыла

4

реферат

таблица

1,5

ПК-9,

ИК-6

15-апта

Модуль 2

16 с

Баары:

30 с

10б

16. Адабияттар (дисциплинанын окуу-усулдук камсыздалышы )

Негизги адабияттар

1. Жашоо-тиричилик коопсуздугунун негиздери: Окуу куралы/ Ы.А.Перханова, К.М.Мусаахунов / ОшГУ, г.Ош, 2014.- 392

2. Безопасность жизнедеятельности: Учебник для вузов / Л.А. Михайлов [и др.]; Под ред. Л.А. Михайлова. - 2-е изд. - СПб.: Питер, 2008. - 461 с. (Допущено УМО.

3. Белов С.В. Безопасность жизнедеятельности и защита окружающей среды (техносферная безопасность): учебник для вузов / С.В. Белов. - М.: Юрайт: ИД Юрайт, 2010. - 671 с. (Допущено НМС)

4. Основы медицинских знаний [Текст]: Учебно-методическое пособие / С.А. Михайлова [и др.]. – Горно - Алтайск, 2006. – 126 с.

5. Практикум по основам медицинских знаний [Текст]: Учеб. пособие для вузов / И.Г. Кретова, С.Е. Чигарина, О.В. Беляева; Самарский гос. ун-т. - 2-е изд., перераб. и доп. - Самара: Самарский университет, 2009. - 200 с.

Кошумча адабияттар

1. Безопасность жизнедеятельности: учеб. пособие / под ред. А.И. Сидорова. - М.: КноРус, 2007. - 496 с.

2. Федюкович Н.И. Основы медицинских знаний [Текст]: Учебное пособие / Н.И.Федюкович. - Ростов-на-Дону: Феникс, 2001. – 317 с.

3. Мусаахунов К.М. Безопасности жизнедеятельности [Текст] : метод. пособие/ Мусаахунов К.М., Перханова Ы.А., Джумабекова К.С., Ягодина М.А.; Ошский государственный университет. – Ош: РИО «Билим», 2009. – 96с.

4. Перханова Ы.А. Медициналык билимдердин негиздери [Текст] : метод. пособие/ Перханова Ы.А.; Мусаахунов К.М.; Сабирова Г.Т.; - Ош: полиграф. центр «Воок-Вlаnк» 2007. – 60с.

5. Перханова Ы.А. Өмүр коопсуздугу [Текст] : метод. пособие/ Перханова Ы.А.; Мусаахунов К.М.; - Ош: полиграф. центр «Воок-Вlаnк» 2008. – 64с.

17. Студенттердин билимин баалоо.

Баалоо системасы: жыйынтык бааны чыгарууда аралык текшерүү жана жыйынтык текшерүүнүн баллы эске алынат. Өтүлгөн сабактарга толугу менен катышкан студенттерге 5 балл сыйлык балл кошулат, ал эми тапшырмаларды аткарбай, калтырылган сабактарды окутуучуга тапшырбаса анда жыйынттык баллдан кемитилет

Баа коюу саясаты

Студенттердин сынактагы жана зачеттогу билимин баалоонун критерийлери

Экзамендерде жана аралык текшерүүлөрдө баа коюу акыйкаттуулук, обьективдүүлүк принциптеринин негизинде жана студенттердин билим сапатын ар тараптуу талдап чыккандан кийин коюлат.

КРнын Билим берүү жана илим министрлигинин көрсөтмөлөрү жана нормативдик актыларынын негизинде гуманитардык, табигый, техникалык жана башка дисциплиналар боюнча экзамендерде баалоонун төмөнкүдөй критерийлери иштелип чыккан:

“эң жакшы” деген баа эгерде студент сынакта окуу – программалык материалды толук түрдө өздөштүрө алса, программадагы тапшырмаларды ийгиликтүү аткарса, программада көрсөтүлгөн негизги жана кошумча адабияттар менен толук түрдө тааныштыгы болсо коюлат. Эреже боюнча беш алган студент дисциплинанын негизги түшүнүктөрү тууралуу билиши жана окуп жаткан адистигиндеги маани – маңызын терең өздөштүрүшү, окуу – программалык материалды колдонууда жана түшүндүрүүдө чыгармачылык жөндөмдүүлүктөрүн көрсөтө алышы зарыл;

“жакшы” деген баа эгерде студент сынакта окуу – прграммалык материалды толук түрдө өздөштүргөн болсо, берилген программадагы тапшырмаларды ийгиликтүү аткарса, негизги адабияттарды өздөштүрсө коюлат. Ошондой эле дисциплина боюнча систематикалык мүнздөгү билим деңгээлин көрсөтүп, аларды кийинки окуу иштери менен адистик ишмердүүлүгүндө өз алдынча аткара алганда коюлат;

“орто” деген баа эгерде студент негизги окуу материалынын кийинки окуусуна жана ала турган адистиги боюнча керектүү көлөмдө гана билсе, программада көрсөтүлгөндөй негизги адабияттар менен тааныштыгы болсо коюлат. Ошону менен бирге эле “орто” деген баа сынакта тапшырмаларды аткарууда катачылыктарга жол берсе, бирок аны окутуучунун жардамы менен оңдосо коюлушу керек;

“жаман” деген баа эгерде студент негизги окуу – прграммалык материалды толук өздөштүрбөсө, тапшырмаларды аткарууда орчундуу катачылыктарды кетирсе, базалык билимдерге ээ болбосо коюлат.

18. Курстун саясаты

1. Аудиториялык убакыт, окутуучунун теориялык материалды түшүндүрүү жана практикалык (семинардык) сабактын тапшырмасын аткарууну камтыйт.

2. Ар бир сабакка студент дисциплинанын планы, тапшырманы аткаруу жана тапшыруу графигина ылайык даярдануусу зарыл.

3. Окуу материалынын ½ бөлүгү студенттин өз алдынча иши үчүн бөлүнгөндүктөн, студенттен жумуш аткарууда жогорку деңгээлде уюштуруучулук маданиятты, дисциплинаны, системалуулукту жана үзгүлтүксүз эмгектенүүнү талап кылат.

4. Сабакка катышуу студенттин негизги милдети болуп саналат. Эгерде кайсы бир себептен сабакты калтырган болсо, анда сабактын материалын тайпадагы башка студенттен алып, даярдануусу керек. Сабактан башка учурда окутуучу практикалык же СӨАИнин материалын берүүгө милдеттүү эмес. Демек, сабакты калтырган студент автоматтык түрдө 0 балл алат.

5. Ар бир сабакта окуу материалдарын үйрөнүүдө, оозеки, жазуу, практикалык тапшырмаларды аткарууда студент активдүү катышуусу керек. Студенттин активдүүлүгү ага берилген тапшырманын аткаруу сапатынын негизинде бааланат. Тапшырма жеке, топтуп жана тайпалык формаларда берилет. Активдүүлүктү максималдуу баалоо сабак учурунда жарыяланат.

6. Эгерде студент өтүлгөн материалды түшүнбөсө же суроо жаралса, анда ал түшүндүрүп берүү үчүн окутуучуга кайрылса болот.

7. Бир кредитти өткөрүү аралыгында 3 жолудан кем эмес текшерүү (аралык, рубеждик) жүргүзүлөт. Текшерүүгө катышпаган же кечиккен студенттер автоматтык түрдө 0 балл алышат. Контролдук текшерүүгө катышпаган себеби тастыкталган документи (оруганы тууралуу справка ж.б.) болгон студент гана кайрадан текшерүүгө катыша алат.

8. Дисциплинанын курсу боюнча экзамен оозеки жүргүзүлөт. Экзамен суроолору силлабуста берилди. Максималдык баалоо 87-100 балл – (окуу материалынын 95-100% өздөштүрүү), минималдык – 61-73 балл (материалды 50-54% өздөштүрүү). Эгерде студент F баалоо (50% төмөн) алса, анда ал кредитти аткарбады деп эсептелет.


КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН БИЛИМ БЕР ҮҮ ЖАНА ИЛИМ МИНИСТРЛИГИ

Ош Мамлекеттик Университети

Медицина факультети

Экстремалдык медицина жана өмүр коопсузудугу кафедрасы

« Бекитилди» "Бекитилди "

Кафедранын 20__-ж. "___"_____ Фак.ОМК-н төрагасы: _________

жыйынынын № ___протоколунда.

Каф.башч.: ____________________

.

ЖУМУШЧУ ПРОГРАММА

Дисциплина: « Жашоо-тиричилик коопсуздугу »

Адистиги:550400 «Тарых »

Окуу планы боюунча сааттардын сеткасы:

Дисциплинанын аталышы.

Баары

Аудиториялык саат

СРС

Отчетность

Ауд. саат .

Лекция

Практ.зан

« Жашоо- тиричилик коопсуздугу »

60

30

16

14

30

Экзамен

Медицина факультетинин «Экстремалдык медицина жана өмүр коопсудугу» кафедрасынын отурумунда каралды

Протокол № ____ «____» _____________ 2017 ___ ж.

Кафедра башчы м.и.к, доцент Ч. Мамажакып уулу

Түзгөн: окутуучу Эрмекбаев Н.Ж.

Ош-2017

Дисциплиннын аталышы жана коду : "Жашоо-тиричилик коопсуздугу"

Окутуучу тууралуу маалымат:

«Экстремалдык медицина жана өмүр коопсуздугу » кафедрасы.

Эрмекбаев Нурбек Жакыпович - октуучу, эмгек стажы-9 жыл, педагогикалык стаж-9 жыл

Байланыш маалыматы : проспект Масалиева-35, педагогика жана дене тарбия факультетинин корпусу, «Экстремалдык медицина жана өмүр коопсуздугу » кафедрасы, Эрмекбаев Н.Ж. каана-107 тел: (0773)30 28 29 (0559) 21 21 62 кафедрада болуу убактысы- сабактын расписаниеси боюнча

Кредиттин саны - 2

Семестр - 4 2017-18-окуу жылы

Окуу планы боюнча сааттардын торчосу:

Дисциплинанын аталышы

Сааттардын саны

СӨАИ

Отчеттуулук

Баары

Аудиториялык сааттар

Ауд.

сабак

Лекция

Практ.

(сем.)

Лабор.

4 - семестр

Жашоо-тиричилик коопсуздугу (БЖД)

60

30

16

14

-

30

Экзамен

1. Предметтин максаты жана милдеттери

Дисциплинаны окутуунун максаты: адамдын айлана-чөйрө (ишкана, тиричилик, шаар, жаратылыш) менен болгон өз ара аракетинин коопсуздук талаптарын жана өзгөчө кырдаалдардын терс факторлорунун таасиринен коргонуу ыкмаларын, ошондой эле окуучунун ден соолугун сактоо, чыңдоо жана калыптандыруу билимин практикалык машыктыруу жана өз ден соолугуна жоопкерчиликтүү кароого тарбиялоо.

Дисциплинанын негизги милдеттери:

- студенттерди табигый, техногендик, биологиялык жана социалдык мүнөздө жаралган өзгөчө кырдаалдар учурунда өмүр коопсуздугун камсыздоочу заманбап теориялык билим жана практикалык машыгуулар менен куралдандыруу;

- табигый, техногендик жана социалдык мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдарды жаратуучу тобокел жана факторлордун теорияларын окутуу;

- өзгөчө кырдаалдардан жекече жана коллективдик коргонуунун негизги каражаттары, ыкмалары менен тааныштыруу;

- өмүр коопсуздугунун укуктук, ченемдик-техникалык жана уюштуруучулук негиздеринин маанисин ачуу;

- өзгөчө кырдаалдар учурунда адамдын жүрүм-турумунун алгоритмин түзүү жана ага анализ жүргүзүү;

- сергек жашоонун принциптерин үйрөнүү аркылуу ден соолугун сактоо жана чыңдоого болгон позитивдик шыктануусун өнүктүрүү;

- эң көп кездешүүчү кечиктирилгис жардам талап кылуучу абалдар менен тааныштыруу жана биринчи медициналык жардам көргөзүү тууралуу билимге жана практикалык машыгууга ээ болуусун калыптандыруу.

2. Окутуунун натыйжасы

НББП

Компетенттүүлүк

ОНд

4-КН- психологиялык жана педагогикалык билимдердин кесиптик, турмуштук маселелерди чечүүдө пайдалана алат.

ИК-6 - билим берүү процессинде үйрөнүүчүлөрдүн ден соолугун жана өмүр коопсуздугун коргоо боюнча шарттарды түзүүгө жөндөмдүү;

окуу процессинде, тиричиликте жана түрдүү экстремалды кырдаалдарда, табигый, техногендик жана социалдык мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдардан окуучулардын коопсуздугун коргоо боюнча шарттарды түзүүгө жөндөмдүү

СЛК-3 - үйрөнүүчүлөрдү окутуу жана өнүктүрүү үчүн, ар түрдүү курактагы үйрөнүүлөрдө сергек жашоо образын, жаратылышты коргоонун, энергиялык сактоонун, жаратылышты үнөмдүү пайдалануунун жана климаттын өзгөрүшүнө адаптациялануу көндүмдөрүн калыптандыруу үчүн ( пстхологиялык, социялдык жана физикалык) билим берүү чөйрөсүн түзүүгө жөндөмдүү;

түрдүү мүнөздө жаралган өзгөчө кырдаалдар учурунда куткаруу иштерин уюштура алат, өзгөчө кырдаалдардын өсүүсүнүн жеке жана топтук (социалдык) тобокел деңгээлин аныктай алат, түрдүү экстремалдык кырсыктарда жана ооруда биринчи медициналык жардам көргөзө алат

ПК -3- билим берүү процесси үчүн инсанга багыттап окутуунун принциптерине жана туруктуу өнүгүү үчүн (серегек жашоо образы, жаратылышты коргоо жана үнөмдүү пайдалануу, энергоэфективдүүлүк , маданий көп түрдүүлүк, гендер, инклюзив ж.б.) окутуунун принциптерине ылыйык оптималдуу шарттарды түзүүгө жөндөмдүү;

Билим берүү процесси учурунда жаратылыш байлыктарын рационалдуу пайдалануу аркылуу окуучунун ден-соолугун сактоо, коргоо жана калыптандыруу үчүн шартты түзө алат

ПК-9- окуучулардын түрдүү тармактардагы өнүгүү деңгээлин ( акыл-эс жактан, социалдык, моралдык ж.б.жактан) диагностикалай алат жана буга жараша ар кандай терс таасирлерге (зомбулук, алкоголду жана наркотиктерди колдонуу ж.б.) жол бербөө үчүн профилактикалык иштерди жүргүзө алат.

түрдүү мүнөздөгү топтук (социалдык) тобокел деңгээлин аныктай алат, окуучулар арасында терс таасирлерге (зомбулук, алкоголду жана наркотиктерди колдонуу ж.б.) жол бербөө үчүн профилактикалык иштерди жүргүзө алат.

«Жашоо-тиричилик коопсуздугу» дисциплинасын окуп үйрөнүүдө адис төмөнкүлөрдү

билет:

· өзгөчө кырдаалдар жана коркунучтардан калкты коргоо жана ага даярдык көрүү багытында жүргүзүлгөн мамлекеттик саясат принциптерин;

· өмүр коопсуздугунун укуктук, ченемдик-техникалык жана уюштуруучулук негиздеринин;

· Кыргыз республикасынын Жарандык коргонуу системасы, анын структуралык түзүлүшүн жана милдеттерин;

· табигый, техногендик жана социалдык мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар жана түрдүү экстремалдык кырдаалдардан коргонуу жана коопсуз жүрүм-турум эрежелерин, принциптерин жана талаптарын;

· окуу процессинде, тиричиликте жана түрдүү кырдаалдарда коопсуз жүрүм-турум иш-чараларын;

  • табелдик жана колдо бар каражаттарды колдонуу аркылуу таңуу жана шак-шак койуну;
  • кечиктирилгис жардам талап кылуучу абалдарда (эстен тануу, коллапс шок абалдары, кан агуу, сынык, күйүк, сууга чөгүү ж.б.) биринчи медициналык жардам көргөзө алуу

жасайт :

  • өз билимин толуктоо үчүн өз алдынча теориялык булактарды пайдалана алат;
  • өздүк жана коллективдик коргонуучу каражаттарды колдоно алат;
  • окуу процессинде жана күнүмдүк жашоодо жаралган коркунучтуу кырдаалдарда коопсуздукту камсыздоочу практикалык көндүмдөрдү сабаттуу колдоно алат;
  • түрдүү мүнөздө жаралган өзгөчө кырдаалдар учурунда куткаруу иштерин уюштура алат;
  • өзгөчө кырдаалдардын өсүүсүнүн жеке жана топтук (социалдык) тобокел деңгээлин аныктай алат;
  • түрдүү экстремалдык кырсыктарда жана ооруда биринчи медициналык жардам көргөзө алат

көндүмгө ээ:

· өзүнүн жана айланасындагы адамдардын кызыкчылыгынын коопсуздук маселелерин чечүү принциптери жана жалпы методдору;

· өз ден-соолугун баалоонун жөнөкөй ыкмалары жана көндүмдөрүнө ээ;

· өзүнө өзү жана жанындагы адамга биринчи медициналык жардам көрсөтүү ыкмалары көндүмүнө ээ.

9. Пререквизит: биология, экология, химия, физика, адамдын анатомиясы жана физиологиясынын негиздери

10. Постреквизит: балдар психологиясы, социалдык педагогика, практикалык педагогика, үй-бүлө психологиясы, курактык анатомия, физиология жана гигиена ж.б.

Дисциплинанын календардык-тематикалык планы ( академиялык саат)

Модул-н атал-шы.

Лекц.

Каралуучу темалардын аталышы

Лек

Сем.

СӨАИ

Баары

1

2

3

4

5

6

7

Модуль

№1

Жарандык коргонуу

1

Предметке киришүү. ЖТКнун теориялык негиздери. Коркунучтар жана алардын түрлөрү

2

2

2

6

2

ӨКдар жана анын жалпы классификациясы. Жарандык коргонуунун мамлекеттик системасы

Өндүрүштүк коопсуздук жана эмгекти коргоо.

2

2

4

8

3

Табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар

2

2

4

8

4

Калкты жана аймакты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоо ыкмалары

2

2

4

8

Модуль №1

8

8

14

30

Модуль

№2

Сергек мүнөздө жашоо

5

Сергек мүнөздө жашоо - ден соолуктун жана ишке жөндөмдүүлүктүн негизи

2

2

4

8

6

Түрдүү эктремалдык кырдаалдарда биринчи медициналык жардам көргөзүүнүн принциптери.

2

2

4

8

7

Травматизм. Балдар травматизми жана алардын алдын алуу

2

2

4

8

8

Микробиология, эпидемиология жана иммунология негиздери. Жугуштуу оруулар жана алардын алдын алуу

2

4

6

Модуль №2

8

6

16

30

Баары

16

14

30

60

11. Дисциплинанын технологиялы к карта сы

Модул дар

Аудит

С ӨАИ

Лекци я

Семинар -дык саат

С ӨАИ

А К

(РК)

Ж К

(ИК)

Балл

саат

балл

саат

балл

саат

балл

I

14

14

8

5

6

10

14

5

10б

30

II

16

16

8

5

8

10

16

5

10б

30

ИК

40б

40

Всего:

3

3

16 ч

10б

1 4 ч

20б

3

10 б

20б

40б

100б

12 . Дисциплина боюнча балл топтоо картасы

Семи-нар

Модуль 1 (30б)

Модуль 2 (30 б.)

Баары (40б).

ТК1

ТК2

ТК1

ТК2

ТК3

2

-

лек

сем

сөаи

л

с

сөаи

л

с

срс

РК 1

лек

сем

сөаи

лек

сем

сөаи

РК

2,5

4

3

2,5

4

4

1,5

2

2,5

10

2,5

4

4

2,5

4

3

10

Баллы

9,5

10,5

6

10б

10,5

9,5

10б

40б

12

Темы1- 2

Темы 3 - 4

Темы 6-7

Темы 5 - 6

Темы 7 -8

13. Дисциплинанын мазмуну:

Өмүр коопсузугунун теориялык негиздери. Тынчтык жана согуш мезгилиндеги өзгөчө кырдаалдар. Жарандык коргонуу системасы жана аны билим берүү мекемелеринде уюштуруу. Өндүрүштүк коопсуздук жана эмгекти коргоо. Жабыркоо очогу: ядролук, химиялык, биологиялык жана стихиялык жабыркоо очогу. Жер титирөө, өрт, сел, көчкү ж.б. кырсыктардан калкты коргоо. Тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан калкты коргоонун негизги ыкмалары. Өздүк жана коллективдик коргонуу каражаттары. Сергек мүнөздө жашоо - адамдын саламаттыгынын жана ишке жөндөмдүүлүгүнүн негизи. Ден соолукту аныктоонун негизги пробалары. Балдардын ден соолугунун бузулуусунун негизги белгилери. Травматизм. Балдар травматизми: кан агуу, күйүк, сөөктү сынуусу ж.б. түрдүү эктремалдык кырдаалдарда биринчи медициналык жардам көрсөтүү. Балдар жана өспүрүмдөр арасында аракечтик, баңгилик жана токсикоманиянын алдын алуу. Микробиология, эпидемиология жана иммунология негиздери. Кеңири таралган жугуштуу оорулар (СПИД, венерикалык оорулар) жана балдар инфекциялары тууралуу түшүнүк берүү жана алардын алдын алуу.

14. Календардык-тематикалык план

14.1 Лекция

№ , теманын аталышы

комп.

Өтүлүүчү суроолордун аталышы

Саат саны

балл

Адаб-р

Колд

технол

Апта

Модуль 1

Тема 1-2

ЖТКнун теориялык негиздери.

Теманын м аксаты: Өмүр коопсуздугу предметинин теориялык негиздери, максаты жана милдеттери, өзгөчө кырдаалдардын алдын алууда анын ролу жана орду, коопсуздукту камсыздоонун укуктук-нормалык ченемдерин окутуу

Лекциянын планы:

1. Жашоо-тиричилик коопсуздугу предмети. Анын максаты, милдеттери.

2. Адамдын жашоо чөйрө менен болгон өз ара аракети

3. Коркунучтар жөнүндө түшүнүк. Кооптуу жана зыяндуу фактолор

4. Коопсуздукту камсыздоонун укуктук-нормалык ченемдери

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1.ЖТК дисциплинасынын изилдөө объекти кайсы?

2. Предметтин кайсы милдеттерин билесиңер?

3. Коркунуч, тобокел, зыяндуу факторлор тууралуу түшүндүрмө бергиле

Теманы окутуунун натыйжасы :

Өмүр коопсуздугунун теориялык негиздерин, предметтин максаты жана милдеттерин, коркунуч жана тобокел, өзгөчө кырдаалдар тууралуу билет

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛВ

1-апта

Тема 2

Жарандык коргонуу системасы ӨКдар жана анын жалпы классифика-циясы.

Теманын максаты: Жарандык коргонуу системасы, анын күчү жана кызматтары, аны билим берүү мекемелеринде уюштуруунун негиздерин окутуу

Лекциянын планы:

1. КРнын жарандык коргонуу системасы.

2. Жарандык коргонуунун уюштуруу жана жүргүзүү принциптери, структурасы, күчү жана кызматтары

3. Жарандык коргонууну билим берүү мекемелеринде уюштуруу

4. Өзгөчө кырдаалдар жана анын жалпы классификациясы

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. КРнын "Жарандык коргонуу жөнүндө" мыйзамында аныкталган маселелерди атагыла

2. КРнын жарандык коргонуу системасы тууралуу эмне билесиңер?

3. ЖК кандай принципте уюштурулат жана жүргүзүлөт ?

4. Билим берүү мекемелеринде жарандык коргонуунун уюштуруу тууралуу эмне билесиң?

5. Өзгөчө кырдаал деген эмне? Ага кыскача мүнөздөмө бергиле

Теманы окутуунун натыйжасы :

Жарандык коргонуу системасынын Улуттук коопсуздукту камсыздоодогу орду, КРнын"Жарандык коргонуу жөнүндө " мыйзамы, ЖК билим берүү мекемелеринде уюштуруунун принциптери тууралуу билет

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

2-апта

Тема 3

Табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар

Теманын максаты: студенттерге табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар жана алардын кесепетинен жаралган жабыркоо очогу туралуу түшүнүк берүү

Лекциянын планы:

1. Заманбап жабыркатуучу куралдар (ядролук, химиялык, биологиялык) жөнүндө түшүнүк

2. Массалык жабыркатуучу куралдардын жаракатынын жаралган жабыркоо очогу

3. Стихиялык кырсыктардын кесепетинен жаралган жабыркоо очогу

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. Заманбап жабыркатуучу куралдар (ядролук, химиялык, биологиялык) тууралуу эмне билесиңер?

2. Массалык жабыркатуучу куралдардын жаракат берүүчү факторлорун атагыла?

3. Ядролук жарылуудан жаралган кыйроо жана булгануу зоналары деген эмне?

4. Жабыркоо очогунда кандай иш-чаралар жургүзүлөт?

Теманы окутуунун натыйжасы :

Заманбап жабыркатуучу куралдар, алардын жаракат берүүчу факторлору, стихиялык жабыркоо очогу тууралуу билет

2

1,5

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛВ

3-апта

Тема 4

Калкты жана аймакты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоо

Теманын максаты: Тынчтык жана согуш мезгилдеринде жаралган өзгөчө кырдаалдардан калкты коргоонун ыкмалары тууралуу окутуу

Лекциянын планы:

1. Өзгөчө кырдаалдардын кесепетинен калкты коргоонун ыкмалары

2. Жекече жана коллективдик коргонуу каражаттары

3. Өздук коргонуунун медициналык каражаттары

4. Калкты эвакуациялоо

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. ӨКдан калкты коргоонун кайсы ыкмаларын билесиңер?

2. Өздүк коргонуу каражаттары кандай топторго бөлүнөт?

3. Өздүк коргонуунун медициналык каражаттары деген эмне жана кайсы түрлөрүң билесиң?

4. Эвакуациялык органдарга кандай милдеттер жүктөлөт?

Теманы окутуунун натыйжасы :

ӨКдар жаралган мезгидерде калкты коргоонун ыкмаларын, жекече, коллективдик жана медициналык коргонуу каражаттары, калкты эвакуациялоонун түрү жана ыкмалары тууралуу билет

2

1,5

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

4-апта

Модуль 1

8

5,0

Модуль 2

Тема 5

Сергек мүнөздө жашоо - ден соолуктун жана ишке жөндөмдүүлүктүн негизи

Теманын максаты: студенттерге сергек жашоо жана аны түзүүчүлөр, ден-соолук, ага таасир этүүчү факторлор тууралуу түшүнүк берүү

Лекциянын планы:

1. Сергек мүнөздө жашоо жана аны түзүүчүлөр

2. Ден-соолук жана ага таасир этүүчү факторлор тууралуу түшүнүк

3. Жеке жана коомдук саламатчылыктын көрсөткүчтөрү

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. Сергек мүнөздө жашоо деген эмне жана аны кайсы факторлор түзөт?

2. Ден соолук тууралуу эмне билесиң?

3. Адамдын саламаттыгы кайсы факторлордон көз каранды болот?

4. Жеке жана коомдун саламатчылыгын аныктоонун кайсы көрсөткүчтөрүн билесиңер?

Теманы окутуунун натыйжасы :

Сергек мүнөздө жашоо жана аны түзүүчүлөр, ден-соолук таасир этүүчү факторлор, саламаттыктын көрсөткүчтөрү тууралуу билет

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

5-апта

Тема 6

Түрдүү экстремалдык кырдаалдарда алгачкы медициналык жардам көрсөтүүнүн принциптери

Теманын максаты: түрдүү экстремалдык кырдаалдарда алгачкы медициналык жардам көрсөтүү эрежелерин окутуп-үйрөтүү

Лекциянын планы:

1. Биринчи медициналык жардам тууралуу түшүнүк

2. Кечиктирилгис жардам көрсөтүүнү талап кылган абалдар

3. Жүрөк кан-тамыр системасынын кызматынын курч жетишсидиги, колика абалдарындагы биринчи мед.жардам

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. Биринчи медициналык жардам деген эмне?

2. Кайсы абалдар кечиктирилгис жардам көрсөтүүнү талап кылат?

3. Кайсы абалдары жүрөк кан тамыр системасынын кызматынын курч жетишсиздигине алып келет?

4. Колика абалдары деген эмне?

Теманы окутуунун натыйжасы :

Алгачкы медициналык жардам, аны көрсөтүүнүн принциптери жана кечиктирилгис жардам талап кылуучу абалдар тууралуу билет

2

1,5

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

6-апта

Тема 7

Балдар травматизми жана алардын алдын алуу

Теманын максаты: балдар травматизми, алардын пайда болуу себептери жана биринчи медициналык жардам көрсөтүү алгоритми тууралуу түшүнүк берүү

Лекциянын планы:

1. Травматизм тууралуу түшүнүк. Табийгый кырсык жана катастрофаларда кездешүүчү жаракаттардын негизги түрлөрү. Травмалык шок

2. Жабык жаракаттар, пайда болуу себептери, белгилери жана биринчи медициналык жардам

3. Ачык жаракаттар (жараат, кан агуу), себеби, белгилери жана биринчи медициналык жардам

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. Травматизм деген эмне?

2. Жаракаттын кайсы түрлөрүн билесиңер?

3. Кайсы иш-чаралар жаракат шогунун алдын алат?

4. Жабык жаракаттын түрлөрүн атагыла?

5. Ачык жаракатта биринчи медициналык жардам көрсөтүүнүн өзгөчөлүгү эмнеде?

Теманы окутуунун натыйжасы :

Балдар травматизми, жаракат жана жаракаттын түрлөрү, түрдүү жаракаттарда алгачкы жарадам көрсөтүү эрежелерин билет

2

1,5

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛВ

7-апта

Тема 8 Микробиоло-гия, эпидемиология жана иммунология нагиздери

Теманын максаты: жугуштуу ооруларды жаратуучу микроорганизмдер, жугуштуу оорунун пайда болуусу жана алардын алдын алуу иш-чаралар тууралуу билимин арттыруу

Лекциянын планы:

1. Микроорганизмдер жана анын классификациясы тууралуу түшүнүк

2. Эпидемиялык процесс, эпидемиялык очок, эпид.процесстин негизги формалары

3. Дезинфекция, анын түрлөрү жана ыкмалары

4. Иммунитет, анын түрлөрү. Вакцина, сыворотка, гамма-глобулин. Эмдөө календары

Өтүлгөн теманы бышыктоо үчүн текшерүү суроолору:

1. Микроорганизмдер жана алардын топтору тууралуу эмне билесиңер?

2. Эпидемиялык процесс, эпидемиялык очок кайсы учурда пайда болот?

3. Дезинфекция деген эмне?

4. Иммунитет тууралуу эмне билесиңер?

Теманы окутуунун натыйжасы :

Жугуштуу оорулардын пайда болуу булагы, жугуу механизми жана иммунитет тууралуу билет

2

1,0

Н: 1-5,

К: 1-5

ЛПр

9-апта

Модуль 2

8 с

5,0

4 апта

Баары:

1 6 с

10б

8 апта

14. Практикалык (семинардык) сабактар

№ , теманын аталышы

комп.

Өтүлүүчү суроолордун аталышы

Саат-тард. саны

балл

Адаб-р

Колд

технол

Апта

Модуль 1

Тема 1

ӨКдар жана анын жалпы классификациясы.Жарандык коргонуу системасы

Максаты: өмүр коопсуздугу боюнча материалдарды өз алдынча издөөгө жана аларды анализдөөгө үйрөтүү

Сабактын планы:

1. Мектепте, тиричиликте кездешүүчү коркунунчтарга мүнөздөмө бергиле

2. Окуу процессинде ӨКдын жаралуусунун булактары болгон коркунучтарды атагыла1. Билим берүү мекемелеринде Жарандык коргонууну уюштурууну аныктагыла

2. Эмгекти коргоо жана коопсуздук эрежелерин сактоо багытындагы иш-чараларга мүнөздөмө бергиле

2

4,0

Н: 1-5,

К: 1-5

Топто иштөө

2-апта

Тема 2

Табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар

Максаты: табийгый жана техногендик ӨКдар мезгилинде калктын коопсуз жүрүм-турумунун алгоритмин калыптандыруу

Сабактын планы:

1. Табийгый кырсыктар: жер титирөө, сел, өрт ж.б. мүнөздөмө бергиле жана бул учурлардагы жүрүм-турум алгоритмин түзгүлө

2. Иондоштуруучу нурлардын организмге тийгизген терс таасирин мүнөздөп, андан коргонуу иш-чараларын атагыла

3. Радиоактивдүү жана ууландыруучу заттар менен булганган аймакта калктын жүрүм-турум эрежелерин атагыла

2

3,0

Н: 1-5,

К: 1-5

през

6-апта

Тема 3

Калкты жана аймакты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоо

Максаты : калкты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардын кесепетинен коргонуу ыкмаларына окутуп-үйрөтүү

Сабактын планы:

1. Өзгөчө кырдаалдар жаралган очокто калкты коргоонун негизги ыкмаларына мүнөздөмө бергиле

2. ӨКдан коргонуу багытында колдонулуучу (табелдик жана колдо бар) өздүк каражаттарды атагыла

3. Өздүк аптечка АИ-2, ИПП-8, ППИ каражаттарын колдонуу максатын мүнөздөп бергиле

4. ӨКдар жаралган зонадан калкты эвакуациялоо тартибин аныктагыла

2

3,0

Н: 1-5,

К: 1-5

Ролдук

оюн

7-апта

Модуль 1

6

10б

3 апта

Модуль 2

Тема 4

Сергек мүнөздө жашоо - ден соолуктун жана ишке жөндөмдүүлүктүн негизи

Максаты: сергек жашоо мүнөзүнүн принциптерин үйрөнүү аркылуу ден соолугун сактоо жана чыңдоого болгон позитивдик шыктануусун өнүктүрүү

Сабактын планы:

1. Ден-соолуктун группаларына мүнөздөмө бергиле

2. Организмдин физиологиялык пробалары: дене табы, пульс, артериялык кан басым, дем алууну практика жүзүндө аныктап жана алардын өзгөрүлүүлөрүнө мүнөздөмө бергиле

3. Мектеп окучуулары арасында кээ бир ооруулардын өсүүсүнүн негизги «кооптуу факторлорун» аныктагыла

2

2,0

Н: 1-5,

К: 1-5

През.

жасоо

10-апта

Тема 5

Түрдүү экстремалдык кырдаалдарда алгачкы медициналык жардам көрсөтүүнүн принциптери

Максаты: түрдүү экстремалдык кырдаалдарда биринчи медициналык жардам көрсөтүү

Сабактын планы:

1. Жүрөк кан-тамыр системасынын курч жетишсиздик абалдары: обморок, коллапс, гипертониялык криз, стенокардия, жүрөк инфаркты, инсультка кабылууда биринчи медициналык жардам көрсөтүүнүн алгоритмин түз

2. Гипер жана гипогликемиялык кома абалдарында көрсөтүлүүчү биринчи медициналык жардамдын алгоритмин түз

3. Боор жана бөйрөк коликаларында биринчи жардам көрсөтүүнүн алгоритмин түз

2

2,0

Н: 1-5,

К: 1-5

Топто иштөө

12-апта

Тема 6-7

Балдар травматизми жана алардын алдын алуу

Максаты: кан агууну убактылуу токтотуу ыкмаларын, сөөктөрдүн сынуусунда шак-шак коюунун жана жараат алууда асептикалык таңуу коюунун эрежелерин окуп-үйрөнүү

Сабактын планы:

1. Кан агуу жана анын түрлөрү, жаралуу себептерине мүнөздөмө берип, токтотуу ыкмаларын практика жүзүндө көрсөтүп бергиле

2. Сөөктүн сынуусу, түрлөрүн мүнөздө жана биринчи медициналык жардам көрсөтүүнү практика жүзүндө көрсөт

3. Күйүк жана үшүк алуу жаракаттары тууралуу түшүнүк берип, таңуу эрежелерин практика жүзүндө көрсөтүп бер

4

6,0

Н: 1-5,

К: 1-5

Ролд.

оюн

14-апта

Модуль 2

8 с

10б

4 апта

Баары:

14 с

20б

7 апта

15. Студенттин өз алдынча ишинин графиги

Тапшырманын темасы

Өз алдынча иштөөгө тапшырма

Саат-тард. саны

Текш-рүү форма-сы

балл

Род комп-лүк

Тап-руу мөөнөтү

1

Те ма 1

ЖТКнун теориялык негиздери

1. ЖТКнын укуктук, нормативдик-техникалык жана уюштуруучулук иш кагаздарынын маанисин ачып бергиле

2. «Адам- жашоо чөйрө» системасы. Шаар, жогорку деңгээлдеги коркунучтуу зона дегенге мүнөздөмө бергиле

2

Конс-пект, эссе

1,0

ИК-5

1-апта

2

Тема 2

Өзгөчө кырдаалдар жана анын жалпы классификациясы. Жарандык коргонуу системасы

1. Өзгөчө кырдаалдардын классификациясы боюнча таблица түзгүлө

2. Жарандык коргонууну мектептерде уюштуруу боюнча таблица түзгүлө

3. Өрт коопсуздугу. Конкреттүү көчүрүү планы түз.

4

таблица

план

1,5

ИК-6

3-апта

3

Тема 3

Табийгый жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдар

1. Радиациялык жана химиялык коркунуч жаралган учурда окуучуларды коргоонун алгоритмин түзгүлө

2. Мектептерде кездешүүчү социалдык жана конфликтүү көйгөйлөр тууралуу билдирүү жасагыла

4

Алго-ритм,

Доклад

1,0

ПК-3

5-апта

4

Тема 4

Калкты жана аймакты тынчтык жана согуш мезгилдериндеги өзгөчө кырдаалдардан коргоо

1. ӨКдар учурунда өз классыңарды эвакуациялоонун схемасын чийгиле

2. Өздүк аптечкада жайгашкан каражаттарды колдонуунун максатын атагыла

3. Коллективдик коргонуу имараттарына жашыруунун тартибин аныктагыла

4

Схема ,

Конс-пект

1,5

СЛК-3

7-апта

Модуль 1

14

5 б

5

Тема 5

Сергек мүнөздө жашоо - ден соолуктун жана ишке жөндөмдүүлүктүн негизи

1. Балдардын ден -соолугун сактоодо мектеп жана үй-бүлөнүн ролу тууралуу таблица түзгүлө

2. Окуучулардын сергек жашоо мүнөзүнүн планын түзгүлө

3. Өспүрүмдөр арасындагы тамеки тартуу, баңгилик, аракечтик жана токсикоманиянын алдын алуунун планын түзгүлө

4

Табли-ца,

план

1,5

ИК-6,

СЛК-3

9-апта

6

Тема 6

Түрдүү экстремалдык кырдаалдарда алгачкы медициналык жардам көрсөтүүнүн принциптери

1.Мектеп окуучуларынын кант диабет дарты менен жабыркоосунун алдын алуу, Диабет, гипогликемия комаларында 1-мед.жардам көрсөтүүнүн алгоритмин түзгүлө

2. Аллергиялык реакция учурунда 1-мед.жардам көрсөтүүнүн

эрежелерин аныктагыла

4

доклад

1,0

ИК-6,

СЛК-3

11-апта

7

Тема 7

Балдар травматизми жана алардын алдын алуу

1. Курч ууланууларда биринчи жардам көрсөтүү

2. Сууга чөгүүдө 1-мед.жардам көрсөтүү

4

1,0

ИК-6

13-апта

8

Тема 8

Жугуштуу оруулар жана алардын алдын алуу

1. Аба аркылуу жугуучу инфекциялар туберкулез, грипп ооруларынын алдын алуу иш-чараларды атагыла

2. Ичеги-карын жугуштуу ооруларын (ич келте, вирустук гепатит, ич өткөк) окуучулар арасында таркалуусунун алдын алуу иш-чараларды таблица түрүндө келтиргиле

3. Балдар инфекциялары: кызамык, кызылча, суу чечек, кептөөр, тепме ж.б. мүнөздөмө берип, эмдөө календарынын схемасын түзгүлө

4. Жыныстык жол аркылуу жугуучу ооруларды атагыла

4

реферат

таблица

1,5

ПК-9,

ИК-6

15-апта

Модуль 2

16 с

Баары:

30 с

10б

16. Адабияттар (дисциплинанын окуу-усулдук камсыздалышы )

Негизги адабияттар

1. Жашоо-тиричилик коопсуздугунун негиздери: Окуу куралы/ Ы.А.Перханова, К.М.Мусаахунов / ОшГУ, г.Ош, 2014.- 392

2. Безопасность жизнедеятельности: Учебник для вузов / Л.А. Михайлов [и др.]; Под ред. Л.А. Михайлова. - 2-е изд. - СПб.: Питер, 2008. - 461 с. (Допущено УМО.

3. Белов С.В. Безопасность жизнедеятельности и защита окружающей среды (техносферная безопасность): учебник для вузов / С.В. Белов. - М.: Юрайт: ИД Юрайт, 2010. - 671 с. (Допущено НМС)

4. Основы медицинских знаний [Текст]: Учебно-методическое пособие / С.А. Михайлова [и др.]. - Горно - Алтайск, 2006. - 126 с.

5. Практикум по основам медицинских знаний [Текст]: Учеб. пособие для вузов / И.Г. Кретова, С.Е. Чигарина, О.В. Беляева; Самарский гос. ун-т. - 2-е изд., перераб. и доп. - Самара: Самарский университет, 2009. - 200 с.

Кошумча адабияттар

1. Безопасность жизнедеятельности: учеб. пособие / под ред. А.И. Сидорова. - М.: КноРус, 2007. - 496 с.

2. Федюкович Н.И. Основы медицинских знаний [Текст]: Учебное пособие / Н.И.Федюкович. - Ростов-на-Дону: Феникс, 2001. - 317 с.

3. Мусаахунов К.М. Безопасности жизнедеятельности [Текст] : метод. пособие/ Мусаахунов К.М., Перханова Ы.А., Джумабекова К.С., Ягодина М.А.; Ошский государственный университет. - Ош: РИО «Билим», 2009. - 96с.

4. Перханова Ы.А. Медициналык билимдердин негиздери [Текст] : метод. пособие/ Перханова Ы.А.; Мусаахунов К.М.; Сабирова Г.Т.; - Ош: полиграф. центр «Воок-Вlаnк» 2007. - 60с.

5. Перханова Ы.А. Өмүр коопсуздугу [Текст] : метод. пособие/ Перханова Ы.А.; Мусаахунов К.М.; - Ош: полиграф. центр «Воок-Вlаnк» 2008. - 64с.

17. Студенттердин билимин баалоо.

Баалоо системасы: жыйынтык бааны чыгарууда аралык текшерүү жана жыйынтык текшерүүнүн баллы эске алынат. Өтүлгөн сабактарга толугу менен катышкан студенттерге 5 балл сыйлык балл кошулат, ал эми тапшырмаларды аткарбай, калтырылган сабактарды окутуучуга тапшырбаса анда жыйынттык баллдан кемитилет

Баа коюу саясаты

Студенттердин сынактагы жана зачеттогу билимин баалоонун критерийлери

Экзамендерде жана аралык текшерүүлөрдө баа коюу акыйкаттуулук, обьективдүүлүк принциптеринин негизинде жана студенттердин билим сапатын ар тараптуу талдап чыккандан кийин коюлат.

КРнын Билим берүү жана илим министрлигинин көрсөтмөлөрү жана нормативдик актыларынын негизинде гуманитардык, табигый, техникалык жана башка дисциплиналар боюнча экзамендерде баалоонун төмөнкүдөй критерийлери иштелип чыккан:

"эң жакшы" деген баа эгерде студент сынакта окуу - программалык материалды толук түрдө өздөштүрө алса, программадагы тапшырмаларды ийгиликтүү аткарса, программада көрсөтүлгөн негизги жана кошумча адабияттар менен толук түрдө тааныштыгы болсо коюлат. Эреже боюнча беш алган студент дисциплинанын негизги түшүнүктөрү тууралуу билиши жана окуп жаткан адистигиндеги маани - маңызын терең өздөштүрүшү, окуу - программалык материалды колдонууда жана түшүндүрүүдө чыгармачылык жөндөмдүүлүктөрүн көрсөтө алышы зарыл;

"жакшы" деген баа эгерде студент сынакта окуу - прграммалык материалды толук түрдө өздөштүргөн болсо, берилген программадагы тапшырмаларды ийгиликтүү аткарса, негизги адабияттарды өздөштүрсө коюлат. Ошондой эле дисциплина боюнча систематикалык мүнздөгү билим деңгээлин көрсөтүп, аларды кийинки окуу иштери менен адистик ишмердүүлүгүндө өз алдынча аткара алганда коюлат;

"орто" деген баа эгерде студент негизги окуу материалынын кийинки окуусуна жана ала турган адистиги боюнча керектүү көлөмдө гана билсе, программада көрсөтүлгөндөй негизги адабияттар менен тааныштыгы болсо коюлат. Ошону менен бирге эле "орто" деген баа сынакта тапшырмаларды аткарууда катачылыктарга жол берсе, бирок аны окутуучунун жардамы менен оңдосо коюлушу керек;

"жаман" деген баа эгерде студент негизги окуу - прграммалык материалды толук өздөштүрбөсө, тапшырмаларды аткарууда орчундуу катачылыктарды кетирсе, базалык билимдерге ээ болбосо коюлат.

18. Курстун саясаты

1. Аудиториялык убакыт, окутуучунун теориялык материалды түшүндүрүү жана практикалык (семинардык) сабактын тапшырмасын аткарууну камтыйт.

2. Ар бир сабакка студент дисциплинанын планы, тапшырманы аткаруу жана тапшыруу графигина ылайык даярдануусу зарыл.

3. Окуу материалынын ½ бөлүгү студенттин өз алдынча иши үчүн бөлүнгөндүктөн, студенттен жумуш аткарууда жогорку деңгээлде уюштуруучулук маданиятты, дисциплинаны, системалуулукту жана үзгүлтүксүз эмгектенүүнү талап кылат.

4. Сабакка катышуу студенттин негизги милдети болуп саналат. Эгерде кайсы бир себептен сабакты калтырган болсо, анда сабактын материалын тайпадагы башка студенттен алып, даярдануусу керек. Сабактан башка учурда окутуучу практикалык же СӨАИнин материалын берүүгө милдеттүү эмес. Демек, сабакты калтырган студент автоматтык түрдө 0 балл алат.

5. Ар бир сабакта окуу материалдарын үйрөнүүдө, оозеки, жазуу, практикалык тапшырмаларды аткарууда студент активдүү катышуусу керек. Студенттин активдүүлүгү ага берилген тапшырманын аткаруу сапатынын негизинде бааланат. Тапшырма жеке, топтуп жана тайпалык формаларда берилет. Активдүүлүктү максималдуу баалоо сабак учурунда жарыяланат.

6. Эгерде студент өтүлгөн материалды түшүнбөсө же суроо жаралса, анда ал түшүндүрүп берүү үчүн окутуучуга кайрылса болот.

7. Бир кредитти өткөрүү аралыгында 3 жолудан кем эмес текшерүү (аралык, рубеждик) жүргүзүлөт. Текшерүүгө катышпаган же кечиккен студенттер автоматтык түрдө 0 балл алышат. Контролдук текшерүүгө катышпаган себеби тастыкталган документи (оруганы тууралуу справка ж.б.) болгон студент гана кайрадан текшерүүгө катыша алат.

8. Дисциплинанын курсу боюнча экзамен оозеки жүргүзүлөт. Экзамен суроолору силлабуста берилди. Максималдык баалоо 87-100 балл - (окуу материалынын 95-100% өздөштүрүү), минималдык - 61-73 балл (материалды 50-54% өздөштүрүү). Эгерде студент F баалоо (50% төмөн) алса, анда ал кредитти аткарбады деп эсептелет.